Η μελέτη διερευνά τη σχέση της κατάθλιψης με τις πρωτεΐνες που παράγονται από τα μιτοχόνδρια.
Η κατάθλιψη είναι ένα παγκόσμιο ζήτημα. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εκτιμά ότι το 15% των ανθρώπων θα βιώσει κατάθλιψη κάποια στιγμή στη ζωή του. Παρά την ύπαρξη μιας σειράς θεραπειών, όπως η ομιλητική θεραπεία, η φαρμακευτική αγωγή και διάφορες μορφές μαγνητικής και ηλεκτρικής διέγερσης, η εύρεση της κατάλληλης θεραπείας είναι συχνά μια διαδικασία δοκιμής και σφάλματος, και πολλοί ασθενείς δεν ανακουφίζονται ποτέ από τα συμπτώματα.
Με την ελπίδα να ανακαλύψουν μια νέα προσέγγιση που θα μπορούσε να ωφελήσει περισσότερους ασθενείς, οι ερευνητές εξέτασαν τις πρωτεΐνες που παράγονται από τα μιτοχόνδρια, τα κέντρα ενέργειας των κυττάρων. Η μελέτη τους, που δημοσιεύτηκε στο Nature Molecular Psychiatry, βρήκε ότι οι άνθρωποι με κατάθλιψη που δεν είχε αντιμετωπιστεί, είχαν σημαντικά χαμηλότερα επίπεδα μιτοχονδριακών πρωτεϊνών.
Όμως, τα επίπεδα επέστρεφαν στο κανονικό όταν οι ασθενείς ανταποκρίνονταν σε θεραπεία με εκλεκτικούς αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης (SSRI). Τα επίπεδα δεν επέστρεφαν στο κανονικό σε ασθενείς που δεν ανταποκρίνονταν στους SSRI. Τα ευρήματα δημιουργούν νέες υποθέσεις για τη σχέση ανάμεσα στην κατάθλιψη και τη λειτουργία των πεινασμένων για ενέργεια νευρώνων του εγκεφάλου.
Τι σχέση έχει η κατάθλιψη με τις μιτοχονδριακές πρωτεΐνες;
Εντ Γκετζλ (συγγραφέας της έρευνας): Τα μιτοχόνδρια είναι οι κύριοι παραγωγοί ενέργειας στα κύτταρα, και οι νευρώνες είναι κύτταρα που απαιτούν πολλή ενέργεια. Γνωρίζουμε ότι οι άνθρωποι με κατάθλιψη έχουν λιγότερα μιτοχόνδρια στους νευρώνες τους, και δείξαμε ότι οι άνθρωποι με κατάθλιψη που δεν έχουν δεχτεί θεραπεία έχουν χαμηλότερα επίπεδα πρωτεΐνης που παράγεται από τα μιτοχόνδρια. Αυτές οι πρωτεΐνες βοηθούν να διατηρηθεί η βέλτιστη παραγωγή ενέργειας, καθώς και η δομική ακεραιότητα και οι καλύτεροι δυνατοί αριθμοί μιτοχονδρίων.
Το να έχουμε μια εικόνα σχετικά με το πώς τα μεταβαλλόμενα επίπεδα των μιτοχονδρίων και των πρωτεϊνών τους επηρεάζουν την ψυχική ασθένεια θα μπορούσε να μας βοηθήσει να επικυρώσουμε διαγνώσεις, να παρακολουθήσουμε τις επιδράσεις υπαρχόντων φαρμάκων και να αναπτύξουμε καινούρια φάρμακα για την κατάθλιψη. Η μελέτη μας ήταν ένα σημαντικό βήμα προς αυτή την κατεύθυνση, ως η πρώτη ευκαιρία για συνολική διερεύνηση αυτών των διαφορών των πρωτεϊνών στους ανθρώπους, με τη χρήση απλών δειγμάτων αίματος.
Διαβάστε σχετικά: Για να ξεπεράσετε την κατάθλιψη μη σκέφτεστε θετικά, σκεφτείτε ευέλικτα
Τι μπορεί να σημαίνει αυτή η νέα γνώση για τους ανθρώπους που υποφέρουν από κατάθλιψη;
Εντ Γκετζλ: Αρκετές από τις ανωμαλίες των μιτοχονδριακών πρωτεϊνών που ανιχνεύσαμε στην κατάθλιψη θα μπορούσαν να γίνουν στόχος για την ανάπτυξη νέων φαρμάκων. Για παράδειγμα, τα χαμηλότερα από το κανονικό επίπεδα δύο πρωτεϊνών από αυτές που μελετήσαμε, οι οποίες και οι δύο προστατεύουν τους νευρώνες, θα μπορούσαν να αυξηθούν με τη χορήγηση συνθετικών πεπτιδίων, όπως έχει γίνει με επιτυχία στα ποντίκια. Μελέτες σε ανθρώπους δεν έχουν ακόμα πραγματοποιηθεί.
Αυτή η νέα γνώση συμβάλλει στην κατανόηση του τι είναι η κατάθλιψη στον εγκέφαλο;
Όουεν Γουόλκοουιτς (συγγραφέας της έρευνας): Υπάρχει μια αυξανόμενη αναγνώριση του ότι η κατάθλιψη δεν είναι απλώς μια ψυχική ασθένεια ή έστω μια εγκεφαλική ασθένεια. Αρχίζουμε να αναγνωρίζουμε το ότι εκδηλώνεται σε όλο το σώμα.
Οι αλλαγές που μελετήσαμε μπορεί να ξεκινούν από τον εγκέφαλο, αλλά εμφανίζονται έξω από το νευρικό σύστημα. Αυτό μας δίνει σημαντικά στοιχεία, όχι μόνο για το τι προκαλεί τα άμεσα συμπτώματα της κατάθλιψης, αλλά και για το πώς η πάθηση μπορεί να οδηγήσει στη δυσανάλογη σωματική ασθένεια που βλέπουμε σε κάποιους ανθρώπους που υποφέρουν από αυτή.
Ποια είναι τα επόμενα βήματα;
Όουεν Γουόλκοουιτς: Αφού αναπαράγουμε αυτά τα ευρήματα, τα επόμενα βήματα θα είναι να καθορίσουμε αν υπάρχουν και άλλες μιτοχονδριακές πρωτεΐνες που επηρεάζονται, ποιοι νευρώνες και μέρη του εγκεφάλου εμπλέκονται και ποιες είναι οι αιτίες και οι συνέπειες αυτών των αλλαγών.
Επίσης, καθώς η κατάθλιψη είναι πιθανώς μια ετερογενής διαταραχή, χρειάζεται να ανακαλύψουμε αν αυτές οι μιτοχονδριακές αλλαγές προκύπτουν για όποιον έχει κατάθλιψη, ή μόνο σε συγκεκριμένες υποομάδες. Και, φυσικά, θα θέλαμε να μάθουμε αν οι θεραπείες που αποκαθιστούν τα επίπεδα των πρωτεϊνών ή της λειτουργίας των μιτοχονδρίων μπορούν να έχουν άμεσα αντικαταθλιπτικά αποτελέσματα.
Έρευνα: Edward J. Goetzl et al, Abnormal levels of mitochondrial proteins in plasma neuronal extracellular vesicles in major depressive disorder, Molecular Psychiatry (2021).
Απόδοση – Επιμέλεια: Ισμήνη Τσοχαλή, επιμελήτρια κειμένων
Πηγή
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
