Η επιτυχής ανταπόκριση στις δυσκολίες μπορεί να φαίνεται πιο βαρετή από την αναζήτηση της ευτυχίας, όμως στον κόσμο που ζούμε, χρειάζεται να δείχνουμε ανθεκτικότητα για να μπορέσουμε να πετύχουμε αυτό που θέλουμε.
Η ευτυχία δεν είναι μία χώρα. Δεν μπορείτε να φτάσετε εκεί και να μείνετε για πάντα. Σύμφωνα με ορισμένους ψυχολόγους, η ευτυχία είναι ένας μετέωρος χώρος, ένα συναίσθημα που έρχεται και φεύγει, οπότε η εστίαση στην ευτυχία είναι απλά μια διάσπαση της προσοχής. Είναι καλύτερο, όπως υποστηρίζουν οι ψυχολόγοι, να καλλιεργήσετε τη δεξιότητα της ανθεκτικότητας, η οποία είναι ένα χαρακτηριστικό με το οποίο μπορείτε να βελτιώσετε την ποιότητα της ζωής σας σε κάθε περίπτωση.
Η ανθεκτικότητα είναι ουσιαστικά η συναισθηματική ελαστικότητα, η ικανότητα διαχείρισης των αλλαγών και των δυσκολιών. Είναι η δυνατότητα να αντιμετωπίσει κανείς τις μεταβολές της ζωής με ψυχραιμία, χωρίς να εκτροχιαστεί από κάθε αποτυχία, λάθος ή μετατόπιση των συνθηκών. Αξίζει να μάθει κανείς αυτήν την ικανότητα, γιατί η συναισθηματική ευελιξία είναι εξαιρετικά χρήσιμη στον ταχέως μεταβαλλόμενο κόσμο μας. Η ανθεκτικότητα σας προσφέρει μια προσωπική βάση δύναμης και αίσθησης ασφάλειας.
Οι ψυχολόγοι που υποστηρίζουν την ανθεκτικότητα, δεν αναφέρονται καθόλου στην ευτυχία. Οι άνθρωποι στον δυτικό πολιτισμό έχουν, σε γενικό πολιτισμικό πλαίσιο, μια εμμονή με την «ευτυχία», όταν, αντίθετα, θα πρέπει να τελειοποιούν την αντίληψη, την κατανόηση του εαυτού τους και του κόσμου γύρω τους. Αντί λοιπόν, να ασχολούμαστε με τις δυσκολίες, έχουμε την τάση να «ανταποκρινόμαστε κακώς στις καταστάσεις». Εμείς οι ίδιοι στρεφόμαστε στο φαγητό, το ποτό, τα ναρκωτικά, το σεξ ή το διαδίκτυο, ελπίζοντας να μην νιώσουμε τίποτα, αν δεν μπορούμε απλά να είμαστε ευτυχισμένοι.
Αυτές οι προσπάθειες να αποφύγουμε τα βάσανα είναι μάταιες. Μαθαίνουμε λίγα για τη ζωή με το να κρυβόμαστε από αυτήν. Αλλά γνωρίζοντας τα αρνητικά συναισθήματα, βιώνοντάς τα και μαθαίνοντας ότι έρχονται και φεύγουν, μπορούμε να βελτιώσουμε γενικά τη ζωή μας. Και με κάθε συναίσθημα ή κατάσταση που διαχειριζόμαστε με επιτυχία, ενισχύουμε τις δεξιότητες ανθεκτικότητάς μας. Η ανθεκτικότητα είναι ο ιδανικός μηχανισμός αντιμετώπισης, υποστηρίζουν οι ψυχολόγοι. Προστατεύει από το άγχος σε οποιαδήποτε κατάσταση.
Τεντωθείτε, μην αναπηδάτε
Η ανταπόκριση στις δυσκολίες ακούγεται κάπως βαρετή σε σύγκριση με την αναζήτηση της ευτυχίας, αλλά η αποτυχία να αντιμετωπίσουμε επιτυχώς τις καταστάσεις μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε κατάθλιψη. Η συναισθηματική ανθεκτικότητα διασφαλίζει την ψυχική υγεία και είναι το αντίθετο της κατάθλιψης. Κατάθλιψη είναι η ευαλωτότητα, η έλλειψη ανθεκτικότητας, η αποτυχία να θεραπευτούμε, υποστηρίζουν οι ψυχολόγοι.
Η καλλιέργεια της ανθεκτικότητας δεν εγγυάται ότι θα φέρει ευτυχία, αλλά μπορεί να σας βοηθήσει να αποφύγετε την κατάθλιψη και να σας διδάξει να θεραπεύσετε τον εαυτό σας όταν υποφέρετε. Η ποιότητα της ζωή σας θα βελτιωθεί, όταν μαθαίνετε να αντιμετωπίζετε τις καταστάσεις. Για να γίνετε όμως καλοί σε αυτό, απαιτείται να έρχεστε αντιμέτωποι και να εμπλέκεστε με το ίδιο πράγμα που επιδιώκετε να αποφύγετε, κυρίως τα δικά μας άσχημα συναισθήματα.
Σύμφωνα με την Αμερικανικό Ψυχολογικό Σύλλογο, ανθεκτικότητα σημαίνει ανάκαμψη από δύσκολες εμπειρίες. Υπάρχει και η άποψη ότι η ανάκαμψη είναι απλώς μια πτυχή αυτής της ικανότητας και αυτή δεν έρχεται πρώτη. Ίσως θα ήταν προτιμότερο αν μαθαίναμε πρώτα πώς να «τεντωθούμε» απαλά και συνεχώς να τεντώνουμε τους εαυτούς μας αντί να αναπηδήσουμε. Η ανάκαμψη είναι σημαντική αλλά δεν μπορείτε να μάθετε από την εμπειρία αν βιαστείτε να ανταποκριθείτε σε αυτήν.
Η ανάκαμψη από μόνη της παίρνει την προσωπική ευθύνη από τις καταστάσεις και σας αφήνει χωρίς μία αίσθηση ελέγχου. Αυτό που πραγματικά χρειαζόμαστε είναι συναισθηματικός αλφαβητισμός, η δυνατότητα να δούμε τις ενέργειές μας και να αναγνωρίσουμε τον ρόλο της επιλογής στα γεγονότα.
Δεν είσαι αυτό που νιώθεις
Ο αείμνηστος Όλιβερ Σακς, νευρολόγος και συγγραφέας, πέρασε μισό αιώνα μελετώντας τα μυαλά των ανθρώπων με χρόνιες εγκεφαλικές παθήσεις, ασθενείς οι οποίοι λειτουργούσαν σε νευρολογικά άκρα, κάποιοι λειτουργούσαν πολύ γρήγορα, μερικοί πολύ αργά, μερικοί ήταν σε βαθιά κατάθλιψη, άλλοι ήταν μανιακοί, και ορισμένοι ασθενείς εναλλάσσονταν μεταξύ ακραίων καταστάσεων.
Στο τελευταίο βιβλίο που μόλις κυκλοφόρησε, The River of Consciousness, ο Όλιβερ Σακς αναφέρεται στην ανθεκτικότητα ως το «μεσαίο έδαφος» που δίνει στους ανθρώπους πνευματικό έλεγχο και σταθερότητα. Χωρίς αυτήν, σημειώνει, οι ασθενείς κινούνται αβοήθητοι σαν μαριονέτες από ένα συμπεριφορικό και συναισθηματικό άκρο στο άλλο.
Οι ασθενείς του Σακς υπέφεραν από νευρολογικές ανεπάρκειες γεγονός που καθιστούσε αδύνατο να ρυθμίσουν τον εαυτό τους και να αναπτύξουν με φυσικό τρόπο την ανθεκτικότητα. Οι περισσότεροι άνθρωποι, ωστόσο, έχουν ό,τι χρειάζονται. Αν τα έχετε καταφέρει τόσο μακριά στη ζωή, έχετε ήδη επιδείξει εκπληκτική ανθεκτικότητα και μπορείτε να βελτιωθείτε κι άλλο.
Για παράδειγμα, δεν έχετε επιλογή όταν αρρωσταίνετε ή όταν σας απολύουν από μια δουλειά. Αλλά έχετε μια επιλογή για το πώς αντιδράτε σε αυτό που συμβαίνει συναισθηματικά και η ανταπόκρισή σας θα επηρεάσει το πόσο βαριά θα πέσετε, πόσο γρήγορα θα ανακάμψετε και τι θα κερδίσετε από τη δύσκολη εμπειρία σας. Για να ασχοληθείτε με την κατάλληλη ανταπόκριση, πρέπει να γνωρίσετε τον εαυτό σας συναισθηματικά.
Αυτό το κάνετε μέσω της προσοχής που δίνετε στα πράγματα. Η ανάπτυξη της συνήθειας της προσοχής, είναι θεμελιώδης για την οικοδόμηση της ανθεκτικότητας. Μπορείτε να εξασκηθείτε με μια υπερβολικά απλή άσκηση: Στο δρόμο για τη δουλειά, ας πούμε, στο αυτοκίνητό σας, ονομάστε τρία έως πέντε πράγματα που βλέπετε, αισθάνεστε και ακούτε. Για παράδειγμα, βλέπετε ότι υπάρχει κίνηση στον δρόμο, ότι ο ήλιος ανεβαίνει στον ουρανό και ότι το αυτοκίνητο μπροστά σας είναι μπλε. Αισθάνεστε μια ψύχρα στον αέρα, ότι τα δάκτυλά σας είναι κρύα στο τιμόνι και ότι ο οδηγός πίσω σας είναι ανυπόμονος καθώς πλησιάζει όλο και περισσότερο τον προφυλακτήρα σας. Ακούτε το βουητό της κυκλοφορίας στους γύρω αυτοκινητόδρομους, το θυμωμένο θόρυβο των κορνών και τα τιτιβίσματα των πτηνών που πετούν πάνω από το κεφάλι.
Η δημιουργία απλών γνωστικών λιστών όπως αυτή, μπορεί να φαίνεται ανόητη στην αρχή. Ποιος νοιάζεται για τα πουλιά, όταν έχετε πιο σημαντικές ανησυχίες;!
Όμως, όσο και αν οι γνωστικές λίστες φαίνονται ανόητες στην αρχή, ουσιαστικά σας διδάσκουν απλές αντιληπτικές αλλαγές από εσωτερικές προς εξωτερικές πραγματικότητες και σας βοηθούν να δείτε καθαρά εκείνη τη στιγμή. Όταν εξασκείτε τη μετακίνηση μεταξύ του εσωτερικού σας εαυτού και του εξωτερικού κόσμου, σταματάτε να είστε φυλακισμένοι στα συναισθήματα και είστε σε θέση να σημειώσετε απλά αυτό που είναι. Αυτό σας βοηθά να πάρετε καλύτερες αποφάσεις, βασισμένες σε πραγματικά γεγονότα.
Κανένα πράγμα που κάνετε σήμερα δεν θα εγγυηθεί την μελλοντική ευημερία σας. Η ανάπτυξη της ικανότητας της ανθεκτικότητας, ωστόσο, σημαίνει ότι δεν χρειάζεται να φοβάστε τις αποτυχίες, τα λάθη και τις αλλαγές που βρίσκονται μπροστά για όλους. Η εμπιστοσύνη που έρχεται από τη γνώση ότι μπορείτε να διαχειριστείτε τις ζόρικες συνθήκες, διευκολύνει την αντιμετώπιση δύσκολων καταστάσεων και αυτά είναι σίγουρα χαρούμενα νέα.
Πηγή: qz.com
Aπόδοση – Επιμέλεια: PsychologyNow.gr
