Η ανάλυση μελετών του εγκεφάλου αποδυναμώνει τις υποθέσεις για ύπαρξη νευρολογικών διαφορών με βάση το φύλο.
Όλοι έχουμε ακούσει για τη διαφορά αντρικού και γυναικείου εγκεφάλου. Ο ένας είναι λίγο νευρικός, δεν ξεχνά ποτέ και φροντίζει τους άλλους. Ο άλλος είναι πιο ήρεμος, αν και παρορμητικός, απέχει από το κουτσομπολιό και είναι αποτελεσματικός.
Φυσικά, αυτά είναι στερεότυπα, αλλά επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο η επιστήμη του εγκεφάλου σχεδιάζεται και ερμηνεύεται. Από την εμφάνιση της μαγνητικής τομογραφίας, οι νευροεπιστήμονες εργάζονται συνεχώς για να βρουν διαφορές στον εγκέφαλο αντρών και γυναικών. Αυτή η έρευνα προσελκύει μεγάλο ενδιαφέρον επειδή είναι τόσο εύκολο να προσπαθήσει κανείς να συνδέσει ένα εύρημα για τον εγκέφαλο με κάποια διαφορά φύλου στη συμπεριφορά.
Σήμερα, ένας νευροεπιστήμονας με εμπειρία σε αυτό το πεδίο, ολοκλήρωσε πρόσφατα μια ανάλυση 30 χρόνων έρευνας πάνω στις έμφυλες διαφορές του ανθρώπινου εγκεφάλου. Εκτός από μια απλή διαφορά στο μέγεθος, δεν υπάρχουν ουσιαστικές διαφορές στη δομή και τη λειτουργία του εγκεφάλου ανάμεσα σε άντρες και γυναίκες. Ούτε κάποια από τις υποτιθέμενες εγκεφαλικές διαφορές εξηγεί τις οικείες αλλά περιορισμένες διαφορές στην προσωπικότητα και στις ικανότητες αντρών και γυναικών.
Περισσότερες ομοιότητες παρά διαφορές
Οι ερευνητές ονόμασαν τη μελέτη τους «Η απόρριψη του διμορφισμού» για να καταρρίψουν την ιδέα ότι ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι «έμφυλα διμορφικός». Ο διμορφισμός είναι μια έννοια που χρησιμοποιούν οι βιολόγοι για να περιγράψουν μια δομή που εμφανίζεται σε δύο διακριτές μορφές στα αρσενικά και στα θηλυκά, όπως τα κέρατα στα ελάφια και τα γεννητικά όργανα στους άντρες και στις γυναίκες.
Όσον αφορά τον εγκέφαλο, μερικά ζώα όντως παρουσιάζουν διμορφισμό ανάλογα με το φύλο, όπως κάποια είδη πουλιών που κελαϊδούν. Στους ανθρώπους, ο εγκέφαλος των αντρών είναι περίπου 11% μεγαλύτερος σε μέγεθος απ’ ό,τι των γυναικών, αλλά δεν υπάρχουν συγκεκριμένες εγκεφαλικές περιοχές που είναι δυσανάλογα μεγαλύτερες στους άντρες ή στις γυναίκες.
Το μέγεθος του εγκεφάλου είναι ανάλογο με το μέγεθος του σώματος, και η διαφορά στο μέγεθος του εγκεφάλου είναι μικρότερη από τη διαφορά στο μέγεθος άλλων οργάνων, όπως της καρδιάς, των πνευμόνων και των νεφρών, τα οποία είναι από 17% ως 25% μεγαλύτερα στους άντρες.
Άλλες πολυδιαφημισμένες έμφυλες εγκεφαλικές διαφορές είναι επίσης προϊόν μεγέθους και όχι φύλου. Αυτές περιλαμβάνουν την αναλογία φαιάς και λευκής ουσίας και την αναλογία των συνδέσεων μεταξύ και εντός των δύο ημισφαιρίων του εγκεφάλου. Και οι δύο αυτές αναλογίες είναι μεγαλύτερες σε ανθρώπους με μικρότερους εγκεφάλους, είτε είναι άντρες είτε γυναίκες.
Επιπλέον, πρόσφατες έρευνες έχουν απορρίψει την ιδέα ότι η πολύ μικρή διαφορά στη συνδεσιμότητα ανάμεσα στο αριστερό και το δεξί ημισφαίριο μπορεί να εξηγήσει συμπεριφορικές διαφορές μεταξύ αντρών και γυναικών.
Διαβάστε σχετικά: Μία Μελέτη Απαντά στο Ερώτημα «Άνδρες από τον Άρη και Γυναίκες από την Αφροδίτη;»
Μια αντίληψη που αρνείται να πεθάνει
Ωστόσο, ο «φυλετικός διμορφισμός» δεν έχει εξαφανιστεί. Είναι μια ιδέα που αρνείται να πεθάνει, με την πιο πρόσφατη προσπάθεια αναγέννησής της να χρησιμοποιεί τεχνητή νοημοσύνη για να προβλέψει αν μια μαγνητική τομογραφία ανήκει σε αντρικό ή γυναικείο εγκέφαλο.
Οι νευροεπιστήμονες έχουν την ελπίδα ότι μεγαλύτερες και καλύτερες μέθοδοι θα αποκαλύψουν τελικά τις «αληθινές» έμφυλες διαφορές στον εγκέφαλο. Όμως, καθώς οι μελέτες γίνονται μεγαλύτερες, οι επιδράσεις του φύλου έχουν γίνει μικρότερες. Αυτό είναι ένδειξη ενός προβλήματος γνωστού ως μεροληψία δημοσίευσης. Μικρές, πρώιμες μελέτες οι οποίες κατέδειξαν σημαντικές διαφορές φύλου ήταν πιο πιθανό να δημοσιευτούν σε σχέση με έρευνες που δεν βρήκαν διαφορές μεταξύ αντρικού και γυναικείου εγκεφάλου.
Δεν μπορεί κανείς να αγνοήσει τα πραγματικά δεδομένα δεκαετιών, που δείχνουν ότι οι εγκεφαλικές διαφορές με βάση το φύλο είναι πολύ μικρές και καταπνίγονται από την πολύ μεγαλύτερη ποικιλία στις ατομικές εγκεφαλικές μετρήσεις σε όλο το εύρος του πληθυσμού.
Το φύλο είναι πολύ ανακριβής δείκτης για τον εγκέφαλο ενός ατόμου. Κάθε εγκέφαλος είναι ένα μωσαϊκό από κυκλώματα που ελέγχουν τις πολλές διαστάσεις της αρρενωπότητας και της θηλυκότητας, όπως είναι η εκφραστικότητα των συναισθημάτων, το στιλ διαπροσωπικής επικοινωνίας, η σεξουαλικότητα κτλ. Συνεπώς, όποια κι αν είναι η επιρροή του βιολογικού φύλου στα εγκεφαλικά κυκλώματα, δεν είναι επαρκής για να εξηγήσει τις πολυδιάστατες συμπεριφορές που περιλαμβάνουμε στο περίπλοκο φαινόμενο του κοινωνικού φύλου.
Απόδοση: Ισμήνη Τσοχαλή, επιμελήτρια κειμένων
Πηγή
