Όταν θέλουμε να απομακρύνουμε τα «τοξικά» στοιχεία από τη ζωή μας, τότε το καλύτερο φάρμακο είναι οι άνθρωποι που αγαπάμε.
Είναι πλέον ένα σταθερά αποδεδειγμένο στοιχείο ότι οι σχέσεις αγάπης αποτελούν σημαντικό παράγοντα της καλής υγείας. Σύμφωνα με δεκάδες επιδημιολογικές μελέτες, οι άνθρωποι που βρίσκονται σε μακροχρόνιες σχέσεις, είναι πολύ λιγότερο πιθανό να υποφέρουν από καρκίνο, ιογενείς λοιμώξεις, ψυχικές ασθένειες, πνευμονία και άνοια. Έχουν λιγότερες χειρουργικές επεμβάσεις, τροχαία ατυχήματα και καρδιακές προσβολές. Οι πληγές τους επουλώνονται ταχύτερα και έχουν μικρότερο κίνδυνο αυτοάνοσων ασθενειών.
Για να γίνει κατανοητή αυτή η σχέση, δείτε τα αποτελέσματα της μελέτης “Harvard Study of Adult Development”, η οποία παρακολούθησε 268 άνδρες του Χάρβαρντ από τα τέλη της δεκαετίας του 1930. Ενώ η μελέτη έθεσε ως στόχο την αναγνώριση των ιατρικών ενδείξεων που θα μπορούσαν να προβλέψουν τα αποτελέσματα της υγείας – παρακολουθώντας τα πάντα, από την περιφέρεια του θώρακα μέχρι το κρεμώμενο μήκος του όσχεου - κανένα από τα δεδομένα δεν ήταν χρήσιμο. Αντί αυτού, αυτό που ο George Vaillant και οι συνεργάτες του ανακάλυψαν μετά από την παρακολούθηση των ανδρών για σχεδόν επτά δεκαετίες είναι ότι, «η ικανότητα να αγαπά κανείς, αποδεικνύεται σημαντικός προγνωστικός παράγοντας της θνησιμότητας».
Για παράδειγμα, οι άνδρες στην κατηγορία «Χωρίς αγάπη», οι οποίοι είχαντις λιγότερες σχέσεις, ήταν τρεις φορές πιο πιθανό να διαγνωστούν με μια ψυχική ασθένεια και πέντε φορές πιο πιθανό να είναι «ασυνήθιστα αγχωτικοί». Οι πιο μοναχικοί άνδρες ήταν επίσης δέκα φορές πιο πιθανό να υποφέρουν από χρόνια ασθένεια πριν από την ηλικία των πενήντα δύο ετών και είχαν τρεις φορές περισσότερες πιθανότητες να κάνουν κατάχρηση αλκοόλ και ηρεμιστικών.
Αυτές είναι μόνο λίγες από τις συσχετίσεις. Παρ’ όλα αυτά, οι αιτίες αυτών των πλεονεκτημάτων της υγείας από τις σχέσεις αγάπης, είναι ασαφείς. Πώς, ακριβώς, οι στενές σχέσεις εμποδίζουν μια τόσο μεγάλη ποικιλία σοβαρών ασθενειών, από τον αλκοολισμό έως την καρδιακή νόσο; Γιατί η αγάπη μας κρατά ζωντανούς;
Αυτά τα πρακτικά μυστήρια αποτελούν το αντικείμενο μιας νέας μελέτης που δημοσιεύεται στο PLOS One από τους Χόρνσταϊν και Άιζενμπεργκ, ψυχολόγους του πανεπιστημίου της Καλιφόρνια. Οι επιστήμονες ξεκίνησαν την έρευνά τους, ζητώντας από τους συμμετέχοντες να εντοπίσουν «το άτομο που σας παρέχει την πιο δυνατή υποστήριξη σε καθημερινή βάση». Τους είπαν ότι αυτά τα άτομα θα μπορούσαν να προέρχονται από οποιαδήποτε σχέση: γονέας, φίλος, ερωτικός σύντροφος, σύζυγος κ.λπ. Στη συνέχεια, τους ζητήθηκε να δώσουν μία εικόνα αυτής της υποστηρικτικής προσωπικότητας.
Το πείραμα στο οποίο υποβλήθηκαν, ήταν ένα κλασικό παράδειγμα μάθησης φόβου. Πρώτον, οι επιστήμονες έπρεπε να μετρήσουν τη σωστή ποσότητα ηλεκτροσόκ για κάθε συμμετέχοντα: οι ερευνητές ήθελαν η εμπειρία να είναι «εξαιρετικά άβολη, αλλά όχι οδυνηρή». (Το σοκ είναι αυτό που προκαλεί το φόβο). Κατά τη φάση της εκμάθησης, δείχνονταν στα υποκείμενα διάφορες ουδέτερες εικόνες, όπως διαφορετικά ρολόγια και σκαμνιά. Μία από αυτές τις εικόνες συνδυάστηκε με την εικόνα του προσώπου της κοινωνικής υποστήριξης τους ενώ η άλλη συνδυάστηκε με έναν ξένο που ταίριαζε με το φύλο, την ηλικία και την εθνικότητα. Τέλος, αυτές οι εικόνες και τα πρόσωπα ταίριαζαν σε αυτό το «εξαιρετικά άβολο» ηλεκτρικό σοκ. Αυτή η διαδικασία αντιστοίχισης επαναλήφθηκε έξι φορές.
Μπορεί να φαίνεται παράδοξο ότι απλώς η εικόνα ενός αγαπημένου μας προσώπου, μπορεί να μας κάνει να ξεχάσουμε μια φοβική σύνδεση. Παρ’ όλα αυτά, όταν οι ερευνητές μέτρησαν τις αποκρίσεις φόβου χρησιμοποιώντας την αντίδραση αγωγιμότητας του δέρματος του χεριού - όταν φοβάστε ή είστε αγχωμένοι, τα χέρια αρχίζουν να ιδρώνουν - βρήκαν μια δραματική διαφορά ανάμεσα στις εικόνες που συνδυάζονται με τους υποστηρικτικούς ανθρώπους και τους ξένους.
Ποια είναι η εξήγηση για αυτή την εντυπωσιακή διαφορά; Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η πιο πιθανή εξήγηση είναι ότι η εικόνα ενός αγαπημένου προσώπου μπορεί να «εμποδίσει τη δημιουργία φοβικών συσχετισμών», εμποδίζοντας μαςαπό την αρχή να θυμηθούμε αυτά τα τρομακτικά ερεθίσματα. Η μελέτη δείχνει ότι οι εικόνες των στοιχείων κοινωνικής υποστήριξης μπορούν επίσης να ενισχύσουν την εξαφάνιση του φόβου, ώστε οι συμμετέχοντες να έχουν λιγότερες πιθανότητες να αντιδράσουν φοβικά στις εικόνες που σχετίζονται με το ηλεκτροσόκ.
Εν ολίγοις, η σκέψη ενός αγαπημένου προσώπου μπορεί να χρησιμεύσει σαν μία χρήσιμη μορφή αμνησίας, τουλάχιστον όταν πρόκειται για φοβικές αναμνήσεις.
Αυτό πρόκειται για καθαρή εικασία, αλλά οι ερευνητές αναρωτιούνται αν τέτοιες μελέτες θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την ανάπτυξη νέων θεραπευτικών εργαλείων. Το μεγαλύτερο μέρος της θεραπείας έχει σχέση με το πωςνα μαθαίνουμε να επαναφηγούμαστε την προσωπική μας ιστορία με λιγότερο οδυνηρό τρόπο, μειώνοντας αυτά τα ερεθίσματα που μας οδηγούν σε έντονα συναισθήματα φόβου, άγχους και απόγνωσης.
Μια προφανής προσέγγιση θα ήταν να διασφαλίσουμε ότι οι αναφορές μας για τα αρνητικά γεγονότα θα λέγονται με κάποιο τρόπο σε συνδυασμό με τα στοιχεία υποστήριξης μας. Ίσως να περιλαμβάνει εκεί κοντά τη φωτογραφία ενός συντρόφου ή να θέτει ερωτήματα σχετικά με το τραύμα που πλαισιώνει το γεγονός όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο μας βοηθούσαν οι άνθρωποι που μας υποστήριζαν. Όταν θέλουμε να απομακρύνουμε τα «τοξικά» στοιχεία από τη ζωή μας, τότε το καλύτερο φάρμακο είναι οι άνθρωποι που αγαπάμε. Μια καλή σχέση είναι σαν το Xanax χωρίς τις παρενέργειες.
Πηγή: jlehrer
Έρευνα: PLOSone
Απόδοση – Επιμέλεια: Psychologynow.gr
* Η απόδοση αυτού του άρθρου στα ελληνικά απαιτεί πολύ προσπάθεια και δεν επιθυμούμε να το αναδημοσιεύετε χωρίς την άδειά μας. Αν θέλετε να το αναδημοσιεύσετε, επικοινωνήστε μαζί μας στο info@psychologynow.gr
