«Ο ρόλος μας ως θεραπευτές είναι πολύ ουσιαστικός και βοηθητικός. Ταυτόχρονα όμως, την πλέον βαρύνουσα σημασία έχει ο κάθε άνθρωπος που μας τιμά με την παρουσία του στην ψυχοθεραπεία».
Ο Φίλιππος Κουνιάκης μιλά στο PsychologyNow.gr για το υπέροχο ταξίδι της Ψυχοθεραπείας!
Η απόφασή σας να γίνετε ψυχοθεραπευτής-ψυχίατρος, όπως αναφέρεται στην αρχή του βιβλίου, πάρθηκε μέσα από το στρίψιμο ενός νομίσματος. Πιστεύετε στην τύχη;
Η απόφαση αυτή βασίστηκε σε μία διαδικασία με βασικό παράγοντα την τύχη. Πλην όμως, για να φτάσουμε σε εκείνο το σημείο προηγήθηκαν πολλά άλλα βήματα τα οποία δεν βασίζονταν στην τύχη. Κάπως έτσι γίνεται πάντοτε στη ζωή.
Διαμορφώνεις τις συνθήκες μέσα από σειρά επιλογών, συνειδητών ή ασυνείδητων, με γνώμονα επίσης και τα αντικειμενικά δεδομένα της παρούσας κατάστασης σε κοινωνικό, πολιτικό, οικονομικό και κλιματικό επίπεδο.
Εφόσον έχεις φτάσει σε κάποιο σημείο, τότε μπορεί να επιδράσει στην εξέλιξη της φυσικής πορείας της ζωής σου και η τύχη. Η τύχη βέβαια επιδρά και πάλι μέχρι ενός σημείου, πριν και μετά από αυτό εξίσου σημαντική είναι η επίδραση των επιλογών μας.
Η έννοια του διλήμματος είναι βασικό και κοινό στοιχείο των ιστοριών ψυχοθεραπείας που έχετε καταγράψει στο βιβλίο. Πώς επηρέασε η επίλυση του δικού σας διλήμματος την μετέπειτα πορεία σας ως ψυχοθεραπευτής;
Τα διλήμματα είναι μαζί μας για να λύνονται. Γράφω και στο βιβλίο πως δεν υπάρχουν πλήρη, αληθινά αδιέξοδα, αλλά λύσεις που κοστίζουν πολύ σε πολλά επίπεδα και δε θέλουμε να τις αναλάβουμε. Το συνεπαγόμενο κόστος μας τις καθιστά μη επιλέξιμες, ασύμφορες.
Το να πάρεις μία απόφαση για εμένα προσωπικά, είναι μία προσωρινή λύτρωση από μία κατάσταση προβληματισμού.
Δεν εννοώ την παρορμητική, αλόγιστη επιλογή/απόφαση. Εννοώ τη συνειδητή επιλογή ως αποτέλεσμα ενδελεχούς μεν όχι ατελεύτητης δε ανάλυσης. Αφού έχω αρκετά δεδομένα επιλέγω.
Η συνέχεια παραμένει άγνωστη, αλλά έχει ενδιαφέρον. Δε θέλουμε να δούμε το επόμενο επεισόδιο από τη σειρά που παρακολουθούμε στην παρούσα φάση; Ε, έτσι θα δούμε και το επόμενο επεισόδιο της δικής μας ζωής. Αλλιώς, θα μείνουμε εκεί που είμαστε, ακίνητοι παρατηρητές της ίδιας της ζωής μας.
Αυτός ο τρόπος λοιπόν επηρέασε την ψυχοθεραπευτική μου πορεία. Παραμένω θιασώτης της ανάληψης της ευθύνης της επιλογής και της πορείας προς τα εμπρός, με φόβο, με έγνοια, με αισιοδοξία και με πίστη στην τελική θετική έκβαση. Όχι εύκολα, όχι σύντομα, όχι σίγουρα. Αλλά έτσι είναι η ζωή, έχει το άγνωστο μέσα της!
Πώς επιλέξατε τις ιστορίες του βιβλίου και τι φανερώνουν τα μοτίβα που επαναλαμβάνονται μέσα από αυτές;
Η αρχική απόφαση για να γράψω αυτά που ήθελα να πω αφορούσε μία συγκεκριμένη εποχή, μετά την πανδημία συγκεκριμένα. Οπότε επέλεξα ιστορίες από το πρόσφατο παρελθόν ή την τρέχουσα επικαιρότητα.
Η επιλογή έγινε με κριτήρια αντιπροσώπευσης βασικών ζητημάτων που διέπουν τη ζωή πολλών θεραπευόμενων. Κάθε ιστορία έχει κάτι μοναδικό και κάθε ιστορία έχει πολλά παρόμοια πράγματα με όλες τις ιστορίες που ακούγονται στις ψυχοθεραπευτικές αίθουσες. Δεν είναι το ενδιαφέρον στην ιδιαιτερότητα του κάθε θεραπευόμενου, μα το μοτίβο που είναι κοινό σε πολλές περιπτώσεις πολλών ατόμων.
Τα μοτίβα αναφέρονται κυρίως στις ανθρώπινες σχέσεις. Κάθε είδους σχέσεις , οι οποίες συχνά αποτελούν τη βάσανο πολλών από εμάς. Οι σχέσεις που μπορεί να είναι λυτρωτικές αλλά και προβληματικές σε άλλες περιπτώσεις. Και σίγουρα το μοτίβο των οικογενειακών σχέσεων. Αυτά είναι τα βασικά σε αυτές τις ιστορίες.
Ποιο, θεωρείτε, πως είναι το πιο σημαντικό βήμα για έναν θεραπευόμενο μέσα στο ταξίδι της ψυχοθεραπείας;
Η απόφαση. Το 1ο βήμα της συνειδητοποίησης πως καλό θα είναι να απευθυνθώ σε κάποιον ειδικό, επαγγελματία ψυχικής υγείας για να δω όσα με απασχολούν. Δύσκολο 1ο βήμα.
Σκέφτεσαι που θα πάω, πώς θα είναι, τι θα λέω, θα μιλάω για την παιδική μου ηλικία, θα κατηγορώ τους γονείς μου, θα αποκαλύψω την ιστορία μου σε ένα ξένο άνθρωπο, τι μπορεί να μου πει, τι ξέρει παραπάνω αυτός, θα είναι εμπιστευτικά όσα πω; Αδιανόητα πολλά ερωτήματα που όλα συνηγορούν στο να μην το κάνει κανείς.
Όταν ξεκινάς αυξάνεις κατακόρυφα τις πιθανότητες να φτάσεις κάπου. Όσοι περιμένουν, απλά αναβάλλουν το αναπόφευκτο: την εξέλιξη. Ας ξεκινήσεις το ταξίδι και επεμβαίνεις διορθωτικά στη συνέχεια αν χρειαστεί…
Είναι το ταίριασμα του θεραπευτή και του θεραπευόμενου τυχαίο, κατά περίπτωση; Ποια συνθήκη αποτελεί «κλειδί» στο ταίριασμα αυτό;
Τα τελευταία πολλά χρόνια οι θεραπευόμενοι προτού απευθυνθούν σε μάς ψάχνουν. Παίρνουν συστάσεις από γνωστούς και φίλους, ψάχνουν στα social media, μας ψάχνουν να δουν και πως είμαστε φυσιογνωμικά. Επομένως, όταν έρχονται στο συγκεκριμένο θεραπευτή είναι θετικά προδιατεθειμένοι. Από το σημείο εκείνο και πλέον, το ταίριασμα αφορά συνειδητά και ασυνείδητα κομμάτια και των δύο.
Σημαντικό κομμάτι του δεσίματος που υπάρχει σε ένα επιτυχημένο ταίριασμα θεραπευτή και θεραπευόμενου είναι η «ανοιχτοσύνη» του θεραπευτή. Να είναι εκεί για να ακούσει όσα έχει να του πει ο άλλος, χωρίς να κρίνει, να παρεμβαίνει, να συμβουλεύει. Να είναι εκεί για τον άλλο. Πολύ σημαντικό, απλό αλλά μας λείπει.
Τι είναι αυτό που θα λέγατε σε έναν άνθρωπο που αμφιταλαντεύεται για το αν θα ξεκινήσει ψυχοθεραπεία ή όχι;
Ένας από τους σκοπούς αυτού του βιβλίου είναι να βοηθήσει κάποιον που διστάζει να ξεκινήσει ψυχοθεραπεία να το επιλέξει. Απομυθοποιώντας τη διαδικασία η οποία συχνά φαντάζει τρομακτική, αποτρεπτική. Η ψυχοθεραπεία μας εμπεριέχει, μας δίνει το βήμα να μιλήσουμε και να μας ακούσουμε. Ναι, εμείς πρώτα ως θεραπευόμενοι να μας ακούσουμε σε όσα λέμε. Μα, δεν τα ξέρουμε όσα λέμε, αφού εμείς τα λάμε; Ναι, τα γνωρίζουμε , δικά μας είναι, πλην όμως όταν τα εκστομίζουμε αποκτούν άλλη διάσταση, τα ακούμε διαφορετικά από όταν τα σκεφτόμαστε. Γίνονται πιο συγκεκριμένα, απτά, έχουν άλλη βαρύτητα.
«Ξεκίνα το ταξίδι λοιπόν, μόνο καλύτερα θα είναι, όχι εύκολα ή γρήγορα, αλλά σίγουρα καλύτερα»!
Και τέλος, τι ανακαλύψατε και τι άλλαξε για εσάς και μέσα σας γράφοντας το βιβλίο αυτό;
Πολλές εσωτερικές διεργασίες συνέβησαν όσο έγραφα. Θυμήθηκα το πρόσωπο του κάθε θεραπευόμενου, τη στάση του, τις στιγμές που περάσαμε μαζί. Νοσταλγία και γλυκύτητα για όσα έχουν περάσει, επιθυμία να συνεχίσει το ταξίδι για όσους είμαστε σε θεραπεία.
Αναδύθηκαν πολλές σκέψεις για τις αφορμές που είχε ο καθένας να αποτανθεί για ψυχοθεραπεία, διαφάνηκε το μοτίβο που επαναλαμβάνεται, εντόπισα τις διαφορές που κάνουν την κάθε ιστορία μοναδική.
Βασική συνειδητοποίηση δική μου πως ο ρόλος μας ως θεραπευτές είναι σημαντικός, πολύ ουσιαστικός και ελπίζω και βοηθητικός. Ταυτόχρονα όμως, ένιωσα πως την πλέον βαρύνουσα σημασία έχει ο κάθε άνθρωπος που μας τιμά με την παρουσία του στην ψυχοθεραπεία. Μας τιμά με την εμπιστοσύνη του και τη θετική του (ενίοτε κατά βάθος) στάση. Είναι αληθινά ουσιώδες να ανταποκρινόμαστε με σεβασμό και να δημιουργούμε το πλαίσιο για την ευόδωση της κοινής προσπάθειας!
Πληροφορίες Βιβλίου
TITΛΟΣ: Πώς νιώθεις με αυτό;
ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ: Φίλιππος Κουνιάκης
ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ: Ψυχολογία
ISBN: 978-618-5724-54-2
ΣΕΛΙΔΕΣ: 208
ΣΧΗΜΑ: 14 x 20,5
ΤΙΜΗ: 14,90 €
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ
Ο Φίλιππος Α. Κουνιάκης είναι ψυχίατρος και ψυχοθεραπευτής. Γεννήθηκε το 1970 και μεγάλωσε στην Τούμπα Θεσσαλονίκης, σπούδασε στη Θεσσαλονίκη, όλα τα έκανε στη Θεσσαλονίκη, με μικρά διαλείμματα. Εδώ και 21 χρόνια ιδιωτεύει στη Θεσσαλονίκη (ω ναι!) ως ψυχίατρος και έχει βασικό ενδιαφέρον την εμβάθυνση στην ανθρώπινη φύση (του ειδικού είδους που ενδημεί στη Θεσσαλονίκη), με όχι μεγάλη επιτυχία μέχρι σήμερα… Έχει 4 παιδιά σε ευρύ φάσμα ηλικιών προσπαθώντας να τα κατανοήσει όσο καλύτερα γίνεται! Θα επανέλθει σύντομα με τη συνέχεια του παρόντος βιβλίου ψάχνοντας ακόμη τα φανερά μυστικά της ανθρώπινης συμπεριφοράς και των συναισθημάτων.
