PsychologyNow Team

7 τρόποι που θα σε βοηθήσουν να βρεις τον σκοπό της ζωής σου

7 τρόποι που θα σε βοηθήσουν να βρεις τον σκοπό της ζωής σου

PsychologyNow Team
άνθρωποι στην κορυφή ενός βουνού που ένας από αυτούς βοηθά τον άλλον να ανέβει

Δυσκολεύεσαι να βρεις τον προσωπικό σου σκοπό στη ζωή; Ίσως να νιώθεις απομονωμένος από τους άλλους ανθρώπους. Δες 7 τρόπους που θα σε βοηθήσουν να έρθεις πιο κοντά σε αυτό που ψάχνεις


Για δεκαετίες οι ψυχολόγοι έχουν μελετήσει πώς οι μακροπρόθεσμοι στόχοι δημιουργούν μία αίσθηση νοήματος στη ζωή. Συνήθως αυτοί οι στόχοι σχετίζονται με την αλλαγή της ζωής κάποιων ανθρώπων, όπως για παράδειγμα η δημιουργία μιας οργάνωσης, η έρευνα γύρω από τις ασθένειες, η διδασκαλία της ανάγνωσης σε παιδιά κ.α.

Σίγουρα, η έννοια του νοήματος σχετίζεται άμεσα με άλλους ανθρώπους, καθώς όλοι μαζί πετυχαίνουμε σπουδαία πράγματα. Η έννοια του νοήματος, επίσης, συνδέεται με καλύτερη σωματική και ψυχική υγεία και αποτελεί έναν προσαρμοστικό μηχανισμό, ο οποίος εξελικτικά βοήθησε τους ανθρώπους και όλα τα είδη να επιβιώσουν.

Η έννοια του νοήματος περιλαμβάνει τα ιδιαίτερα χαρίσματα του κάθε ανθρώπου, τα στοιχεία αυτά που τον ξεχωρίζουν από τους υπόλοιπους ανθρώπους αλλά αυτά από μόνα τους δεν επαρκούν. Το νόημα, εμπεριέχει επίσης τη σύνδεσή μας με άλλους ανθρώπους και γι’ αυτό οι απομονωμένοι άνθρωποι νιώθουν συχνότερα ότι έχουν χάσει το νόημα της ζωής τους. Ο κάθε άνθρωπος, αφού βρει το μονοπάτι του, θα βρει και άλλους συνταξιδιώτες και άλλους ανθρώπους οι οποίοι ελπίζουν να φτάσουν στον ίδιο προορισμό με αυτόν. Όλοι αυτοί οι ταξιδιώτες μαζί, αποτελούν μία κοινότητα.

Ας δούμε 6 από αυτά τα μονοπάτια, τα οποία βοηθούν στην αποφυγή της απομόνωσης και νοηματοδοτούν τη ζωή:

1. Διαβάστε

Το διάβασμα μας ενώνει με ανθρώπους που ποτέ δε θα γνωρίσουμε σε βάθος χρόνου και χώρου. Είναι μία εμπειρία, η οποία σύμφωνα με έρευνες είναι συνδεδεμένη με την αίσθηση του νοήματος (meaning) και του σκοπού (purpose). Οι έννοιες αυτές μπορεί να είναι παρεμφερείς, όμως αποτελούν διαφορετικές επιστημονικές και κοινωνικές κατασκευές. Ο σκοπός αποτελεί επιμέρους έννοια του νοήματος, το οποίο είναι μία ευρύτερη έννοια που εμπεριέχει αξίες, αποτελεσματικότητα και την αξία του εαυτού.

Σε έρευνα1 που πραγματοποιήθηκε το 2010 στην Αγγλία και την Ουαλία με 26.000 εφήβους, βρέθηκε ότι όσοι είχαν διαβάσει τη Βίβλο, είχαν πιο έντονη την αίσθηση του σκοπού. Η ίδια συσχέτιση βρέθηκε και σε άλλες έρευνες που πραγματοποιήθηκαν για την ανάγνωση λογοτεχνίας, ότι δηλαδή τα ποιητικά αναγνώσματα και οι φανταστικές ιστορίες από εφήβους, σχετίζονται εξίσου με την αίσθηση του σκοπού. Αυτό ίσως συμβαίνει επειδή οι έφηβοι χρησιμοποιώντας τη φαντασία τους βλέπουν τον τρόπο με τον οποίο έχουν ζήσει οι πρωταγωνιστές των ιστοριών τη ζωή τους και ποιο νόημα της έχουν δώσει και οραματίζονται οι ίδιοι πώς θα ήθελαν να ζήσουν.

Επομένως, εάν βρίσκεστε σε κρίση σχετικά με το ποιος είναι ο σκοπός της ζωής σας, επισκεφτείτε ένα βιβλιοπωλείο ή μία πανεπιστημιακή βιβλιοθήκη. Βρείτε βιβλία που σας κάνουν νόημα και ίσως σας βοηθήσουν να δείτε τι είναι αυτό που αξίζει στη ζωή σας.

2. Κάντε τις πληγές σας θεραπεία για τους άλλους

Η εύρεση του σκοπού δεν είναι μόνο μία νοητική κατασκευή, ένα πνευματικό ταξίδι. Είναι επίσης κάτι που χρειάζεται να το νιώσουμε. Για τον λόγο αυτό, ο σκοπός μπορεί να προκύψει μετά από πόνο, είτε δικό μας είτε των άλλων.

Η Κέιζα Γουίλινχαμ μεγάλωσε σε μία φτωχή οικογένεια και αποχωρίστηκε την οικογένειά της λόγω ενδοοικογενειακής βίας. Όπως η ίδια ανέφερε, κανένας στο σχολείο δε στήριξε ή βοήθησε τη μητέρα μου, τον αδερφό μου και εμένα. Μεγάλωνα μέσα στη φτώχεια, την ντροπή και ένιωθα ότι η ύπαρξή μου είναι ένα λάθος. Έτρεχα στους δρόμους, έκανα απουσίες από το σχολείο, έκανα σεξ με αγνώστους και έπαιρνα ό,τι ναρκωτικό έπεφτε στα χέρια μου. Στα 16 της άλλαξε σχολείο, το οποίο την ενέπνευσε και τη βοήθησε να αντιληφθεί ότι υπάρχουν εναλλακτικές διέξοδοι από τη φτώχεια. Συνέχισε τις σπουδές της στο Πανεπιστήμιο και πλέον βοηθάει παιδιά με παρόμοια προβλήματα με αυτά που είχε η ίδια: Θέλω τα παιδιά εκεί έξω που μεγαλώνουν όπως μεγάλωσα εγώ, να καταλάβουν ότι έχουν μέλλον μπροστά τους. Θέλω να ξέρουν ότι είναι έξυπνα, ακόμα και όταν δεν έχουν τις ανάλογες σχολικές επιδόσεις. Θέλω να ξέρουν ότι είναι τόσο καλά και άξια όσο και τα παιδιά που τυχαίνει να γεννιούνται σε πιο προνομιακό περιβάλλον. Γιατί είναι. Και ας υπάρχουν τόσοι πολλοί που τους λένε το αντίθετο.

Όταν ήταν στο Λύκειο ο Κρις Πέππερ, μία φίλη του, του εκμυστηρεύτηκε ότι τη βίασε ένας συμμαθητής τους. Όπως ανέφερε ο ίδιος, αφού την παρηγόρησε όσο μπορούσε, της υποσχέθηκε ότι θα κάνει κάτι για να μη συμβεί το ίδιο και σε άλλους. Τήρησε την υπόσχεσή του καθώς έγινε σύμβουλος ενημέρωσης για τον βιασμό στο Πανεπιστήμιο και δάσκαλος σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης σε δημόσια σχολεία στο Σαν Φρανσίσκο.

3. Καλλιεργείστε το δέος, την ευγνωμοσύνη και τον αλτρουισμό

Κάποια συναισθήματα και συμπεριφορές, τα οποία προάγουν την υγεία και την ευεξία, συνδέονται με την έννοια του σκοπού. Συγκεκριμένα, το δέος, η ευγνωμοσύνη και ο αλτρουισμός σχετίζονται άμεσα με αυτή την έννοια. Αρκετές έρευνες δείχνουν ότι το δέος βοηθάει τους ανθρώπους να νιώσουν ότι συνδέονται με κάτι ανώτερο από τον εαυτό τους και δημιουργεί το συναισθηματικό υπόβαθρο για να καλλιεργηθεί η έννοια του σκοπού. Αν νιώθει κανείς ότι η ύπαρξή του αποτελεί ένα μικρό κομμάτι από κάτι μεγαλύτερο, δεν είναι από μόνο του αρκετό για να νοηματοδοτήσει τη ζωή του. Χρειάζεται και το απαραίτητο κίνητρο για να επιφέρει μία θετική επιρροή στον κόσμο. Εδώ εμπλέκονται οι έννοιες της ευγνωμοσύνης και της γενναιοδωρίας.

Έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί από ψυχολόγους, δείχνουν ότι παιδιά και ενήλικες, οι οποίοι ήταν σε θέση να απαριθμήσουν όλα όσα τους γεμίζουν ευγνωμοσύνη, προσπαθούν να δουν τον κόσμο χωρίς να έχουν για επίκεντρο τον εαυτό τους. Αυτό συμβαίνει διότι όταν αναγνωρίζουμε το πώς οι άλλοι κάνουν τον κόσμο μας ένα πιο όμορφο μέρος, έχουμε κίνητρο να ανταποδώσουμε δίνοντας κάτι πίσω. Σε αυτό το σημείο εισέρχεται η έννοια του αλτρουισμού. Αδιαμφισβήτητα, όσοι άνθρωποι εμπλέκονται σε αλτρουιστικές πράξεις, όπως ο εθελοντισμός και οι δωρεές, τείνουν να έχουν ισχυρότερη αίσθηση του σκοπού στη ζωή τους.

Όπως έχουν αποδείξει έρευνες, ο αλτρουισμός και η ευγνωμοσύνη είναι έννοιες στενά συνδεδεμένες, ακόμα και από νευρολογική βάση, αφού ενεργοποιούν και τα ίδια κέντρα στον εγκέφαλο. Σε άλλες έρευνες γύρω από αυτές τις έννοιες, στις οποίες ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες να γράψουν κάποια γράμματα ευγνωμοσύνης, βρέθηκε ότι η αίσθηση του σκοπού τους μετά από αυτό έγινε πιο δυνατή.

4. Ακούστε τι είναι αυτό το οποίο εκτιμούν οι άλλοι σε εσάς

Όταν λέμε ευχαριστώ, είναι σίγουρα βοηθητικό στην εύρεση του σκοπού της ζωής μας. Όμως, είναι εξίσου χρήσιμο να ακούμε και τα πράγματα για τα οποία μας ευχαριστούν οι άλλοι.

Ο Σον Τέιλορ είχε μία δύσκολη παιδική ηλικία και πλέον δουλεύει με παιδιά τα οποία έχουν σοβαρά προβλήματα συμπεριφοράς. Ένιωθε ότι είναι αναποτελεσματικός στη δουλειά του, ώσπου μία μέρα επικοινώνησε μαζί τουμία κοπέλα με την οποία είχε συνεργαστεί πριν από 5 χρόνια,. Του εξήγησε λεπτομερώς πόσο πολύ την είχε βοηθήσει να αλλάξει τη ζωή της και του ζήτησε να τη συνοδέψει την ημέρα του γάμου της. Κάτι μέσα του άλλαξε και ένιωσε ότι αυτός είναι ο σκοπός της ζωής του, το να βοηθάει νέους ανθρώπους.

Πολλοί καλλιτέχνες, συγγραφείς και μουσικοί περιγράφουν ότι η εκτίμηση των άλλων αποτελεί κινητήρια δύναμη για τη δουλειά τους. Αν και δεν υπάρχουν δημοσιευμένες έρευνες που να συνδέουν άμεσα το πώς η ευγνωμοσύνη των άλλων συνδέεται με τον σκοπό της ζωής, υπάρχουν πολλές ιστορίες και αφηγήσεις ανθρώπων που δείχνουν ότι η ευγνωμοσύνη δυναμώνει τις σχέσεις και οι σχέσεις αποτελούν πηγή νοήματος.

5. Βρείτε ή δημιουργείστε μια κοινότητα

Πολλοί άνθρωποι αναφέρουν ότι η οικογένεια αποτελεί πηγή άντλησης νοήματος για αυτούς. Κάποιοι δηλώνουν ότι σέβονται την εργασία των γονιών τους ενώ άλλοι θεωρούν ότι έχουν χρέος απέναντι στα παιδιά τους να κάνουν τον κόσμο λίγο καλύτερο και για τον λόγο αυτό ασχολούνται με το περιβάλλον και την κοινωνική δικαιοσύνη.

Συχνά όμως, οι σκοποί που έχουν τεθεί από τους γονείς δε συμβαδίζουν με την ιδιοσυγκρασία των παιδιών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Άμπερ, η οποία μεγάλωσε σε μία άκρως θρησκευόμενη οικογένεια, όπου της είχαν θέσει ως σκοπό να είναι καλή χριστιανή. Όταν η ίδια, στα 27 της συνειδητοποίησε ότι είναι ομοφυλόφιλη, η οικογένειά της και η κοινότητά της την απέκλεισαν. Αυτό αποτέλεσε μία κρίση για την Άμπερ διότι έπρεπε να επαναπροσδιορίσει τη ζωή της και να βρει νέο σκοπό, καθορισμένο αυτή τη φορά από την ίδια. Η νέα αίσθηση του σκοπού την οδήγησε στο να φτιάξει η ίδια μία κοινότητα, για χριστιανούς με ομοφυλόφιλο σεξουαλικό προσανατολισμό.

Αν δεν μπορείτε να θυμηθείτε τον σκοπό σας ρίξτε μια ματιά στους ανθρώπους γύρω σας και απαντήστε στις εξής ερωτήσεις:

  • Τι κοινό έχετε με αυτούς;
  • Τι προσπαθούν να γίνουν;
  • Τι επιρροή σας φαίνετε ότι έχουν στον κόσμο;
  • Είναι θετική αυτή η επιρροή;
  • Μπορείτε να συνεργαστείτε μαζί τους για αυτή την επιρροή;
  • Τι χρειάζονται; Μπορείτε να τους το δώσετε;

Αν οι απαντήσεις σε αυτές τις ερωτήσεις δε σας εμπνέουν ίσως χρειάζεται να ιδρύσετε εσείς μία νέα κοινότητα και τότε ο σκοπός σας θα επιτευχτεί.

6. Πείτε την ιστορία σας

Μπορεί το διάβασμα να βοηθάει στην εύρεση του σκοπού αλλά το ίδιο κάνει και το γράψιμο. Ο σκοπός συχνά προκύπτει από την περιέργεια που έχουμε για την ίδια μας τη ζωή. Τι δυσκολίες μας έχουν συμβεί; Ποιες δυνάμεις μας βοήθησαν στο να τις υπερβούμε; Πως μας βοήθησαν οι άλλοι; Πώς οι δυνάμεις μας βοήθησαν στο να κάνουμε τη ζωή των άλλων καλύτερη;

Η Έμιλυ Σμιθ, συγγραφέας του βιβλίου The Power of Meaning, αναφέρει πως όλοι έχουμε τη δυνατότητα να κάνουμε μία αφήγηση για τη ζωή μας, η οποία μας δίνει σαφήνεια για το πώς αντιλαμβανόμαστε τον εαυτό μας και μας δίνει ένα πλαίσιο μέσα στο οποίο μπορούμε να οργανώσουμε τις καθημερινές μας εμπειρίες.

Έρευνα που πραγματοποιήθηκε το 2008, έδειξε ότι όσοι βλέπουν νόημα και σκοπό στη ζωή τους, είναι ικανοί να αφηγηθούν μια ιστορία αλλαγής και δύναμης, όπου ξεπέρασαν τις δυσκολίες με τις οποίες ήρθαν αντιμέτωποι. Με άλλα λόγια, η δημιουργία μιας αφήγησης μας βοηθάει να εντοπίσουμε τις δυνάμεις μας και να συνειδητοποιήσουμε πώς η εφαρμογή αυτών των δυνάμεων κάνουν διαφορά στον κόσμο. Έτσι, αυξάνεται το αίσθημα της αυτο-αποτελεσματικότητάς μας.


Πηγή: UC Berkeley
Έρευνα: 1. The relationship between bible reading and purpose in life among 13–15-year-olds
Απόδοση: Γλυκερία Αποστολοπούλου, Ψυχολόγος
Επιμέλεια: PsychologyNow.gr

Κάντε like στην σελίδα μας στο Facebook 
Ακολουθήστε μας στο Twitter 

Βρείτε μας στα...