Mία εσωτερική ματιά στον εγκέφαλο μετά από ένα τραυματικό γεγονός και πώς μπορεί να επανέλθει.
Περίπου το 50% του πληθυσμού θα βιώσει ένα τραυματικό γεγονός σε κάποιο σημείο της ζωής του. Ενώ οι αντιδράσεις στο τραύμα μπορεί να είναι διαφορετικές σε κάθε πρόσωπο και μπορεί να μην αναπτύξουν όλοι διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD), το τραύμα μπορεί να αλλάξει τον εγκέφαλο με μερικούς προβλέψιμους τρόπους που όλοι πρέπει να γνωρίζουν, ειδικά αν εσείς ή κάποιος κοντά σας αγωνίζεται να αντιμετωπίσει ένα τραυματικό γεγονός.
Αποκτώντας αυξημένη επίγνωση για το τραυματικό γεγονός, μπορείτε να αναζητήσετε θεραπεία για να αντιμετωπίσετε τα συμπτώματά σας και να μάθετε δεξιότητες που θα μπορούσαν πραγματικά να «ανακαλωδιώσουν» το μυαλό σας και να αποκαταστήσουν τη λειτουργία του.
Επιπλέον, είναι χρήσιμο να γνωρίζετε τι σας συμβαίνει, διότι μπορεί να σας βοηθήσει να συνειδητοποιήσετε ότι δεν είστε τρελοί, «εγκεφαλικά χαλασμένοι» ή κακοί άνθρωποι. Αντί αυτού, μπορείτε να σκεφτείτε έναν τραυματισμένο εγκέφαλο ως έναν εγκέφαλο που λειτουργεί διαφορετικά σε αποτέλεσμα τραυματικών γεγονότων.
Και ακριβώς όπως ο εγκέφαλός σας άλλαξε, λόγω της αντίδρασής του στις προηγούμενες εμπειρίες σας με τον κόσμο, μπορεί επίσης να αλλάξει ως ανταπόκριση στις μελλοντικές σας εμπειρίες. Με άλλα λόγια, ο εγκέφαλος είναι «εύπλαστος» και μπορείτε να τον επαναδιαμορφώσετε.
Τρεις περιοχές του εγκεφάλου που πρέπει να γνωρίζετε
Το τραύμα μπορεί να αλλάξει τον εγκέφαλο με πολλούς τρόπους, αλλά τρεις από τις πιο σημαντικές αλλαγές φαίνεται να συμβαίνουν στους ακόλουθους τομείς:
- Ο προμετωπικός φλοιός, γνωστός ως «κέντρο σκέψης»
- Ο πρόσθιος φλοιός του προσαγωγίου, γνωστός ως «κέντρο ρύθμισης των συναισθημάτων»
- Η αμυγδαλή, γνωστή ως «κέντρο φόβου»
Το κέντρο σκέψης βρίσκεται κοντά στην κορυφή του κεφαλιού σας, πίσω από το μέτωπό σας. Είναι υπεύθυνο για τις ικανότητες σας, συμπεριλαμβανομένης της ορθολογικής σκέψης, της επίλυσης προβλημάτων, της προσωπικότητας, του προγραμματισμού, της ενσυναίσθησης και της συνειδητοποίησης του εαυτού μας και των άλλων. Όταν αυτή η περιοχή του εγκεφάλου είναι ισχυρή, είμαστε σε θέση να σκεφτούμε καθαρά, να παίρνουμε καλές αποφάσεις και να γνωρίζουμε τον εαυτό μας και τους άλλους.
Δείτε σχετικά: Τραύμα και Συνεξάρτηση
Το κέντρο ρύθμισης συναισθημάτων, βρίσκεται δίπλα στον προμετωπιαίο φλοιό, αλλά είναι βαθύτερα μέσα στον εγκέφαλο. Αυτή η περιοχή είναι υπεύθυνη (εν μέρει) για τη ρύθμιση του συναισθήματος και (σε ιδανική περίπτωση) έχει στενή σχέση συνεργασίας με το κέντρο σκέψης. Όταν αυτή η περιοχή είναι ισχυρή, είμαστε σε θέση να διαχειριστούμε τις δύσκολες σκέψεις και τα συναισθήματα χωρίς να τα κατακλυζόμαστε εντελώς.
Για παράδειγμα παρ’ όλο που ίσως να θέλουμε να στείλουμε ένα σύντομο email σε έναν συνεργάτη, το κέντρο ρύθμισης συναισθημάτων μας θυμίζει ότι αυτό δεν είναι μια καλή ιδέα και μας βοηθά να διαχειριστούμε τα συναισθήματά μας έτσι ώστε να μην κάνουμε πράγματα που θα μετανιώσουμε.
Τέλος, η αμυγδαλή, μια μικροσκοπική δομή βαθιά μέσα στον εγκέφαλό μας, χρησιμεύει ως κέντρο φόβου. Αυτή η υποφλοιώδης περιοχή βρίσκεται εκτός συνειδητής επίγνωσης ή ελέγχου και η κύρια εργασία της είναι να λαμβάνει όλες τις εισερχόμενες πληροφορίες – ό,τι βλέπετε, ακούτε, αγγίζετε, μυρίζετε και δοκιμάζετε – και να απαντά σε μια ερώτηση: «Μήπως είναι αυτό απειλητικό;» Αν ανιχνεύσει ότι υπάρχει μια επικίνδυνη απειλή, παράγει τον φόβο μέσα μας. Όταν ενεργοποιηθεί αυτή η περιοχή, αισθανόμαστε φοβισμένοι, αντιδραστικοί και επαγρυπνούμε.
Τι συμβαίνει σε έναν τραυματισμένο εγκέφαλο;
Οι τραυματισμένοι εγκέφαλοι φαίνονται διαφορετικοί από τους μη τραυματισμένους εγκεφάλους με τρεις προβλέψιμους τρόπους:
- Το Κέντρο Σκέψης έχει χαμηλή δραστηριότητα
- Το Κέντρο ρύθμισης των συναισθημάτων έχει χαμηλή δραστηριότητα
- Το κέντρο φόβου έχει υπερβολική δραστηριότητα.
Αυτό που φανερώνουν οι ενεργοποιήσεις είναι ότι, συχνά ένας τραυματισμένος εγκέφαλος είναι «εστιασμένος στο βάθος», που σημαίνει ότι οι ενεργοποιήσεις χαμηλότερων και πιο πρωτόγονων περιοχών, συμπεριλαμβανομένου του κέντρου φόβου, είναι υψηλές, ενώ οι υψηλότερες περιοχές του εγκεφάλου (επίσης γνωστές ως περιοχές του φλοιού) είναι σχεδόν απενεργοποιημένες.
Με άλλα λόγια, αν έχετε υποστεί ένα τραυματικό γεγονός, μπορεί να αντιμετωπίσετε χρόνιο στρες, να είστε σε συνεχή επαγρύπνηση και να νιώθετε φόβο και ενοχλήσεις. Μπορεί επίσης να αντιμετωπίσετε δυσκολία να νιώσετε ασφάλεια, στη χαλάρωση ή στον ύπνο. Αυτά τα συμπτώματα είναι όλα το αποτέλεσμα μιας υπερδραστήριας αμυγδαλής.
Ταυτόχρονα, τα άτομα που έχουν βιώσει τραυματικό γεγονός, μπορεί να παρατηρήσουν δυσκολίες συγκέντρωσης και προσοχής και συχνά αναφέρουν ότι δεν μπορούν να σκέφτονται με σαφήνεια. Αυτό, δεν αποτελεί έκπληξη, εφ’ όσον οφείλεται στο γεγονός ότι το κέντρο σκέψης έχει χαμηλή δραστηριότητα.
Τέλος, οι επιζώντες ενός τραυματικού γεγονότος, θα διαμαρτύρονται μερικές φορές ότι αισθάνονται ανίκανοι να διαχειριστούν τα συναισθήματά τους. Για παράδειγμα, αν κάποιος τους τρομάξει, μπορεί να βιώσουν, αρκετά μετά το αστείο, έναν γρήγορο καρδιακό ρυθμό ή μπορεί να αντιμετωπίσουν δυσκολία στο να ξεπεράσουν μικρές ενοχλήσεις. Ακόμη και όταν θέλουν να ηρεμήσουν και να νιώσουν καλύτερα, απλά δεν μπορούν. Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο αποδυναμωμένο κέντρο των συναισθημάτων.
Δείτε σχετικά: Πώς το τραύμα διαταράσσει την ικανότητά μας να δημιουργούμε μνήμες
Τι μπορείτε να κάνετε:
Η αλλαγή του εγκεφάλου απαιτεί προσπάθεια, επαναληπτικότητα και χρόνο. Το καλύτερο δώρο που μπορείτε να κάνετε στον εαυτό σας για να το πετύχετε αυτό, είναι η ψυχοθεραπεία. Αν είστε έτοιμοι να ξεκινήσετε αυτό το ταξίδι, αναζητήστε έναν ψυχολόγο που ειδικεύεται στο τραύμα και τη Διαταραχή Μετατραυματικού Στρες και χρησιμοποιεί μεθόδους που βασίζονται σε στοιχεία και αλλάζουν τον εγκέφαλο, δουλεύοντας τόσο με το σώμα όσο και με το μυαλό.
Επίσης, σκεφτείτε να προσθέσετε στην καθημερινότητά σας μια τεχνική που θα σας βοηθήσει στην απενεργοποίηση του κέντρου του φόβου. Αυτό είναι ένα ζωτικό πρώτο βήμα προς τη θεραπεία, καθώς όταν είμαστε σε θέση να ηρεμήσουμε το κέντρο του φόβου μας, βρισκόμαστε σε καλύτερη θέση να εργαστούμε για την ενίσχυση και την ενεργοποίηση του κέντρου σκέψης και του κέντρου ρύθμισης συναισθημάτων.
Δύο από αυτές τις ασκήσεις περιλαμβάνουν τη διαφραγματική αναπνοή και την αυτογενή εκπαίδευση. Προτείνεται να επαναλαμβάνονται αυτές οι τεχνικές ή παρόμοιες τους, για σύντομες χρονικές περιόδους πολλές φορές την ημέρα. Θυμηθείτε, η εξάσκηση είναι που φέρνει την πρόοδο.
Πηγή: psychologytoday.com
Απόδοση – Επιμέλεια: PsychologyNow.gr
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
