Νέοι συνθέτες και άτομα που έχουν βιώσει κατάθλιψη και σχιζοφρένεια, ένωσαν τις δυνάμεις τους για μια μοναδική συνεργασία, χρησιμοποιώντας το είδος του κλασικού τραγουδιού για να αποστιγματίσουν το θέμα της ψυχικής ασθένειας.
Η μοναδική αυτή συνεργασία, η οποία περιλαμβάνει συναρπαστικές τμηματικές περιγραφές και ειλικρινείς απολογισμούς της ζωής ανθρώπων με ψυχική ασθένεια, κορυφώθηκε με δύο δωρεάν συναυλίες στο Λονδίνο στα τέλη Μαρτίου.
Το «The Creative Madness in Song» οργανώθηκε από το φιλανθρωπικό ίδρυμα «Song in the City». Η ομάδα ευαισθητοποίησης περιελάμβανε συνθέτες που εργάστηκαν σε κείμενα γραμμένα από ανθρώπους που έχουν διαγνωσθεί με σχιζοφρένεια και κατάθλιψη. Τα τραγούδια εκτελέστηκαν από επαγγελματίες τραγουδιστές και πιανίστες της κλασικής μουσικής.
Τα θεραπευτικά οφέλη της μουσικής είναι καλά τεκμηριωμένα, αλλά αυτό που είναι λιγότερο σύνηθες, είναι η χρήση του κλασικού τραγουδιού ως μια μορφή τέχνης μέσω συνεργασιών που να οδηγούν σε δημόσια εκτέλεση.
Ο καλλιτεχνικός διευθυντής του project Gavin Roberts, λέει ότι ο σκοπός του – το οποίο ξεκίνησε πέρυσι – είναι να μειωθεί το στίγμα της ψυχικής ασθένειας, καθώς και να αναθεωρήσει υφιστάμενες αντιλήψεις σχετικά με την κλασική μουσική. Ο Roberts εξηγεί: «Το κλασικό τραγούδι είναι για τους περισσότερους ένα διανοούμενο είδος μουσικής με ένα πολύ πατροπαράδοτο ύφος, καθώς μας έρχονται στο μυαλό άνθρωποι να παίζουν πιάνο φορώντας φράκο. Αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε είναι να επαναπροσδιορίσουμε αυτές τις αντιλήψεις, θέτοντας σε συνεργασία επαγγελματίες μουσικούς μαζί με καθημερινούς ανθρώπους ώστε να προάγουμε τη δημιουργικότητα».
Ανάμεσα στα δυναμικά έργα, περιλαμβάνεται το «Sectioned», ένα ποίημα από μια συμμετέχουσα γνωστή ως Yanamah σε συνεργασία με έναν νέο ανεξάρτητο συνθέτη με το όνομα James Andrewes. Η Yanamah γράφει στο ποίημά της: «πνίγεται στα βάθη της απελπισίας… λαχταρά για μια ματιά ευγένειας και μια φιλική χειρονομία». Πριν επιδεινωθεί η ψυχική της υγεία ήταν «μια γυναίκα διακεκριμένη», αλλά τώρα είναι «ξεχασμένη και έχει χαθεί». Προκαλώντας το κοινό και τους επαγγελματίες ψυχικής υγείας, τους ρωτά: «Τι γνωρίζετε εσείς με την υγιή και γοητευτική ζωή σας;». Το ποίημα επίσης περιλαμβάνει την προκλητική φράση: «Ανοίξτε τα μάτια σας και δείτε πώς μου συμπεριφέρεστε πραγματικά».
Συμπτωματικά και ένας από τους συγγενείς του Andrewes έπασχε από σχιζοφρένεια, αλλά και ο ίδιος ο συνθέτης έχει βιώσει άγχος και κατάθλιψη και είχε νοσηλευτεί για μια σύντομη περίοδο. Τώρα, έχοντας καλή ψυχική υγεία, λέει: «Είμαι τυχερός που έχω μια οικογένεια που με αποδέχτηκε και μπορεί η εμπειρία μου να ήταν πολύ διαφορετική από της Yanamah, αλλά πιστεύω ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα για την ψυχική ασθένεια, είναι το στίγμα». Αυτό που τον προσέλκυσε να συμμετάσχει στο project ήταν η δική του εμπειρία και ο στόχος του για αύξηση της ευαισθητοποίησης απέναντι στην ψυχική ασθένεια.
Ο Andrewes συνέθεσε το ποίημα ως ένα φωνητικό κομμάτι, χωρίς τη συνοδεία πιάνου «για να δώσει έμφαση στη μοναξιά», αν και ο ίδιος εξηγεί ότι το μελωδικό άνοιγμα και το κλείσιμο του τραγουδιού, κρύβουν την εσωτερική δύναμη του συγγραφέα. Σε συνοδευτικές σημειώσεις του τραγουδιού, η Yanamah γράφει ότι «το Sectioned είναι εμπνευσμένο από αληθινές εμπειρίες της δικής μου ζωής και ενός στενού μου φίλου. Είναι επίσης αλληγορικό και εκφράζει την τραυματική απόρριψη από το σύζυγό μου, που με εγκατέλειψε λόγω της ασθένειας μου».
Ένα άλλο ποίημα που συνέθεσε ο Andrewes είναι το «Σήμερα είμαι στην κορυφή του κόσμου», το οποίο απεικονίζει τα σκαμπανεβάσματα της διπολικής διαταραχής. Ένα τραγούδι αντιθέσεων που περιλαμβάνει τμήματα θλίψης και σύγχησης, καθώς και πιο αισιόδοξες στιγμές. Ο Andrewes λέει ότι έχει δημιουργήσει «μια έντονη εναλλαγή της διάθεσης» στη μουσική. Η συγγραφέας του ποιήματος Lucy Lacaille, εξηγεί στις σημειώσεις του προγράμματος της συναυλίας: «Το ποίημα είναι εμπνευσμένο από το γεγονός ότι ακόμα και όταν είμαι καλά, πάντα ξέρω ότι θα μελαγχολήσω ξανά σύντομα. Επίσης, μου συνταγογράφησαν ένα αντικαταθλιπτικό που είχε αντενδείξεις σε συνδυασμό με τη συμπληρωματική φαρμακευτική μου αγωγή και με έκανε υπο-μανιακή».
Εκτός από την αύξηση της ευαισθητοποίησης του κοινού, ο Roberts εξηγεί ότι το project αναγκάζει τους επαγγελματίες της μουσικής να επανεξετάσουν την παραδοσιακή προσέγγισή τους. Λέει επίσης: «Επειδή οι συνθέτες έχουν συχνά μια νοοτροπία διανοητικής αντίληψης της μουσικής, τους προτρέπει να σκεφτούν με διαφορετικό τρόπο».
Ο Tom Werner, ψυχίατρος στο project, εξηγεί τα ευρύτερα οφέλη: «Οι άνθρωποι που συμμετείχαν δήλωσαν ότι ένιωσαν μέλη μιας ομάδας και είδαν τα δικά τους ποιήματα μελοποιημένα, κάτι που αποτελεί τεράστια ώθηση για τους ασθενείς. Είναι εκπληκτικό να σκέφτονται ότι αυτό που κάνουν έχει αξία και εκτιμάται από τους άλλους ανθρώπους». Ως επαγγελματίας ψυχικής υγείας, ο Werner λέει ότι οι εμπειρίες που περιγράφονται στα τραγούδια όπως το ‘Sectioned’, του υπενθυμίζουν επίσης να επανεξετάσει ουσιαστικά την προσέγγισή του και να την επαναπροσδιορίσει λαμβάνοντας υπ’ όψιν του και την αντίληψη του ασθενούς.
Για τον Andrewes, αυτό ακριβώς είναι το θέμα του project – να δημιουργήσει ουσιαστική αλλαγή. «Είναι πολύ σημαντικό να είμαστε λειτουργικοί και πρακτικοί – σε ποιο σκοπό μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τις συνθέσεις μας; Η καλύτερη τέχνη είναι όταν μπορείς να οδηγήσεις τους ανθρώπους να δουν τα πράγματα με διαφορετικό τρόπο».
Ακούστε όλα τα μουσικά κομμάτια του project μέσω soundcloud.
Πηγή: theguardian.com
