Η ρευστή νοημοσύνη είναι αναμφισβήτητα το καθοριστικό χαρακτηριστικό της ανθρώπινης γνώσης. Προβλέπει την εκπαιδευτική και επαγγελματική επιτυχία, την κοινωνική κινητικότητα, την υγεία και τη μακροζωία. Επίσης, συσχετίζεται με πολλές γνωστικές ικανότητες, όπως η μνήμη.
Μια ομάδα με επικεφαλής ερευνητές του UCL και του UCLH χαρτογράφησε τα τμήματα του εγκεφάλου που υποστηρίζουν την ικανότητά μας να επιλύουμε προβλήματα χωρίς προηγούμενη εμπειρία, γνωστή και ως ρευστή νοημοσύνη.
Η ρευστή νοημοσύνη είναι αναμφισβήτητα το καθοριστικό χαρακτηριστικό της ανθρώπινης γνώσης. Προβλέπει την εκπαιδευτική και επαγγελματική επιτυχία, την κοινωνική κινητικότητα, την υγεία και τη μακροζωία. Επίσης, συσχετίζεται με πολλές γνωστικές ικανότητες, όπως η μνήμη.
Η ρευστή νοημοσύνη θεωρείται ότι αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό που εμπλέκεται στην “ενεργό σκέψη” – ένα σύνολο σύνθετων νοητικών διεργασιών, όπως αυτές που εμπλέκονται στην αφαίρεση, την κρίση, την προσοχή, τη δημιουργία στρατηγικής και την αναστολή. Όλες αυτές οι δεξιότητες μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε καθημερινές δραστηριότητες – από την οργάνωση ενός δείπνου μέχρι τη συμπλήρωση μιας φορολογικής δήλωσης.
Παρά τον κεντρικό της ρόλο στην ανθρώπινη συμπεριφορά, η ρευστή νοημοσύνη παραμένει αμφιλεγόμενη, όσον αφορά το αν πρόκειται για μια ενιαία ή μια ομάδα γνωστικών ικανοτήτων και τη φύση της σχέσης της με τον εγκέφαλο.
Για να διαπιστωθεί ποια τμήματα του εγκεφάλου είναι απαραίτητα για μια συγκεκριμένη ικανότητα, οι ερευνητές έπρεπε να μελετήσουν ασθενείς στους οποίους το τμήμα αυτό είτε λείπει είτε έχει υποστεί βλάβη. Τέτοιες μελέτες «χαρτογράφησης της βλάβης-ελλείμματος» είναι δύσκολο να διεξαχθούν λόγω της πρόκλησης της αναγνώρισης και εξέτασης ασθενών με εστιακή εγκεφαλική βλάβη.
Κατά συνέπεια, οι προηγούμενες μελέτες χρησιμοποίησαν κυρίως τεχνικές λειτουργικής απεικόνισης (fMRI), οι οποίες μπορεί να είναι παραπλανητικές.
Η νέα μελέτη, με επικεφαλής ερευνητές του Ινστιτούτου Νευρολογίας UCL Queen Square και του Εθνικού Νοσοκομείου Νευρολογίας και Νευροχειρουργικής του UCLH, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Brain, διερεύνησε 227 ασθενείς που είχαν υποστεί είτε όγκο στον εγκέφαλο είτε εγκεφαλικό επεισόδιο σε συγκεκριμένα τμήματα του εγκεφάλου, χρησιμοποιώντας το Raven Advanced Progressive Matrices (APM): το πιο καθιερωμένο τεστ ρευστής νοημοσύνης.
Το τεστ περιέχει προβλήματα οπτικών μοτίβων πολλαπλών επιλογών αυξανόμενης δυσκολίας. Κάθε πρόβλημα παρουσιάζει ένα ελλιπές μοτίβο γεωμετρικών σχημάτων και απαιτεί την επιλογή του κομματιού που λείπει από ένα σύνολο πολλαπλών πιθανών επιλογών.
Διαβάστε σχετικά: 3 εύκολοι τρόποι για να βελτιώσετε τη μνήμη σας
Στη συνέχεια, οι ερευνητές εισήγαγαν μια νέα προσέγγιση «χαρτογράφησης της βλάβης-ελλείμματος» για να διαχωρίσουν τα περίπλοκα ανατομικά μοτίβα των κοινών μορφών εγκεφαλικής βλάβης, όπως το εγκεφαλικό επεισόδιο.
Η προσέγγισή τους αντιμετώπισε τις σχέσεις μεταξύ των περιοχών του εγκεφάλου ως ένα μαθηματικό δίκτυο του οποίου οι συνδέσεις περιγράφουν την τάση των περιοχών να επηρεάζονται μαζί, είτε λόγω της διαδικασίας της νόσου είτε ως αντανάκλαση της κοινής γνωστικής ικανότητας.
Αυτό επέτρεψε στους ερευνητές να αποσυνδέσουν τον εγκεφαλικό χάρτη των γνωστικών ικανοτήτων από τα μοτίβα των βλαβών επιτρέποντάς τους να χαρτογραφήσουν τα διάφορα τμήματα του εγκεφάλου και να προσδιορίσουν ποιοι ασθενείς τα πήγαν χειρότερα στο έργο της ρευστής νοημοσύνης ανάλογα με τις βλάβες τους.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η μειωμένη απόδοση της ρευστής νοημοσύνης περιοριζόταν σε μεγάλο βαθμό σε ασθενείς με βλάβες στο δεξιό μετωπιαίο τμήμα και όχι σε ένα ευρύ σύνολο περιοχών που κατανέμονται σε ολόκληρο τον εγκέφαλο. Παράλληλα με τους όγκους του εγκεφάλου και τα εγκεφαλικά επεισόδια, τέτοιες βλάβες εντοπίζονται συχνά σε ασθενείς με μια σειρά από άλλες νευρολογικές παθήσεις, συμπεριλαμβανομένων των τραυματικών εγκεφαλικών κακώσεων και της άνοιας.
Η επικεφαλής συγγραφέας, καθηγήτρια Λίζα Τσιπολότι, δήλωσε: Τα ευρήματά μας δείχνουν για πρώτη φορά ότι οι δεξιές μετωπιαίες περιοχές του εγκεφάλου είναι κρίσιμες για τις λειτουργίες υψηλού επιπέδου που εμπλέκονται στη ρευστή νοημοσύνη, όπως η επίλυση προβλημάτων και η συλλογιστική.
Αυτό υποστηρίζει τη χρησιμοποίηση της APM σε κλινικό περιβάλλον, ως τρόπο αξιολόγησης της ρευστής νοημοσύνης και εντοπισμού της δυσλειτουργίας του δεξιού μετωπιαίου λοβού.
Η προσέγγισή μας που συνδυάζει τη νέα χαρτογράφηση των βλαβών-ελλείψεων με τη λεπτομερή διερεύνηση της απόδοσης της APM σε ένα μεγάλο δείγμα ασθενών, παρέχει κρίσιμες πληροφορίες σχετικά με τη νευρική βάση της ρευστής νοημοσύνης. Η μεγαλύτερη προσοχή στις μελέτες βλαβών είναι απαραίτητη για την αποκάλυψη της σχέσης μεταξύ του εγκεφάλου και της νόησης, η οποία συχνά καθορίζει τον τρόπο αντιμετώπισης των νευρολογικών διαταραχών.
Έρευνα: Lisa Cipolotti et al, Graph lesion-deficit mapping of fluid intelligence, Brain (2022). DOI: 10.1093/brain/awac304
Απόδοση – Επιμέλεια: PsychologyNow.gr
Πηγή
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
