Τι γίνεται όταν βάζω συνέχεια τους άλλους πάνω από τον εαυτό μου; Ξεχνώ τελικά ποιος είμαι...
Πολλοί θεραπευόμενοι έχουν έρθει στο γραφείο μου και μου έχουν πει: Δεν καταλαβαίνω γιατί νιώθω τόση μοναξιά. Πάντα υποχωρώ για να ευχαριστήσω τους άλλους. Γιατί δεν φαίνεται να νοιάζεται κανείς για το πώς αισθάνομαι; Αυτό είναι ένα σύνηθες φαινόμενο: θέλοντας να νιώσουμε ασφαλείς και σίγουροι μέσα στις σχέσεις μας, να μπορούμε εύκολα να σταματήσουμε να εστιάζουμε στις δικές μας ανάγκες και επιθυμίες και να αφιερώνουμε όλη μας την ενέργεια στην επιδίωξη της αποδοχής των άλλων.
Το πρόβλημα είναι ότι τις περισσότερες φορές αυτή η στρατηγική γυρίζει μπούμερανγκ.
Λογικά, η συμπεριφορά που υιοθετούμε βγάζει νόημα: αν μπορούμε να αποδείξουμε στους άλλους ότι είμαστε πρόθυμοι να τους βάλουμε σε προτεραιότητα στη ζωή μας, η ελπίδα μας είναι ότι και αυτοί με τη σειρά τους θα εκτιμήσουν τις προσπάθειές μας, θα απολαύσουν τη ζεστασιά της αγάπης μας και θα μας ανταποδώσουν αυτή την αγάπη.
Αν συλλογιστούμε την παιδική ηλικία μας, ίσως ακόμα και τη βρεφική μας ηλικία, θα δούμε ότι προκειμένου να επιβιώσουμε ήταν απαραίτητο να κάνουμε ό, τι μπορούσαμε προκειμένου να κερδίσουμε την εύνοια των γονέων μας. Ως παιδιά που δεν μπορούμε να φροντίσουμε τον εαυτό μας, πρέπει να είμαστε βέβαιοι ότι οι γονείς θα μας φροντίσουν.
Διαβάστε σχετικά: Ο εαυτός μου και οι άλλοι
Μέρος της διασφάλισης ότι θα έχουμε φαγητό, θα είμαστε καθαροί και θα μας αγκαλιάζουν, περνά μέσα από την καταγραφή των διαθέσεων και των σημάτων που παίρνουμε από τους γονείς και μαθαίνοντας ποιες είναι εκείνες οι δραστηριότητες που ανταμείβονται από εκείνους. Για παράδειγμα, το χαμόγελο είναι ένας καλός τρόπος να δείξουμε πόσο αξιολάτρευτοι είμαστε ως παιδιά και ως εκ τούτου να μας επαινούν, να μας δίνουν προσοχή και να μας φροντίζουν οι γονείς μας.
Τα μωρά μαθαίνουν να αναγνωρίζουν τις συναισθηματικές καταστάσεις και μπορούν να επιδείξουν αυτά τα συναισθήματα από πολύ νεαρή ηλικία, πολύ νωρίτερα από την ανάπτυξη της ικανότητάς τους να χρησιμοποιούν τη γλώσσα μέσω της σκέψης ή της ομιλίας τους. Πολλοί από εμάς μαθαίνουμε μέσα από χρόνια εξάσκησης ότι ο καλύτερος τρόπος για να λάβουμε την αγάπη είναι να την προσφέρουμε πρώτα εμείς.
Δεν υπάρχει τίποτα κακό σε αυτήν την ιδέα και οι πιο ανταποδοτικές, αμοιβαίες σχέσεις αλληλοσυμπληρώνονται από αυθόρμητες χειρονομίες ευγένειας, αγάπης, υποστήριξης και πράξεων προσφοράς. Τα πράγματα τείνουν να αποτυγχάνουν, όμως, όταν ένα άτομο ανακαλύπτει ότι συνεχώς προσφέρει πολλά περισσότερα από όσα παίρνει. Αυτό το μοτίβο μπορεί να παρουσιαστεί σε κάθε είδους σχέση, όχι μόνο στις ερωτικές σχέσεις, αλλά και σε φιλίες, επαγγελματικές, οικογενειακές σχέσεις και ούτω καθεξής.
Στην πραγματικότητα, όσο πιο έντονα αισθανόμαστε υποχρεωμένοι να δράσουμε με βάση ένα συγκεκριμένο μοτίβο σε μια σχέση, τόσο πιο πιθανό είναι να παραμείνουμε σε αυτό το μοτίβο και σε άλλες σχέσεις, σε αντίθεση με την αίσθηση ότι στην πραγματικότητα είμαστε σε θέση να επιλέξουμε ποιο μοτίβο είναι πιθανότερο να λειτουργήσει προς όφελός μας.
Η διαδικαστική μνήμη, η ίδια ιδέα που εξηγεί ότι μόλις μάθετε πώς να οδηγείτε ένα ποδήλατο θα το μάθετε για πάντα, ισχύει εξίσου και για την κατανόηση του κόσμου και των σχέσεων. Μόλις μάθουμε πώς να εξασφαλίσουμε την αγάπη στο παιδικό μας περιβάλλον, αυτά τα μαθήματα παραμένουν μέσα μας καθώς μεγαλώνουμε, ακόμα κι αν αυτή δεν είναι πλέον η ιδανικότερη επιλογή μας.
Ένας άλλος τρόπος να το πούμε αυτό, είναι όπως όταν οι άνθρωποι έρχονται στη θεραπεία, τείνουν να αισθάνονται «κολλημένοι» σε ένα συγκεκριμένο μοτίβο αίσθησης ή σχέσεων, ακόμα κι αν γνωρίζουν ότι αυτοί οι παλιοί τρόποι δεν λειτουργούν πλέον. Απλά δεν μπορούν να διατυπώσουν γιατί χρειάζεται ή πώς μπορούν, να προχωρήσουν σε αλλαγές.
Στους περισσότερους ενήλικες δεν αρέσει να συναναστρέφονται με ανθρώπους τους οποίους θεωρούν ως αδύναμους χαρακτήρες. Υπάρχουν πολλοί λόγοι που αυτό είναι αλήθεια, ακόμη και αν αρχικά είναι ωραίο να έχουμε κάποιον που αλλάζει τις συνήθειές του για εμάς.
Στην πορεία νιώθουμε άσχημα και μας δημιουργούνται συναισθήματα ενοχής ότι εκμεταλλευόμαστε αυτό το πρόσωπο. Μερικοί άνθρωποι θυμώνουν επειδή νομίζουν ότι κάτι αναμένεται από αυτούς σε αντάλλαγμα, ενώ άλλοι θα προτιμούσαν να συναναστρέφονται με κάποιον που φαίνεται να έχει μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση.
Τελικά, μετά από πολλή δουλειά με θεραπευόμενους που τείνουν να ευχαριστούν διαρκώς τους άλλους, ανακάλυψα ότι και οι ίδιοι δεν θα ήθελαν να περνούν χρόνο με κάποιον που ενεργεί όπως αυτοί. Χρειάζεται χρόνος και προσπάθεια στη θεραπεία, αλλά γίνεται πιο εύκολο να το αντιληφθούμε, μόλις μπορέσουμε να εντοπίσουμε πώς αναπτύχθηκε η συμπεριφορά μας να ευχαριστούμε τους άλλους.
Διαβάστε σχετικά: Πώς ξεπερνιέται η ανασφάλεια;
Θα μας βοηθήσει να καταλάβουμε ότι σε μια χρονική στιγμή της ζωή μας, μας ωφέλησε να υιοθετήσουμε αυτή τη στρατηγική για να νιώσουμε αγάπη και ασφάλεια στον κόσμο και στη συνέχεια ότι χρειάζεται να διερευνήσουμε και άλλους τρόπους ασφαλούς προσκόλλησης που είναι καλύτερα προσαρμοσμένοι στην εφηβεία και την ενηλικίωση και αφήνοντας την ανάγκη να βάζουμε όλους τους άλλους σε προτεραιότητα.
Οι σχέσεις τότε αρχίζουμε να τις νιώθουμε πιο αμοιβαίες και ικανοποιητικές. Τα αρνητικά συναισθήματα λιγοστεύουν, μπορεί να αρχίσουμε να αισθανόμαστε πιο δυναμικοί, να εκφράζουμε τις ανάγκες μας στους άλλους και είναι πιο πιθανό να αισθανόμαστε ότι μας ακούν. Από αυτό το σημείο, η αίσθησή μας να ευχαριστούμε τους άλλους θα είναι μια επιλογή και όχι μία υποχρέωση.
Γνωρίζω ότι η δουλειά μου ως θεραπευτής έχει ολοκληρωθεί όταν οι θεραπευόμενοι αρχίζουν να βλέπουν τους εαυτούς τους ως «ελεύθερα πουλιά» και όχι ως αφοσιωμένους υπηρέτες των άλλων.
Πηγή: psychologytoday.com
Απόδοση – Επιμέλεια: PsychologyNow.gr
