Το έργο της έκτης αίσθησης είναι να συλλέγει πληροφορίες από τους μύες και τις αρθρώσεις σχετικά με τις κινήσεις μας, τη στάση μας και τη θέση μας στο χώρο και στη συνέχεια να τις μεταφέρει στο κεντρικό νευρικό μας σύστημα.
Για να εκτελέσουμε συντονισμένες κινήσεις, βασιζόμαστε σε ειδικούς αισθητήριους νευρώνες στους μύες και τις αρθρώσεις μας. Χωρίς αυτούς, ο εγκέφαλος δεν θα ήξερε τι κάνει το υπόλοιπο σώμα μας.
Μια ομάδα ερευνητών με επικεφαλής τον Νίκολο Ζαμπιέρι μελέτησε τους μοριακούς δείκτες των νευρώνων για να κατανοήσει καλύτερα τον τρόπο λειτουργίας τους και παρουσιάζει τα αποτελέσματα σε μία νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Nature Communications.
Όραση, ακοή, όσφρηση, γεύση, αφή: Όλοι γνωρίζουμε τις πέντε αισθήσεις που μας επιτρέπουν να βιώνουμε το περιβάλλον μας
Εξίσου σημαντική αλλά πολύ λιγότερο γνωστή είναι η έκτη αίσθηση: Το έργο της είναι να συλλέγει πληροφορίες από τους μύες και τις αρθρώσεις σχετικά με τις κινήσεις μας, τη στάση μας και τη θέση μας στο χώρο και στη συνέχεια να τις μεταφέρει στο κεντρικό νευρικό μας σύστημα, λέει ο Δρ Νίκολο Ζαμπιέρι, επικεφαλής του Εργαστηρίου Ανάπτυξης και Λειτουργίας Νευρωνικών Κυκλωμάτων στο Κέντρο Max Delbrück στο Βερολίνο. Αυτή η αίσθηση, γνωστή ως ιδιοδεκτικότητα, είναι αυτή που επιτρέπει στο κεντρικό νευρικό σύστημα να στείλει τα σωστά σήματα μέσω των κινητικών νευρώνων στους μύες, ώστε να μπορούμε να εκτελέσουμε μια συγκεκριμένη κίνηση.
Αυτή η έκτη αίσθηση -η οποία, σε αντίθεση με τις άλλες πέντε, είναι εντελώς ασυνείδητη- είναι αυτό που μας εμποδίζει να πέσουμε κάτω όταν είναι σκοτάδι και αυτό που μας επιτρέπει να σηκώσουμε το πρωί ένα φλιτζάνι καφέ στο στόμα μας με κλειστά τα μάτια μας.
Αλλά δεν είναι μόνο αυτό: Οι άνθρωποι χωρίς ιδιοδεκτικότητα δεν μπορούν στην πραγματικότητα να εκτελέσουν συντονισμένες κινήσεις, λέει ο Ζαμπιέρι. Ο ίδιος και η ομάδα του δημοσίευσαν τώρα ένα άρθρο στο οποίο περιγράφουν τους μοριακούς δείκτες των κυττάρων που εμπλέκονται σε αυτή την έκτη αίσθηση. Τα ευρήματα αναμένεται να βοηθήσουν τους ερευνητές να κατανοήσουν καλύτερα τον τρόπο λειτουργίας των ιδιοδεκτικών αισθητικών νευρώνων (proprioceptive Sensory Neurons – pSN).
Οι ακριβείς συνδέσεις είναι ζωτικής σημασίας
Τα κυτταρικά σώματα των pSN βρίσκονται στα γάγγλια της ραχιαίας ρίζας του νωτιαίου μυελού. Συνδέονται μέσω μακρών νευρικών ινών με τις μυϊκές ατράκτους και τα τενόντια όργανα Golgi που καταγράφουν συνεχώς την έκταση και την τάση σε κάθε μυ του σώματος. Τα pSN στέλνουν αυτές τις πληροφορίες στο κεντρικό νευρικό σύστημα, όπου χρησιμοποιούνται για τον έλεγχο της δραστηριότητας των κινητικών νευρώνων, ώστε να μπορούμε να εκτελούμε διάφορες κινήσεις.
Μια προϋπόθεση γι’ αυτό είναι τα pSN να συνδέονται με ακρίβεια με τους διάφορους μύες του σώματός μας, υποστηρίζουν οι ερευνητές. Ωστόσο, σχεδόν τίποτα δεν ήταν γνωστό σχετικά με τα μοριακά προγράμματα που επιτρέπουν αυτές τις ακριβείς συνδέσεις και προσδίδουν στους συγκεκριμένους μυς pSN τη μοναδική τους ταυτότητα. Γι’ αυτό χρησιμοποιήσαμε τη μελέτη μας για να αναζητήσουμε μοριακούς δείκτες που διαφοροποιούν τα pSN για τους κοιλιακούς, τους ραχιαίους και τους μύες των άκρων στα ποντίκια, αναφέρουν.
Διαβάστε σχετικά: 7 τρόποι για να αναπτυχθούν νέοι νευρώνες σε οποιαδήποτε ηλικία
Καθοδήγηση για τις εκκολαπτόμενες νευρικές ίνες
Χρησιμοποιώντας την αλληλουχία ενός κυττάρου, η ομάδα διερεύνησε ποια γονίδια στο pSN των μυών της κοιλιάς, της πλάτης και των ποδιών διαβάζονται και μεταφράζονται σε RNA. Και όντως βρήκαμε αντίστοιχα γονίδια για το pSN που συνδέονται με κάθε μυϊκή ομάδα, λένε. Δείξαμε επίσης ότι αυτά τα γονίδια είναι ήδη ενεργά στο εμβρυϊκό στάδιο και παραμένουν ενεργά για τουλάχιστον λίγο καιρό μετά τη γέννηση. Εξηγούν ότι αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν καθορισμένα γενετικά προγράμματα που αποφασίζουν αν ένας ιδιοδεκτικός υποδοχέας θα νευροποιήσει τους κοιλιακούς, τους ραχιαίους ή τους μύες των άκρων.
Μεταξύ των ευρημάτων τους, οι ερευνητές του Βερολίνου εντόπισαν αρκετά γονίδια για τις εφρίνες και τους υποδοχείς τους. Γνωρίζουμε ότι αυτές οι πρωτεΐνες εμπλέκονται στην καθοδήγηση των εκκολαπτόμενων νευρικών ινών στο στόχο τους κατά την ανάπτυξη του νευρικού συστήματος, υποστηρίζουν. Η ομάδα διαπίστωσε ότι οι συνδέσεις μεταξύ των ιδιοδεκτικών υποδοχέων και των μυών των πίσω ποδιών ήταν εξασθενημένες σε ποντίκια που δεν μπορούν να παράγουν εφρίνη-A5.
Ένας στόχος είναι οι καλύτερες νευροπροσθέσεις
Οι δείκτες που εντοπίσαμε θα πρέπει τώρα να μας βοηθήσουν να διερευνήσουμε περαιτέρω την ανάπτυξη και τη λειτουργία των επιμέρους αισθητηριακών δικτύων που αφορούν συγκεκριμένους μύες, λέει ο Ζαμπιέρι. Με την οπτογενετική, για παράδειγμα, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το φως για να ενεργοποιήσουμε και να απενεργοποιήσουμε τους ιδιοδέκτες, είτε μεμονωμένα είτε σε ομάδες. Αυτό θα μας επιτρέψει να αποκαλύψουμε τον συγκεκριμένο ρόλο τους στην έκτη αίσθηση, προσθέτει.
Αυτή η γνώση θα πρέπει τελικά να ωφελήσει τους ασθενείς, όπως εκείνους που υποφέρουν από κακώσεις του νωτιαίου μυελού. Μόλις κατανοήσουμε καλύτερα τις λεπτομέρειες της ιδιοδεκτικότητας, θα είμαστε σε θέση να βελτιστοποιήσουμε τον σχεδιασμό των νευροπροθέσεων, οι οποίες καταλαμβάνουν τις κινητικές ή αισθητηριακές ικανότητες που έχουν μειωθεί από έναν τραυματισμό, λέει ο Ζαμπιέρι.
Η τροποποιημένη μυϊκή ένταση προκαλεί μια στραβή σπονδυλική στήλη
Προσθέτει επίσης ότι ερευνητές στο Ισραήλ ανακάλυψαν πρόσφατα ότι η σωστά λειτουργούσα ιδιοδεκτικότητα είναι επίσης σημαντική για έναν υγιή σκελετό. Η σκολίωση, για παράδειγμα, είναι μια πάθηση που μερικές φορές αναπτύσσεται κατά την ανάπτυξη στην παιδική ηλικία και προκαλεί την παραμόρφωση της σπονδυλικής στήλης. Υποψιαζόμαστε ότι αυτό προκαλείται από δυσλειτουργική ιδιοδεκτικότητα, η οποία μεταβάλλει τη μυϊκή ένταση στην πλάτη και διαστρεβλώνει τη σπονδυλική στήλη, λέει ο Ζαμπιέρι.
Η δυσπλασία του ισχίου, μια ανωμαλία της άρθρωσης του ισχίου, μπορεί επίσης να προκαλείται από ελαττωματική ιδιοδεκτικότητα. Αυτό οδήγησε τον Ζαμπιέρι να οραματιστεί ένα άλλο αποτέλεσμα της έρευνας: Αν μπορέσουμε να κατανοήσουμε καλύτερα την έκτη αίσθηση, θα είναι δυνατόν να αναπτύξουμε νέες θεραπείες που θα αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά αυτές και άλλες μορφές σκελετικών βλαβών.
Απόδοση – Επιμέλεια: PsychologyNow.gr
Πηγή
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
