Όταν κάποιος αποφασίσει να ανοιχτεί σχετικά με την ψυχική ασθένεια, αξίζει να λάβει την αμέριστη πίστη και υποστήριξή μας.
Κατά γενική ομολογία, είναι πολλά αυτά που πρέπει να διαχειριστούμε και πολλοί από εμάς τα καταφέρνουμε αρκετά καλά. Όταν κάποιος αποφασίσει να ανοιχτεί σχετικά με την ψυχική ασθένεια που αντιμετωπίζει, αξίζει να λάβει την αμέριστη πίστη και υποστήριξή μας.
Μη ρωτάτε ανακριτικά
Όταν κάποιος αποκαλύπτει πληροφορίες σχετικά με τη διάγνωση που έλαβε, συνήθως δεν χρειάζεται τη γνώμη μας και τη συμφωνία ή τη διαφωνία μας. Μοιράζεται αυτό το γεγονός για να λάβει υποστήριξη και να μας πληροφορήσει ότι βρίσκεται σε ένα ταξίδι αναζήτησης της ψυχικής υγείας του.
Είναι αρκετά αποκαρδιωτικό να εκμυστηρεύεται κανείς κάτι το οποίο τον δυσκολεύει τόσο πολύ και τελικά να αντιμετωπίζεται με απόρριψη ή δυσπιστία. Αν λοιπόν κάποιος δεν ρωτήσει ευθέως τη γνώμη μας για τη διάγνωση, καλό είναι να μην απορρίψουμε αυτό που βιώνει.
Ας αποφύγουμε φράσεις όπως:
Σοβαρά; Δε σου φαίνεται καθόλου. Δεν είναι απαραίτητο μια ψυχική ασθένεια να φαίνεται για να υπάρχει. Όπως λέει ένα ρητό Δεν σημαίνει πως δεν είναι βαρύ, μόνο και μόνο επειδή φαίνεται ότι το αντέχω.
Ποιος σου το είπε; Έχεις επίσημη διάγνωση; Ο ρόλος μας δεν είναι διαγνωστικός, είναι μόνο να στηρίξουμε το άτομο που μας απευθύνεται.
Δείξτε εμπιστοσύνη και φροντίδα
Η καλύτερη απάντηση σε μια αποκάλυψη ψυχικής ασθένειας είναι η αποδοχή και νομιμοποίηση. Αυτό περιλαμβάνει μια στάση σώματος που δείχνει διαθεσιμότητα και προσήνεια – γνέψιμο, βλεμματική επαφή, ένα υποστηρικτικό άγγιγμα (μόνο αν το δέχεται ο άλλος).
Επίσης σημαίνει ενεργητική ακρόαση και εστίαση της προσοχής στα λεγόμενα του άλλου. Χρειάζεται να έχουμε ανοιχτό μυαλό για αυτά που έχει να μοιραστεί ο άλλος μαζί μας και να δεχτούμε ότι θα μιλήσουμε μόνο για όσα ο άλλος νιώθει άνετα να συζητήσει.
Αποφύγετε τις υποδείξεις
Όλοι έχουν μια ιδέα για το ποια μπορεί να είναι η «θεραπεία» για καταστάσεις όπως η κατάθλιψη και το άγχος. Ωστόσο, η αλήθεια είναι πως πρόκειται για περίπλοκες καταστάσεις, που αφορούν ένα συνδυασμό βιολογικών, γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων και απαιτούν συνεχή υποστήριξη στη διάρκεια της ζωής κάποιου.
Όσο δελεαστικό και να μοιάζει να δώσουμε συμβουλές σε κάποιον, εάν δεν ρωτήσει τη γνώμη μας, δεν είναι η κατάλληλη στιγμή να του προτείνουμε τρόπους να φροντίσει τον εαυτό του. Το πιθανότερο είναι πως έχει περάσει μια μεγάλη περίοδο ψάχνοντας τις λύσεις και συμβουλευόμενος ειδικούς.
Διαβάστε σχετικά: Το πρόσωπο πίσω από τη διάγνωση
Ρωτήστε πώς μπορείτε να είστε βοηθητικοί
Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε τι χρειάζεται κάποιος μέχρι να μας το πει ο ίδιος. Γι’ αυτό είναι καλή ιδέα να ρωτήσουμε πώς μπορούμε να τον στηρίξουμε. Καθώς κάποιος μπορεί να μη γνωρίζει τι ακριβώς χρειάζεται αυτή τη στιγμή, είναι θεμιτό να επεκτείνουμε την πρότασή μας για υποστήριξη και διαθεσιμότητα για οποιαδήποτε στιγμή χρειαστεί. Αυτό μπορεί να κάνει τη διαφορά.
Μην πάρετε το θέμα προσωπικά
Μπορεί η αντίδραση κάποιου στην αποκάλυψη της ψυχικής ασθένειας να μην είναι ιδιαίτερα δυναμική. Υπάρχει το ενδεχόμενο να αισθανθούμε ενοχές που δεν παρατηρήσαμε πως αυτό το άτομο δυσκολεύεται. Μπορεί να νιώσουμε φοβισμένοι, λυπημένοι ή και αναστατωμένοι που δεν μας το αποκάλυψε νωρίτερα.
Όλα αυτά τα συναισθήματα είναι απολύτως φυσιολογικά. Είναι δική μας ευθύνη να τα δουλέψουμε και να τα διαχειριστούμε, όχι του άλλου ατόμου, που βρίσκεται ήδη σε δυσμενή θέση και αντιμετωπίζει την κατάσταση. Όταν κάποιος επιδεικνύει το θάρρος να μοιραστεί μαζί μας κάτι τόσο ευαίσθητο, αυτή είναι η ευκαιρία μας να δράσουμε. Σε αυτές τις στιγμές, το μόνο που μας αφορά είναι να βεβαιωθούμε πως δείχνουμε την απαιτούμενη ενσυναίσθηση στον άλλο.
Ένα από τα σημαντικότερα δείγματα συναισθηματικής νοημοσύνης είναι να μπορούμε να αντέξουμε τα συναισθήματα ενός άλλου ανθρώπου. Αυτό περιλαμβάνει το να ακούμε χωρίς να σπεύδουμε να προτείνουμε λύσεις ή να στρέφουμε τη συζήτηση στον εαυτό μας. Είναι μια ένδειξη ανιδιοτέλειας και ωριμότητας που εκτιμάται πολύ.
Μοιραστείτε τις εμπειρίες σας αν είναι σχετικές
Εάν έχουμε βιώσει αντίστοιχες δυσκολίες με θέματα ψυχικής υγείας και μας ζητηθεί, ίσως είναι καλό να μοιραστούμε την εμπειρία μας. Μπορεί να είναι πολύ ανακουφιστικό για τον άλλον να ξέρει ότι δεν είναι μόνος σε όλο αυτό. Μια τέτοια εκμυστήρευση μπορεί να είναι μια εξαιρετική ευκαιρία να εμβαθύνουμε την εμπιστοσύνη στη σχέση μας.
Να θυμάστε: Μια ψυχική ασθένεια δεν είναι το ίδιο με το να έχουμε μια δύσκολη μέρα ή εβδομάδα. Οι ψυχικές ασθένειες είναι μακροχρόνιες καταστάσεις οι οποίες επηρεάζουν αισθητά την καθημερινότητα για παρατεταμένες περιόδους.
Εάν επιλέξουμε να μοιραστούμε την εμπειρία μας, πρέπει να βεβαιωθούμε ότι σχετίζεται με το θέμα. Έτσι, το άλλο άτομο θα καταλάβει αν μπορεί να ακούσει και να δεχτεί αυτή την πληροφορία.
Αποφύγετε τις παραβιαστικές ερωτήσεις
Το πρόσωπο που μοιράζεται την πληροφορία της διάγνωσής του είναι αποκλειστικά εκείνο που θέτει τα όρια στη συζήτηση. Αυτό σημαίνει πως είμαστε ελεύθεροι να επιλέξουμε ποιες ευαίσθητες πληροφορίες θα μοιραστούμε. Ο καλύτερος τρόπος για να μην παραβιάσουμε τα όρια του άλλου είναι να αποφύγουμε τις πολλές ερωτήσεις. Μπορεί να είναι δελεαστικό το να ρωτήσουμε για τα συμπτώματα και να θέλουμε περισσότερες λεπτομέρειες για την κατάσταση. Ωστόσο καλό είναι να αποφύγουμε να φέρουμε τον άλλον σε δύσκολη θέση.
Αναμφίβολα υπάρχουν εξαιρέσεις σε όλους τους κανόνες. Εάν υποψιαζόμαστε πως κάποιος μπορεί να βλάψει τον εαυτό του ή κάποιον άλλον, είναι σωστό να ρωτήσουμε ευθέως για να βεβαιωθούμε για την ασφάλειά τους.
Ενημερωθείτε επαρκώς
Είναι πολύ ουσιαστική βοήθεια το να εκπαιδευτούμε εκτενώς για να βοηθήσουμε κάποιον για τον οποίο νοιαζόμαστε. Υπάρχει πληθώρα αξιόπιστων πηγών απ’ όπου μπορούμε να ενημερωθούμε για αυτά τα ζητήματα. Αυτό θα μας δώσει τη δυνατότητα να υποστηρίξουμε καλύτερα το άλλο άτομο αλλά και να το απαλλάξουμε από τον κόπο να ψυχοεκπαιδεύσει εμάς.
Και τώρα τι;
Όταν κάποιος επιλέγει να μας εμπιστευτεί για ένα θέμα ψυχικής ασθένειας, είναι ένα πραγματικά ανεκτίμητο δώρο. Σημαίνει πως θέλει να εδραιώσει μια πιο στενή σχέση μαζί μας – όπου και οι δύο μπορούν να είναι ευάλωτοι και συναισθηματικά αποδεκτοί ταυτόχρονα. Η αντιμετώπιση του στίγματος για την ψυχική ασθένεια απαιτεί πολλά περισσότερα από λόγια.
Μπορούμε όμως να ενημερωθούμε και να γίνουμε εμείς η αλλαγή που θέλουμε να δούμε. Με το να εμπλεκόμαστε σε τέτοιου είδους συζητήσεις, μπορούμε να γίνουμε ο σύμμαχος που κάθε άνθρωπος με προκλήσεις στην ψυχική του υγεία θα άξιζε να έχει δίπλα του.
Απόδοση: Ναταλία Παπακώστα, Ψυχολόγος
Επιμέλεια: Ισμήνη Τσοχαλή, επιμελήτρια κειμένων
Πηγή
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
