Οι συμπεριφορές άλλων ανθρώπων έχουν σημαντικές επιδράσεις στον εγκέφαλό μας, ο οποίος θα χρησιμοποιήσει αυτές τις συμπεριφορές ως απόδειξη για το τι είναι καλό ή κακό.
Ορισμένα ίδια συστήματα του εγκεφάλου, γνωστά για το ρόλο τους στη μάθηση μέσω της μεθόδου δοκιμής - σφάλματος, εμπλέκονται επίσης και στη συμμόρφωση των ανθρώπων με τους κοινωνικούς κανόνες, όπως αναφέρουν οι επιστήμονες σε μια νέα μελέτη.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, τα ευρήματα είναι σημαντικά επειδή η αλλαγή της συμπεριφοράς κάποιου προκειμένου να συμβαδίσει με τους ομοίους του μπορεί να συμβάλει είτε στην ανάπτυξη μιας κοινότητας ή —ανάλογα με τους στόχους και τις αξίες της ομάδας— στην κοινωνική κατάρρευση.
Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Psychophysiology.
Τα αποτελέσματα της μελέτης μας δείχνουν ότι οι συμπεριφορές άλλων ανθρώπων έχουν σημαντικές επιδράσεις στον εγκέφαλό μας, ο οποίος θα χρησιμοποιήσει αυτές τις συμπεριφορές ως απόδειξη για το τι είναι καλό ή κακό, δήλωσαν οι ψυχολόγοι. Παρατηρούμε ότι η έντονη επιθυμία μας για συμμόρφωση αποτελεί βασικό κομμάτι της ψυχολογίας μας, που συνδέεται στενά με σημαντικά συστήματα του εγκεφάλου που υποστηρίζουν τη μάθηση.
Οι ερευνητές άρχισαν να κατανοούν καλύτερα τον τρόπο με τον οποίο ο εγκέφαλος χειρίζεται τις διάφορες κοινωνικές καταστάσεις. Για να το κάνουν, έβαλαν τους συμμετέχοντες να παίξουν μια τροποποιημένη έκδοση ενός παιχνιδιού που ονομάζεται «τελεσίγραφο», στο οποίο ένας παίκτης προτείνει κάποιον τρόπο για να μοιράσει 10$ με έναν άλλο.
Ο άλλος παίκτης, που πρέπει να απαντήσει, μπορεί είτε να αποδεχτεί είτε να απορρίψει την προσφορά. Εάν απορρίψει την προτεινόμενη μοιρασιά, κανένας από τους παίκτες δεν θα λάβει χρήματα.
Ο στόχος του παιχνιδιού είναι να μεγιστοποιήσει κανείς τα κέρδη του, επομένως η αποδοχή οποιασδήποτε προσφοράς θα ήταν ο λογικός τρόπος για να συνεχιστεί το παιχνίδι. Όμως οι άνθρωποι γενικά δεν συμπεριφέρονται κατ’ αυτόν τον τρόπο. Εάν αισθάνονται ότι μια προσφορά είναι άδικη, είναι πιο πιθανό να την απορρίψουν, να τιμωρήσουν τους άδικους συμπαίκτες τους, ακόμη κι αν αυτό γυρίζει εις βάρος τους.
Οι συμμετέχοντες εναλλάσσονταν μεταξύ εκείνων που πρότειναν και εκείνων που απαντούσαν. Καθ' όλη τη διάρκεια του πειράματος, οι συμμετέχοντες νόμιζαν ότι είχαν να κάνουν με άλλους ανθρώπους, όμως στην πραγματικότητα αυτοί αλληλεπιδρούσαν με έναν υπολογιστή.
Διαβάστε σχετικά: Η ψυχολογία της συμμόρφωσης
Αυτός ο σχεδιασμός προσομοιώνει επαναλαμβανόμενες αλληλεπιδράσεις στο πλαίσιο μιας κοινότητας και ρίχνει φως στον τρόπο με τον οποίο διαμορφώνονται και διατηρούνται οι σχέσεις συνεργασίας.
Οι ερευνητές προσπάθησαν να βρουν τη σύνδεση μεταξύ του τρόπου με τον οποίο οι άνθρωποι αντέδρασαν όταν οι συμπαίκτες τους αποδέχθηκαν ή απέρριψαν τις προσφορές τους και του τρόπου με τον οποίο άλλαξε η συμπεριφορά τους όταν είδαν τις προσφορές και κλήθηκαν εκείνοι να απαντήσουν.
Η συμπεριφορά μας διαμορφώνεται έμμεσα με την παρατήρηση των ενεργειών των ομοίων μας, οι οποίες συχνά πυροδοτούν την επιθυμία για συμμόρφωση και μίμηση της συμπεριφοράς τους, έγραψαν οι ψυχολόγοι. Ένα βασικό ερώτημα είναι πώς τα νευρογνωστικά συστήματα που σχετίζονται με την επεξεργασία των ενεργειών άλλων ανθρώπων αλληλεπικαλύπτονται με τον μηχανισμό που είναι ειδικός στην άμεση μάθηση μέσα από ανταμοιβές και απώλειες.
Η ερευνητική ομάδα χρησιμοποίησε ηλεκτροεγκεφαλογραφήματα (ΗΕΓ) για να παρακολουθεί την ηλεκτρική δραστηριότητα στον εγκέφαλο των συμμετεχόντων καθώς έπαιζαν το παιχνίδι. Τα ΗΕΓ καταγράφουν τις εγκεφαλικές αποκρίσεις μέσα σε εκατοντάδες χιλιοστά του δευτερολέπτου μετά από κάποιο ερέθισμα. Επίσης, υποδεικνύουν τις περιοχές του εγκεφάλου που εμπλέκονται σε αυτές τις αποκρίσεις.
Αξιολογήσαμε την αντίδραση των συμμετεχόντων στις αποδοχές και στις απορρίψεις των προσφορών τους και, στη συνέχεια, αναζητήσαμε μοτίβα εγκεφαλικής δραστηριότητας που συνέπιπταν με την απόφαση τους να μιμηθούν τις αποφάσεις των συμπαικτών τους, υποστήριξαν οι ερευνητές.
Η ομάδα παρατήρησε ότι οι συμμετέχοντες επηρεάστηκαν από τη συμπεριφορά των συμπαικτών τους κατά τη διαπραγμάτευση.
Έγιναν πιο γενναιόδωροι αφού έλαβαν γενναιόδωρες προσφορές και πιο εγωιστές αφού έλαβαν εγωιστικές προσφορές. Και ανακαλύψαμε ότι η έντονη επιθυμία για συμμόρφωση συνδέθηκε με τα ίδια μοτίβα με την αλλαγή της συμπεριφοράς κάποιου έπειτα από αποδοχή ή απόρριψη.
Αυτά τα αποτελέσματα δείχνουν ότι το ίδιο σύστημα του εγκεφάλου κατευθύνει και τα δύο μονοπάτια προς την αλλαγή συμπεριφοράς. Αυτό υποδεικνύει ότι οι άνθρωποι μαθαίνουν μέσα από τα κοινωνικά δεδομένα σχεδόν όπως μαθαίνουν και μόνοι τους μέσα από δοκιμές και σφάλματα.
Η μελέτη υποδηλώνει ότι για να κατανοήσουμε το πώς βλέπει κάποιος τον κόσμο χρειάζεται να λάβουμε υπόψη μας τους ανθρώπους με τους οποίους συναναστρέφεται, κατέληξαν οι ψυχολόγοι. Τις περισσότερες φορές, αυτοί θα τον οδηγήσουν στο σωστό ή στο λάθος.
Έρευνα: Direct feedback and social conformity promote behavioral change via mechanisms indexed by centroparietal positivity: Electrophysiological evidence from a role-swapping ultimatum game (2021).(2021).
Απόδοση: Μάγια Μπούντζα
Επιμέλεια: Ισμήνη Τσοχαλή, επιμελήτρια κειμένων
Πηγή
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
