Η υπερβολική γνώση σχετικά με τα γονίδια μας, δεν έχει τελικά τόσα οφέλη όσα θα μπορούσαμε να σκεφτούμε από την αρχή.
Η αυτογνωσία είναι ένας στόχος ζωής o οποίος εκτιμάται πολύ από τους φιλοσόφους. Ωστόσο, η υπερβολική γνώση σχετικά με τα γονίδια μας, μπορεί να έχει ορισμένες δυσμενείς ψυχολογικές συνέπειες, σύμφωνα με δύο νέες ερευνητικές εργασίες που έγιναν από το πανεπιστήμιο του Yale.
Σε μία σειρά μελετών, που δημοσιεύθηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Journal of Consulting and Clinical Psychology1, οι ερευνητές έκαναν τους συμμετέχοντες να πιστεύουν ότι θα μάθουν το ατομικό επίπεδο γενετικού κινδύνου τους σχετικά με την κατάθλιψη. Οι ερευνητές διαπίστωσαν, ότι εκείνοι στους οποίους είπαν ότι είχαν υψηλότερο γενετικό κίνδυνο για κατάθλιψη, άρχισαν να έχουν περισσότερα συμπτώματα κατάθλιψης σε σχέση με όσους δεν έμαθαν για τυχόν γενετικό κίνδυνο, παρά το γεγονός ότι τα «αποτελέσματα των δοκιμών» ήταν στην πραγματικότητα τυχαία.
Τα αποτελέσματα αυτά δείχνουν, ότι ακόμη και η απλή αναφορά σε μια ομάδα ατόμων, ότι έχει μια γενετική προδιάθεση για κατάθλιψη, ενδεχομένως να στρεβλώσει τις αναμνήσεις τους για το ό,τι έχουν βιώσει κατάθλιψη στο παρελθόν, δήλωσε ο Μάθιου Λίμποβιτζ, ο επικεφαλής συγγραφέας της εργασίας.
Αυτό είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό αν λάβουμε υπόψη ότι οι αναμνήσεις των ασθενών για τις δικές τους υποκειμενικές εμπειρίες, είναι οι πρωταρχικές πληροφορίες που χρησιμοποιούνται για να κάνουμε μια ψυχιατρική διάγνωση, πρόσθεσαν οι ερευνητές ψυχολόγοι.
Σε μια άλλη μελέτη από τους ίδιους συγγραφείς, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Appetite2, τα άτομα στα οποία είπαν ότι δεν είχαν γενετική προδιάθεση για παχυσαρκία – σε σύγκριση με άλλους που δεν τους δόθηκε αυτή η πληροφορία – υποτιμούσαν τη σημασία της υγιεινής διατροφής και τη γυμναστική και ήταν πολύ πιθανότερο να επιλέγουν ανθυγιεινά τρόφιμα όταν τους ζητήθηκε να επιλέξουν ένα γεύμα από ένα μενού επιλογών.
Φαίνεται ότι όταν τους είπαν πως δεν έχουν μια συγκεκριμένη γενετική προδιάθεση για παχυσαρκία, εκείνοι υπέθεσαν ότι δεν χρειαζόταν να ανησυχούν για το τι έτρωγαν ή πόση άσκηση έκαναν, είπαν οι συγγραφείς. Οι ερευνητές ονομάζουν αυτό το είδος παρεξηγήσεων σαν ένα «φαινόμενο της ακατανίκητης γενετικής», βασισμένο στην ιδέα ότι τα γενετικά «καλά νέα» μπορούν να δώσουν στους ανθρώπους μια αδικαιολόγητη αίσθηση ότι είναι άτρωτοι.
Και στα δύο προγράμματα, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν μια πλαστή δοκιμασία σάλιου μέσα από την οποία οι συμμετέχοντες γνώριζαν ότι αυτή θα αποκαλύψει το επίπεδο γενετικού τους κινδύνου. Μετά την ολοκλήρωση της μελέτης, είπαν στους συμμετέχοντες γρήγορα ότι η δοκιμή ήταν ψευδής και οι ερευνητές φρόντισαν να βεβαιωθούν με ιδιαίτερη προσοχή ότι οι συμμετέχοντες κατάλαβαν το πείραμα, έτσι ώστε οι άνθρωποι δεν θα έφευγαν απο τη μελέτη, πιστεύοντας λανθασμένα ότι είχαν πραγματικά μάθει κάτι για το γενετικό υλικό τους . Όλες οι έρευνες έλαβαν έγκριση ηθικής από ένα συμβούλιο αναθεώρησης στο Yale.
Συνολικά, οι μελέτες αναδεικνύουν την ανάγκη προσοχής στη χορήγηση εξατομικευμένων γενετικών πληροφοριών στους καταναλωτές, όπως υποστηρίζουν οι συγγραφείς.
Η παροχή πληροφοριών στους ανθρώπους σχετικά με τα δικά τους γονίδια είναι πιθανό να γίνει μια συνηθισμένη πρακτική σε πολλούς τομείς της υγειονομικής περίθαλψης και αυτό πιθανόν να έχει πολλά οφέλη, δήλωσε ο Λίμποβιτζ. Όμως, ενώ τα πλεονεκτήματα της αυξημένης πρόσβασης σε γενετικές πληροφορίες φαίνεται να αναγνωρίζονται ευρέως, τα ευρήματά μας υποδηλώνουν ότι ενδέχεται να υπάρξουν και κάποιες μειονεκτούσες επιπτώσεις, τις οποίες πρέπει να αντιμετωπίσει ο τομέας μας.
Απόδοση: Χρύσα Καριεντίδου
Έρευνα: 1. Testing positive for a genetic predisposition to depression magnifies retrospective memory for depressive symptoms.
2. An experiment assessing effects of personalized feedback about genetic susceptibility to obesity on attitudes towards diet and exercise
Επιμέλεια: Psychologynow.gr
