Αν μπορώ λεκτικά να συμφιλιωθώ μ’ αυτό που πριν φάνταζε ανυπέρβλητο και καταστροφικό, τώρα με άλλες λέξεις και άλλη νοηματοδότηση, μπορώ βρω διέξοδο, σ’ αυτό που πριν φάνταζε αδιέξοδο.
O Ghandi είχε πει:
Τα πιστεύω γίνονται οι σκέψεις σου.
Οι σκέψεις σου γίνονται λόγια.
Τα λόγια γίνονται πράξεις.
Οι πράξεις γίνονται συνήθειες.
Οι συνήθειες γίνονται οι αξίες σου.
Οι αξίες σου γίνονται το πεπρωμένο σου.
Πόσες φορές στις ατομικές συνεδρίες δεν έρχομαι αντιμέτωπος με τις πεποιθήσεις του κάθε ανθρώπου. Πεποιθήσεις βαθιά ριζωμένες, που δημιουργήθηκαν από το οικογενειακό του περιβάλλον και σε μικρή ηλικία. Πεποιθήσεις που όσο και αν η λογική μπορεί να τις ακυρώνει, οι μνήμες και τα συναισθήματα που αυτές γεννούν τις κρατούν ζωντανές. Τι κι αν έχουν περάσει χρόνια, όσο αυτές είναι ζωντανές μέσα μας, γίνονται τροχοπέδη στην πρόοδο και την αλλαγή μας.
Υπάρχει τρόπος να αλλάξουν αυτές οι πεποιθήσεις;
Ναι υπάρχει! Αυτό όμως δεν σημαίνει πως θα γίνει αυτόματα ή «άκοπα». Τεχνικές «παπαγαλισμού» τύπου: «λέγε λέγε μέχρι να το πιστέψεις», θα αλλάξει την πεποίθηση σου, δεν ξέρω αν τελικά λειτουργεί, μα ούτε και το παραμύθιασμα τύπου: εστίασε σε κάτι άλλο ή κάνε πως δεν υπάρχει. Ο λαός μας σοφά λέει πως: «ότι γράφει, δεν ξεγράφει», είτε αυτό αναφέρεται σε εμπειρίες, είτε σε χιλιοειπωμένα λόγια που τελικά καταγράφηκαν τόσο βαθιά στο μυαλό μας και στην ψυχή μας.
Τι μπορώ να κάνω;
Μπορώ να αλλάξω την οπτική που βλέπω τα πράγματα, αγκαλιάζοντας και το παρελθόν μου και την ιστορία μου. Όχι σκοπός δεν είναι να αλλάξω μια πραγματικότητα ή το συναίσθημα που νιώθω κάθε φορά που μπορεί να πω στον εαυτό μου «δεν είμαι αρκετός».
Σκοπός είναι απλά να αναπλαισιώσω (reframe) την σκέψη μου ή την πεποίθησή μου. Να βρω εκείνο τον τρόπο λεκτικής έκφρασης, που θα δημιουργεί περιθώριο αλλαγής. Που θα αφήνει εκείνο το περιθώριο ώστε η ζωή να έχει και άλλες εναλλακτικές. Μια φράση, ένα λεκτικό συνειρμό, που δεν θα λειτουργεί σας ταμπέλα (ταυτοποίηση), ούτε θα την δύναμη να επηρεάζει τον τρόπο που σκεπτόμαστε και να καθορίζει έτσι την ζωή μας.
Ονοματίζοντας διαφορετικά – όχι απαραίτητα ωραιοποιημένα- τις σκέψεις μας, είναι σαν να συστηνόμαστε ξανά μ’ αυτές και να συνδεόμαστε με ένα τρόπο πιο λειτουργικό, διαχειρίσιμο και βοηθητικό. Ψάχνοντας το «πως» να ονοματίσω και να αναπλαισιώσω μια πεποίθηση μου, είναι πρακτικά, σαν να θέλω να γράψω μια νέα ιστορία στην ζωή μου, να δημιουργήσω μία νέα καταγραφή.
Διαβάστε σχετικά: Η συνεισφορά της ευελιξίας στην ψυχική υγεία
Το βασικό είναι πως αλλάζω την οπτική μου, δίνοντας προοπτική, σε κάτι που πριν φάνταζε δεδομένο και αδιαπραγμάτευτο. Η αναπλαισίωση λειτουργεί όπως το όταν αλλάζουμε την θέση των επίπλων στον σπίτι! … Επανατοποθετούμε στην πραγματικότητα μου, κάνοντας χώρο στην αλλαγή που προσδοκώ.
Ωστόσο, για να έχω την δύναμη να αλλάξω τις λέξεις, οφείλω να είμαι σε διάθεση και να έχω πρόθεση αλλαγής. Μόνο τότε θα έχει νόημα. Μόνο τότε έχει νόημα. Μόνο τότε οι λέξεις αποκτούν δύναμη και φέρουν εκείνο το φορτίο που συνηγορήσει στο καινούριο, στο διαφορετικό.
Αν μπορώ λεκτικά να συμφιλιωθώ μ’ αυτό που πριν φάνταζε ανυπέρβλητο και καταστροφικό, τώρα με άλλες λέξεις και άλλη νοηματοδότηση, μπορώ βρω διέξοδο, σ’ αυτό που πριν φάνταζε αδιέξοδο.
Παρακάτω υπάρχουν κάποια παραδείγματα* αναπλαισίωσης όπως προέκυψαν μέσα σε μία ατομική συνεδρία. Αν θες μπορείς να ξεκινήσεις και να κάνεις κι εσύ το ίδιο με τα δικά σου “αγκάθια”, τις δικές σου δύσκολες φράσεις και πεποιθήσεις. Είναι πολύ πιθανό να δυσκολευτείς και είναι αναμενόμενο, όμως να μην τα παρατήσεις, να επιμείνεις. Σίγουρα θα έχεις κάτι διαφορετικό να πεις στον εαυτό σου, για να μπορέσεις να υποστηρίξεις το επόμενο βήμα της ζωή σου.
Ούτως ή άλλως όταν είμαστε σε διαδικασία αλλαγής, τους «δαίμονες» μας τους αναγνωρίζουμε καλύτερα και το μόνο που χρειάζεται, είναι να τους ονοματίσουμε και να τους «ξαναβαφτίσουμε» δίνοντας τους ονόματα ή φράσεις που δεν θα μας φοβίζουν, ακυρώνουν, βασανίζουν. Ακόμη και το γεγονός ότι τολμούμε να ονοματίσουμε διαφορετικά, εκείνες τις πεποιθήσεις που πριν μας στοίχειωναν, αυτό από μόνο του σηματοδοτεί μία αλλαγή.
Στ’ αλήθεια, εσύ ποια σου πεποίθηση θα ήθελες να αναπλαισιώσεις;
*οι φωτογραφίες έχουν αναρτηθεί κατόπιν σχετικής άδειας.
Συγγραφέας: Κωνσταντίνος Ζερβός, MSc.
Διατροφολόγος με ειδίκευση στην διατροφική συμπεριφορά, τις διατροφικές διαταραχές και την διαχείριση βάρους. Δημιουργός και εκπαιδευτής του προγράμματος ΕΑΤΤ*: γευματίζω ενσυνείδητα.
www.konstantinoszervos.gr & www.eatt.gr
