Όπως είχε συμπεράνει και ο Δαρβίνος, τα πιο προσαρμοστικά είδη στις αλλαγές είναι αυτά θα επιβιώσουν στο χρόνο. Ας δούμε όλη αυτή την περίοδο ως μία φάση αλλαγής και αναπροσδιορισμού, σε προσωπικό και κοινωνικό επίπεδο.
Τα πέντε Α στην περίοδο της πανδημίας και της προσπάθειας αναπροσδιορισμού. Θα μπορούσαμε να δώσουμε πολλές ερμηνείες για αυτή την πρωτόγνωρη περίοδο που διανύουμε. Ωστόσο αυτό που έχει σημασία στην κρίσιμη φάση, είναι να είμαστε σε θέση διαχείρισης αυτού που συμβαίνει. Η νοηματοδότηση ή/και η ερμηνεία ας ακολουθήσουν όταν έχουμε βγει ασφαλείς από αυτό το φαινόμενο. Τα πέντε Α λοιπόν αφορούν, την αυτοπροστασία, την αυτοφροντίδα, την αυτοπαρατήρηση, την αυτορύθμιση και την αυτοβελτίωση.
Θα έχετε ακούσει και διαβάσει πολλές φορές αυτό που λέμε οι Ειδικοί Ψυχικής Υγείας αυτή την περίοδο ιδίως, να εστιάζουμε και να ενασχολούμαστε καθημερινά με ό,τι περνάει από το χέρι μας και έχουμε τον έλεγχο. Ένα από τα πολύ βασικά που έχουμε τον έλεγχο είναι η αυτοπροστασία μας, μη εκτιθέμενοι σε κόσμο αυτή την περίοδο, ή αν είναι το αντικείμενο της εργασίας μας τέτοιο που δεν το επιτρέπει, να παίρνουμε τα καλύτερα των δυνατών μέτρα προστασίας.
Επίσης ως μέτρο αυτοπροστασίας είναι η προσωπική μας φροντίδα – αυτοφροντίδα. Δηλαδή μέσω σωστής διατροφής, κατάλληλου ύπνου, επικοινωνίας με αγαπημένα πρόσωπα, κάνοντας σωματική και πνευματική άσκηση, ακούγοντας μουσική, διαβάζοντας, κ.α..
Πολύ σημαντικό κομμάτι ειδικά σε κρίσιμες περιόδους, αποτελεί η εκπαίδευση στην αυτοπαρατήρηση. Στο Γνωσιακό Συμπεριφορικό μοντέλο ψυχοθεραπείας για παράδειγμα, ένα από τα βασικά εργαλεία που βοηθούν στην πορεία το άτομο στην αλλαγή είναι η αυτοπαρατήρηση. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί κρατώντας ένα ημερολόγιο κάθε μέρα με καταστάσεις που μπορεί να έχουν προκαλέσει σκέψεις, συναισθήματα και συμπεριφορές.
Διαβάστε σχετικά: Κορωνοϊός: Συμβουλές αυτο-προστασίας τον καιρό της απομόνωσης
Ένα δεύτερο βήμα σε αυτή τη διαδικασία, είναι να παρατηρήσουμε τι από αυτά επαναλαμβάνεται, με ποια ένταση, και κατά πόσο είναι στο δικό μας έλεγχο ή της κατάστασης – περιόδου που διανύουμε. Μέρα με τη μέρα μας γίνεται πιο ξεκάθαρο και πιο συνειδητό τι συμβαίνει, όπως και τι από αυτά στην πορεία μπορούμε να τροποποιήσουμε.
Ένα εξίσου σημαντικό σκέλος που ακολουθεί την αυτοπαρατήρηση, είναι η αυτορύθμιση. Γνωρίζοντας τι μας προκαλεί δυσφορία ή άλλα αρνητικά συναισθήματα, έχουμε έναν σημαντικό σύμμαχο ώστε να ρυθμίζουμε ανάλογα και τη συμπεριφορά μας. Ειδικά σε περιπτώσεις ανθρώπων που ανήκουν στο μέσο όρο της ψυχικής υγείας, η συμπεριφορά αποτελεί σε πολύ μεγάλο βαθμό αντικείμενο συνειδητού ελέγχου του ατόμου.
Ένας λόγος παραπάνω σε μία δύσκολη περίοδο που για το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού υπάρχει ελεύθερος χρόνος, είναι να βρισκόμαστε σε θέση να ρυθμίζουμε τη συμπεριφορά μας μέσω αυτοπαρατήρησης καθημερινά.
Τέλος, αυτή η δύσκολη περίοδος μπορεί να είναι μία ευκαιρία αυτοβελτίωσης εν γένει. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσω όλων των παραπάνω, όπως και κάνοντας πράγματα που πιθανά είχαν μείνει πίσω λόγω χρόνου. Αυτό μπορεί να έχει να κάνει με εργασίες του σπιτιού που δεν έγιναν ποτέ. Επίσης με μία ασχολία που δεν ξεκινήσαμε ποτέ λόγω έλλειψης χρόνου, όπως να ενημερωθούμε για ένα νέο αντικείμενο, ή να ξεκινήσουμε ακόμη και μελέτη μίας νέας ξένης γλώσσας.
Αυτό που έχει σημασία στο τέλος της ημέρας, είναι να είμαστε υγιής και να έχουμε κάνει κάτι που να έχει δώσει νόημα σε αυτή την ημέρα για εμάς. Μπορεί να μην είμαστε σε θέση ειδικά τώρα να κάνουμε πολλά πράγματα καθημερινά. Ωστόσο αν δούμε το ποτήρι μισογεμάτο και προσπαθήσουμε να δούμε φως πίσω από τις χαραμάδες, σίγουρα κάτι καλό θα πετύχουμε στην πορεία.
Όπως είχε συμπεράνει και ο Δαρβίνος, τα πιο προσαρμοστικά είδη στις αλλαγές είναι αυτά θα επιβιώσουν στο χρόνο. Ας δούμε όλη αυτή την περίοδο ως μία φάση αλλαγής και αναπροσδιορισμού, σε προσωπικό και κοινωνικό επίπεδο.
