Πώς αποφασίζει ο εγκέφαλος για την αξία των επιλογών που κάνουμε;
Πώς μπορούμε να ξέρουμε αν άξιζε τελικά τον κόπο η αναμονή μας να δειπνήσουμε στο νέο εστιατόριο της πόλης μας; Για να γίνει αυτή η αξιολόγηση, ο εγκέφαλός μας πρέπει να μας «δείξει» πόσο καλή γεύση είχε το φαγητό και να το συσχετίσει με το συναίσθημα που νιώθουμε για αυτό το εστιατόριο. Αυτό γίνεται από μια μικρή ομάδα εγκεφαλικών κυττάρων που απελευθερώνουν την ουσία της ντοπαμίνης.
Η ποσότητα ντοπαμίνης που απελευθερώνεται από αυτά τα κύτταρα, μπορεί να επηρεάσει τις αποφάσεις μας, λέγοντάς μας πόσο καλή θα είναι η ανταμοιβή μας στο μέλλον. Για παράδειγμα, η μυρωδιά του κέικ που μόλις ψήνεται, απελευθερώνει περισσότερη ποσότητα ντοπαμίνης σε σχέση με τη μυρωδιά ενός ήδη ψημένου κέικ. Ωστόσο, μπορεί η αναμονή μας για κάτι, να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο απελευθερώνεται η ντοπαμίνη;
Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Cell Reports1, ερευνά πώς τα κύτταρα ντοπαμίνης του εγκεφάλου σηματοδοτούν την πάροδο του χρόνου. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν για τη διεξαγωγή της μελέτης τους, μια τεχνική που ονομάζεται βολταμετρία (voltammetry) για να καταγράψουν την απελευθέρωση ντοπαμίνης σε τρωκτικά, τα οποία είχαν εκπαιδευτεί με βάση την «κλασική εξάρτηση» του Παβλόφ.
Αυτή η τακτική χρησιμοποίησε δύο διαφορετικούς ήχους, οι οποίοι προέβλεπαν την παράδοση φαγητού ως ανταμοιβή. Ο ένας ήχος εμφανιζόταν μόνο μετά από μια σύντομη αναμονή, ενώ ο άλλος ήχος μόνο μετά από μια μακρά αναμονή. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι απελευθερωνόταν μεγαλύτερη ποσότητα ντοπαμίνης κατά τη διάρκεια του ήχου που συνδεόταν με τη σύντομη αναμονή. Αυτά τα αποτελέσματα επισημαίνουν ότι οι νευρώνες ντοπαμίνης ανταποκρίνονται καλύτερα στα ταχύτερα ερεθίσματα.
Διαβάστε σχετικά: Ο ρόλος και η επίδραση της ντοπαμίνης και της σεροτονίνης
Το σημαντικό μέρος στο οποίο εστιάζουμε, είναι ο εντοπισμός εκείνων των εγκεφαλικών σημάτων που επηρεάζουν τις αποφάσεις που λαμβάνουμε, δηλώνουν οι ερευνητές. Πολλές αποφάσεις μας βασίζονται στη σύγκριση της αξίας μεταξύ των ερεθισμάτων και των διαφορετικών τύπων ανταμοιβών. Υπάρχουν πολλά στοιχεία που υποδηλώνουν ότι αυτά τα σήματα που στέλνει η ντοπαμίνη και τα εξωτερικά ερεθίσματα, παρέχουν χρήσιμες ενδείξεις που σχετίζονται με την αξία οι οποίες θα μπορούσαν να καθορίσουν τις αποφάσεις μας για τη δέσμευση σε μια συμπεριφορά.
Ενώ η ερευνητική ομάδα ενδιαφέρεται να μελετήσει τον τρόπο με τον οποίο η απελευθέρωση της ντοπαμίνης εμπλέκεται με ερεθίσματα που πυροδοτούν μία συμπεριφορά, η μελέτη της θα μπορούσε επίσης να βοηθήσει στην κατανόηση της τοξικοεξάρτησης, η οποία είναι στενά συνδεδεμένη με την ουσία της ντοπαμίνης.
Η εξάρτηση από τα ναρκωτικά μπορεί να «κυριεύσει» τις περιοχές του εγκεφάλου, όπου απελευθερώνεται η ντοπαμίνη. Μέσω της κατανόησης του τρόπου λειτουργίας του συστήματος της ντοπαμίνης σε φυσιολογικές και μη φυσιολογικές συνθήκες, θα μπορούσαμε να αναγνωρίσουμε σημαντικές αλλαγές και τρόπους οι οποίοι θα μπορούσαν να στοχεύσουν στο σύστημα ντοπαμίνης για να διορθώσουν τις συνέπειες τέτοιου τύπου συμπεριφοράς, υποστηρίζουν οι ερευνητές.
Έχουν ειπωθεί αρκετά για το ρόλο της ντοπαμίνης σε σχέση με την ανταμοιβή, αλλά η ανταμοιβή στην πραγματικότητα είναι σημαντική μόνο στο πλαίσιο των επιλογών. Οι μελέτες που γίνονται από την ερευνητική ομάδα, επιτρέπουν την άμεση μέτρηση της ντοπαμίνης που απελευθερώνεται στον εγκέφαλο κατά τη διάρκεια της διαδικασίας επιλογής και η οποία αποκαλύπτει πώς ο εγκέφαλος αποφασίζει για την αξία των επιλογών μας.
Έρευνα: 1. Dopamine Encodes Retrospective Temporal Information in a Context-Independent Manner
Απόδοση – Επιμέλεια: PsychologyNow.gr
