Τι είναι αυτό που πραγματικά κάνει τη ζωή πιο ευτυχισμένη;

Ένα ταξίδι στο Μπουτάν δίνει μαθήματα πραγματικής ευτυχίας.

Ο Κρίστοφερ Μπόις αν και έχει περάσει χρόνια ακαδημαϊκής έρευνας για την ευτυχία, δεν ήξερε πώς να είναι ο ίδιος ευτυχισμένος. Ένα ταξίδι με το ποδήλατο στο Μπουτάν το άλλαξε αυτό.

Είναι άλλο πράγμα να ξέρεις τι κάνει τους ανθρώπους ευτυχισμένους και άλλο να ζεις ο ίδιος μια ευτυχισμένη ζωή. Δεν πήρα μια πραγματική γεύση της ευτυχίας μέχρι που παραιτήθηκα από τη δεκαετή καριέρα μου ως ακαδημαϊκός της ευτυχίας, μάζεψα όλα όσα θα χρειαζόμουν για πολλούς μήνες σε ένα ποδήλατο και άρχισα να ελίσσομαι σε όλο τον κόσμο με προορισμό το Μπουτάν.

Η «Ακαθάριστη Εθνική Ευτυχία» του Μπουτάν

Για όσους δεν είναι εξοικειωμένοι με το Μπουτάν, είναι ένα μικρό βασίλειο των Ιμαλαΐων, φημισμένο για το ότι βασίζει όλες τις αποφάσεις της εθνικής του πολιτικής στην ευτυχία. Εδώ ο πολυσήμαντος όρος «ευτυχία» έχει μεγάλο ειδικό βάρος και η χρήση του επιβλήθηκε από τα πιο επίσημα χείλη εδώ και τουλάχιστον 40 χρόνια. Το 1972 ο βασιλιάς του Μπουτάν καθιέρωσε τον όρο «Ακαθάριστη Εθνική Ευτυχία», σε απάντηση, όπως εξήγησε, του οικονομικού όρου «Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν».

Η ευτυχία των κατοίκων στηρίζεται σε τέσσερις πυλώνες. Πρώτον, στη χρηστή διακυβέρνηση, που αφορά κυρίως τα εργασιακά δικαιώματα και τα κέντρα πιστοποίησης δεξιοτήτων που βοηθούν στην ανάπτυξη της χώρας. Ολοι οι εργοδότες συνεργάζονται στενά με το υπουργείο Εργασίας για να διασφαλίσουν τη βιωσιμότητα της επιχείρησής τους.

Δεύτερος πυλώνας είναι αυτό που στις δυτικές κοινωνίες συχνά ονομάζεται «αειφόρος ανάπτυξη», με το θέμα της ισότητας των φύλων να βρίσκεται στην κορυφή της αναπτυξιακής ατζέντας. Η ειρηνική και ισάριθμη απασχόληση γυναικών και ανδρών συναρπάζει τους τουρίστες, μια και πουθενά δεν συναντάς εύκολα τέτοιες συνθήκες εργασίας.

Τρίτος πυλώνας: η διαφύλαξη της πολιτισμικής κληρονομιάς είναι ιερή για τους κατοίκους. Το Μπουτάν λόγω της γεωγραφικής απομόνωσής του δεν δέχθηκε καθοριστικές επιρροές από ξένους πολιτισμούς, γι’ αυτό και η χώρα βρίθει βουδιστικών ναών και μοναστηριών. Σχεδόν όλοι οι κάτοικοι φοράνε παραδοσιακές στολές και κοσμήματα εν ώρα εργασίας και μιλούν τη δική τους γλώσσα, την ντζόνγκα. Εδώ θα πρέπει να πούμε ότι το Μπουτάν έγινε το 1999 η τελευταία χώρα στην οποία έφτασε η τηλεόραση αλλά και το Internet!

Τέλος, σε αυτό το κυνήγι της ευτυχίας συντελεί και ένας τέταρτος πυλώνας: η σημασία της προστασίας του περιβάλλοντος. Το 70% της χώρας καλύπτεται από δάση και ο καθαρός αέρας αποτελεί, μεταξύ άλλων, ισχυρό πόλο έλξης των τουριστών. Η βιοποικιλότητα και τα 5.000 είδη φυτών εντυπωσιάζουν ακόμη και τους πιο απαιτητικούς επιστήμονες και απλούς φυσιολάτρες.

Μεγάλος προορισμός, μεγάλο ταξίδι. Και θα μάθαινα περισσότερα για την ευτυχία απ’ ό,τι έμαθα ως ακαδημαϊκός. Αυτό δεν σημαίνει ότι απορρίπτω τις γνώσεις που αποκτήθηκαν μέσω βιβλίων. Αλλά υπάρχουν πολλά που μπορούν να ειπωθούν για την άμεση εμπειρία στη ζωή. Ακολουθούν μερικά από τα πράγματα που έμαθα στην πορεία.

1. Για διαρκή ευτυχία, ψάξτε βαθιά

Όταν οι άνθρωποι μιλούν για την ευτυχία, κάποιοι την απορρίπτουν ως έναν βιώσιμο κοινωνικό στόχο, επειδή η πολιτική της ευτυχίας μπορεί να παρερμηνευτεί ότι αφορά ανθρώπους που χαμογελούν και γελούν όλη την ώρα.

Ωστόσο, όσο ευχάριστο κι αν είναι να χαμογελάς και να γελάς, το να τα κάνεις συνέχεια δεν είναι ούτε ρεαλιστικό ούτε επιθυμητό. Τα δύσκολα συναισθήματα είναι ένα φυσικό μέρος της ζωής. Αυτές τις μέρες αγαπώ το κλάμα – είναι μια σημαντική εκτόνωση. Και το άγχος, στο οποίο είμαι επιρρεπής, είναι κάτι για το οποίο θα είμαι ανοιχτή και περίεργη αντί να κρύβομαι.

Το είδος της ευτυχίας που εκτιμώ είναι βαθύτερο – θεμελιωμένο στη σύνδεση, τον σκοπό και την ελπίδα, αλλά έχει χώρο και για τη θλίψη και το άγχος. Πράγματι, είναι αυτό το είδος ευτυχίας που επιδιώκει μια χώρα όπως το Μπουτάν, και νομίζω ότι περισσότερες χώρες (και άνθρωποι) θα έπρεπε να το κάνουν.

2. Να έχετε στόχους, αλλά να είστε έτοιμοι να τους αφήσετε να φύγουν

Οι στόχοι μπορεί να είναι χρήσιμοι. Δίνουν κατεύθυνση στην καθημερινή μας ζωή. Αλλά είναι εύκολο να αναλωθούμε στην επίτευξη ενός αποτελέσματος, πιστεύοντας ότι η ευτυχία μας εξαρτάται από αυτό.

Αντί να βρισκόμαστε σε αυτό που οι ψυχολόγοι αποκαλούν ροή – μια καθηλωτική, μέσα στη στιγμή κατάσταση ύπαρξης – μπορεί να πιέζουμε πεισματικά προς έναν στόχο. Ακόμα κι αν η επίτευξη των στόχων μας δεν θα μας φέρει πάντα την ευτυχία.

Όταν έκανα ποδήλατο για να φτάσω στο Μπουτάν, πίστεψα πολλές φορές ότι δεν θα έφτανα ποτέ και με αυτόν τον τρόπο εξασφάλισα ότι το ταξίδι μου παρέμεινε σκόπιμο και ευχάριστο. Και, όταν έφτασα, όσο όμορφο κι αν ήταν το Μπουτάν, η εξάντληση και η νοσταλγία κυριαρχούσαν. Αν δεν είμαστε ευτυχισμένοι στην πορεία, τότε οφείλουμε να αναρωτηθούμε αν αξίζει να πάμε καθόλου.

Διαβάστε σχετικά: Η ευτυχία έρχεται στην πράξη, ξεκινήστε σήμερα

3. Μην παραπλανηθείτε από ιστορίες

Υπάρχουν πολλές ιστορίες για το τι συνεπάγεται μια ευτυχισμένη ζωή, αλλά δεν υποστηρίζονται πάντα από αξιόπιστα στοιχεία. Ένα παράδειγμα θα ήταν η ιστορία “όταν πετύχω αυτό, θα είμαι ευτυχισμένος” που περιγράφηκε παραπάνω. Μια άλλη δημοφιλής ιστορία είναι ότι τα χρήματα αγοράζουν την ευτυχία. Πέρασα μεγάλο μέρος της ερευνητικής μου καριέρας εξετάζοντας αυτό το θέμα (και ταξιδεύοντας ταπεινά για 18 μήνες).

Αυτό που είναι σαφές είναι ότι το να έχουμε περισσότερα χρήματα (πέρα από το σημείο κάλυψης των βασικών αναγκών) είναι ασήμαντο σε σύγκριση με το να έχουμε καλής ποιότητας σχέσεις, να φροντίζουμε την ψυχική και σωματική μας υγεία και να ζούμε με νόημα σύμφωνα με τις πεποιθήσεις και τις αξίες μας. Ωστόσο, δυστυχώς, αυτά τα πράγματα συχνά θυσιάζονται στην αναζήτηση των περισσότερων.

Αυτές οι ιστορίες επιμένουν επειδή υποστηρίζουν ένα οικονομικό σύστημα που έχει σχεδιαστεί για να αυξάνει το ΑΕΠ, αντί να βελτιώνει την ευημερία των ανθρώπων και του πλανήτη.

4. Επιτρέψτε στους άλλους να δώσουν

Οι ζεστές και αγαπημένες σχέσεις είναι απαραίτητες για να ζούμε μια ευτυχισμένη ζωή. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι αυτές είναι εύκολο να βρεθούν.

Ως ακαδημαϊκός, είδα στα δεδομένα πόσο σημαντικές είναι οι σχέσεις για την ευτυχία. Αλλά όπως πολλοί, δυσκολεύτηκα να τις συνειδητοποιήσω στη δική μου ζωή. Δεν διδασκόμαστε έτσι και συχνά πιστεύουμε ότι οι άνθρωποι θα μας αγαπήσουν μόνο όταν πληρούμε ορισμένα κριτήρια, αντί να μας αγαπούν άνευ όρων γι’ αυτό που είμαστε.

Αυτό που με συγκλόνισε περισσότερο στο ποδηλατικό μου ταξίδι μου ήταν η καλοσύνη και η γενναιοδωρία των ανθρώπων. Οι άνθρωποι με προσκαλούσαν στη ζωή τους, προσφέροντάς μου φαγητό ή ένα μέρος για να μείνω, ακόμη και όταν είχαν ελάχιστα χρήματα. Όταν ξεκινούσα, είτε υποψιαζόμουν αυτή τη γενναιοδωρία είτε έτρεχα πολύ γρήγορα προς τα εμπρός για να σκεφτώ να σταματήσω. Αλλά με τον καιρό, έμαθα να αφήνω τους ανθρώπους να μπαίνουν μέσα μου και αυτό οδήγησε σε βαθύτερες σχέσεις και περισσότερη ευτυχία.

5. Μπορείτε να ξεπεράσετε μια κρίση

Δεν θα μπορούσα να φτάσω στο Μπουτάν με ποδήλατο χωρίς να αντιμετωπίσω μια ή δύο κρίσεις. Όλοι θα αντιμετωπίσουμε κάποια στιγμή μια κρίση. Μπορεί να φροντίσουμε τις πληγές μας και να ξαναβρεθούμε στη σέλα, αλλά για να βρούμε το δρόμο μας μέσα από μια ψυχολογική κρίση, χρειαζόμαστε υποστήριξη από άλλους. Χρειάζεται επίσης να δώσουμε χρόνο στον εαυτό μας για να κατανοήσουμε τι έχει συμβεί και να διασφαλίσουμε ότι θα προχωρήσουμε στοχευμένα μπροστά. Όλα αυτά είναι απαραίτητα για την ανθεκτικότητα και αυτό που με βοήθησε στο ταξίδι μου.

6. Δεν μπορείτε να νικήσετε το ξενοδοχείο εκατομμυρίων αστέρων

Τίποτα δεν είναι καλύτερο από το να ξαπλώνεις κάτω από τα αστέρια μετά από μια ολοήμερη ποδηλασία στα βουνά. Οι άνθρωποι είμαστε μέρος της φύσης, όμως περνάμε τόσο πολύ χρόνο σε εσωτερικούς χώρους, σε δομημένους, συχνά επινοημένους, κοινωνικούς χώρους που δεν ικανοποιούν θεμελιώδεις ανάγκες. Η φύση είναι απαραίτητη για την ευημερία μας – όχι μόνο για να νιώθουμε ήρεμοι και γαλήνιοι τη στιγμή, αλλά και για να διατηρηθεί η ανθρώπινη ζωή για τις επόμενες γενιές.

Απόδοση: Νικολέτα Παπαβίδη – Ψυχολόγος
Επιμέλεια: PsychologyNow.gr
Πηγή