Ορισμένοι άνθρωποι όταν έρχονται αντιμέτωποι με τη δυσκολία την υπερβαίνουν, ενώ άλλοι εγκλωβίζονται. Τι μπορείτε να κάνετε για να μην κολλήσετε και εσείς στον εγκλωβισμό;
Θέλοντας να απαντήσει σε αυτό το ερώτημα, ο ψυχολόγος Salvatore Maddi και το στέλεχος επιχειρήσεων Carl Horn, είχαν την προνοητικότητα να θέσουν αυτό το ερώτημα στα μέσα της δεκαετίας του 1970. Το αποτέλεσμα ήταν ένα από τα πιο συναρπαστικά νατουραλιστικά πειράματα που έγιναν ποτέ για την ανθρώπινη προσαρμοστικότητα.
Το πείραμα
Η έρευνά τους ξεκίνησε το 1974, όταν ο Maddi έκανε μια αναπάντεχη διαπίστωση, όχι σε μία από τις δικές του μελέτες, αλλά μέσα από ένα άρθρο στο περιοδικό Family Circle. Το άρθρο αυτό, ανέφερε τη σημασία της αποφυγής των στρεσογόνων συνθηκών, επειδή κυριολεκτικά, μας σκοτώνουν. Ο καλύτερος τρόπος για να αποφευχθεί αυτό το άγχος, επεσήμανε το άρθρο, ήταν να αποφευχθεί η αλλαγή.
Σοκαρίστηκα, θυμήθηκε ο Maddi. Εκείνη την εποχή, οι μελέτες του πάνω στους δημιουργικούς ανθρώπους, απεκάλυπταν πως οι άνθρωποι που χαίρονται και απολαμβάνουν τις εμπειρίες της ζωής και κινούνται σε ευμετάβλητα περιβάλλοντα, είναι πιθανότερο να επιδείξουν δεξιότητες διορατικότητας και πρωτοτυπίας. Το άρθρο του περιοδικού υπονοοούσε ότι, και από ό,τι η έρευνα μου έδειχνε, οι δημιουργικοί άνθρωποι προσπαθούν να αυτοκτονήσουν, είπε και ότι απλά η μελέτη του δεν έχει κανένα νόημα.
Ο Maddi σκέφτηκε ότι πρέπει να υπάρχει κάτι διαφορετικό στον τρόπο που οι άνθρωποι στις μελέτες του διαχειρίστηκαν την αλλαγή σε σχέση με τον τρόπο που την χειρίστηκαν τα άτομα στο άρθρο. Αυτό του έδωσε μια ιδέα.
Ο Maddi είχε ήδη γίνει φίλος με τον Horn, ενώ ήταν παράλληλα σύμβουλος του εργοδότη του Horn, σε μία εταιρία-κολοσσό τηλεφωνικών επικοινωνιών, μονοπώλιο τότε στις ΗΠΑ. Οι Maddi, Horn και λίγο πολύ όλοι οι άλλοι, γνώριζαν ότι το μονοπώλιο της εταιρίας του, σύντομα θα τελείωνε, ήταν απλά ένα ζήτημα το πότε.
Έτσι, ο Maddi ήρθε σε επικοινωνία με τον Horn και τον ρώτησε πως έβρισκε την ιδέα του να μελετήσουν τους ανθρώπους της εταιρίας πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την διάλυση της εταιρίας. Στον Horn άρεσε η ιδέα και προσφέρθηκε ακόμη και να την χρηματοδοτήσει.
Διαβάστε σχετικά: Προσαρμοστικότητα: μια πολύτιμη ανθρώπινη ικανότητα
Για τα επόμενα 12 χρόνια, ο Maddi και η ομάδα του στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο, χρησιμοποίησαν το παράρτημα της τηλεφωνικής εταιρίας στο Illinois ως εργαστήριο τους. Παρακολούθησαν εκατοντάδες ανθρώπους και ό,τι μπορούσε να φανταστεί κανείς. Οι ερευνητές κρατούσαν σημειώσεις, έκαναν ερωτήσεις και μετρούσαν την πίεση του αίματος, καθώς οι εργαζόμενοι μετακινούνταν από τον ένα θαλαμίσκο στον επόμενο.
Καθώς ο ένας μάνατζερ έφευγε, ένας νέος ερχόταν. Καθώς η εθνική οικονομία κατέγραφε οριακά κέρδη, στη συνέχεια έπεφτε πάλι προς τα κάτω. Καθώς νέα παιδιά γεννιόνταν, τα μεγαλύτερα παιδιά άλλαζαν σχολεία. Καθώς οι γάμοι τελείωναν, οι υποθήκες, πληρώνονταν.
Όταν επήλθε η διάλυση της εταιρίας, έξι χρόνια μετά την έναρξη της μελέτης του, περίπου οι μισοί από τους ανθρώπους που παρακολουθούνταν, απολύθηκαν, ενώ οι άλλοι μισοί έμειναν. Ο Maddi και η ομάδα του συνέχισαν να παρακολουθούν και τις δύο ομάδες για τα επόμενα έξι χρόνια. Αυτό που διαπίστωσαν ήταν συναρπαστικό.
Το προσαρμοστικό 1/3 των ανθρώπων
Η πλειοψηφία των ανθρώπων, είτε διατήρησαν τις θέσεις εργασίας τους ή έχασαν τις δουλειές τους, γονάτισαν από την αλλαγή. Υπήρχαν διαζύγια, εγκεφαλικά επεισόδια, καρκίνοι, αυτοκτονίες, νεφρικές ανεπάρκειες, καρδιακές προσβολές, αλκοολισμός, εθισμός στα ναρκωτικά και στα τυχερά παιχνίδια. Τα γραφεία της εταιρίας μετατράπηκαν σε βομβαρδισμένες περιοχές, γεμάτα με τα συντρίμμια του εργατικού δυναμικού της.
Όμως, το 1/3 των ανθρώπων και στις δύο ομάδες όχι μόνο δεν επεβίωσε, άλλα ευδοκίμησε! Οι άνθρωποι που ανήκαν σε αυτό το ποσοστό, ούτε καρδιακές προσβολές έπαθαν, ούτε οικογενειακά προβλήματα είχαν, ούτε έπεσαν θύματα εθισμού. Εκείνοι που παρέμειναν στο παράρτημα της εταιρίας στο Σικάγο, έγιναν υψηλόβαθμοι ηγέτες στην νέα οργάνωση. Αυτοί που απολύθηκαν, ακολούθησαν επιτυχημένη καριέρα στις νέες τους εταιρείες.
Το πιο εκπληκτικό από όλα, ήταν το πόσο απλοί ήταν οι άνθρωποι στο προσαρμοστικό 1/3. Στα χαρτιά, ήταν ακριβώς όπως όλοι οι άλλοι. Δεν ήταν πιο προσαρμοστικοί επειδή παρουσίασαν λιγότερες αγχωτικές εμπειρίες. Δεν ήταν πιο προσαρμοστικοί επειδή είχαν καλύτερα αφεντικά.
Δεν ήταν πιο προσαρμοστικοί επειδή είχαν πιο ευτυχισμένη ζωή στο σπίτι. Δεν ήταν πιο μορφωμένοι. Δεν ήταν πιο έξυπνοι. Δεν είχαν φανταχτερούς τίτλους ή ευκολότερες δουλειές. Δεν είχαν προνομιακή παιδική ηλικία και δεν είχαν γεννηθεί με ειδικές γενετικές ικανότητες.
Αυτό που διαχώριζε το προσαρμοστικό 1/3 από όλους τους άλλους, ήταν εκπληκτικά απλό: Ενώ όλοι οι άλλοι προσπαθούσαν να βρουν εξήγηση για το τι τους συνέβη, το προσαρμοστικό μέρος της έρευνας, έκανε ένα βήμα προς τα εμπρός. Επέδειξαν αυτό που ο Maddi αποκαλεί «υπαρξιακό θάρρος».
Όταν η ομίχλη της αλλαγής, αρχίζει να κατεβαίνει προς εμάς, τα ανθρώπινα μυαλά είναι προγραμματισμένα να θέσουν το ερώτημα: Τι συμβαίνει; Τα μυαλά μας ξεκινούν μια πλήρη αναζήτηση προκειμένου να βρουν απαντήσεις για να λυθεί η σύγχυσή μας. Όμως, δεν έχουμε όλοι την ίδια οπτική.
Η Roxane Cohen Silver από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια-Irvine, ανακάλυψε ότι δύο στα τρία άτομα από: γονείς που πενθούν, συζύγους που έχασαν το σύντροφό τους, θύματα τρομοκρατίας, παιδικής κακοποίησης και φυσικών καταστροφών, θα ψάξουν ενστικτωδώς να βρουν εξήγηση στο παρελθόν.
Προσπαθούν να βρουν ένα νόημα για την ταλαιπωρία τους. Για δεκαετίες, οι ψυχολόγοι υπέθεσαν ότι αυτή ήταν μια καθολική αντίδραση στον απόηχο των τραυματικών αλλαγών και ότι, ως εκ τούτου, η διαδρομή για την επούλωση απαιτούσε να βρεθεί μια εξήγηση.
Αλλά έκαναν λάθος.
Μετά απο σειρά μελετών κατά τη διάρκεια των τριών τελευταίων δεκαετιών, η Silver έχει βρει με εντυπωσιακή συνέπεια ότι το 1/3 από τα θύματα τραυματικών εμπειριών, δεν θα ψάξει να βρει λόγους για να εξηγήσει τη δυστυχία του. Και είναι αυτό το 1/3 που αποδείχθηκε ότι προσαρμόζεται ευκολότερα, εβδομάδες, μήνες ακόμη και χρόνια αργότερα.
Διαβάστε σχετικά: Ενισχύοντας τη φωνή της αλλαγής
Μετά τη διάλυση της εταιρίας, οι περισσότεροι από τους εργαζόμενους στην εταιρία του Horn, κοίταξαν γύρω τους και δεν είδαν τίποτα, παρά μια πυκνή ομίχλη σε κάθε κατεύθυνση. Έτσι, έκαναν ό,τι οι περισσότεροι από εμάς κάνουμε ενστικτωδώς, όταν χανόμαστε: έψαξαν στο παρελθόν για να βρουν μία εξήγηση.
Αναζητούσαν μανιωδώς έναν λόγο για τον οποίο συνέβη αυτή η τραγωδία. Στον οδηγό κατάρτισης ‘’Resilience at Work’’, οι Maddi και Deborah Khoshaba εξηγούν πώς οι αγωνιζόμενοι εργαζόμενοι της εταιρίας, αναλώθηκαν με το πώς ήταν τα πράγματα στις «παλιές καλές ημέρες».
Όταν οι ερευνητές ρώτησαν τους υπαλλήλους τα σχέδια τους για το μέλλον, αυτοί απάντησαν με αγωνιώδη μουρμουρητά και επιτήδεια επίμονα κοιτάγματα. Όταν τελικά έδωσαν μια απάντηση, η εικόνα τους για το μέλλον φαινόταν παράξενα παρόμοια με το παρελθόν. Ήθελαν να «επιστρέψουν» σε ένα χώρο που δεν υπήρχε πλέον.
Οι άνθρωποι που έδειξαν προσαρμοστικότητα, ήταν διαφορετικοί. Ρώτησαν οι ίδιοι τους εαυτούς τους τι σήμαινε η αλλαγή για εκείνους. Αντί να προσπαθούν να βρουν τους λόγους για αυτό που συνέβη, προσπάθησαν να βγάλουν νόημα από το τι θα μπορούσαν να κάνουν τώρα που είχε συμβεί.
Αυτό θα μπορούσε να είναι το μεγαλύτερο μάθημα προσαρμογής: Αντί οι άνθρωποι να ρωτούν γιατί τα άσχημα πράγματα να συμβαίνουν σε καλούς ανθρώπους, να αντιστρέφουν αυτό το διαχρονικό αίνιγμα και να ρωτούν τι μπορούν οι άνθρωποι να κάνουν όταν συμβαίνουν άσχημα πράγματα. Αυτό κάνουν οι προσαρμοστικοί άνθρωποι.
Πηγή
Απόδοση – Επιμέλεια: PsychologyNow.gr
