Κάποιες φορές τίποτα δεν πετυχαίνει. Απολύτως τίποτα. Δεν έχει σημασία τι κάνετε, ό,τι αγγίζετε γίνεται χίλια κομμάτια. Όλα πάνε στραβά. Άσχετα από το πόσο σκληρά προσπαθείτε. Και πάλι πάνε στραβά.
Ευτυχώς, υπάρχουν άλλες μέρες που τα πράγματα τείνουν να πηγαίνουν κάπως καλύτερα. Πορεύεστε στην καθημερινότητά σας, και μάλιστα πετυχαίνοντας αρκετά πράγματα. Δεν υπάρχουν επαπειλούμενες καταστροφές στο τοπίο, παρότι μπορεί να εύχεστε να πήγαιναν ακόμα καλύτερα τα πράγματα.
Άλλοτε πάλι όλα φαίνεται να κυλούν από μόνα τους. Έχετε έμπνευση, έχετε πάθος και κίνητρα να δράσετε. Εκείνη την ώρα δεν έχει και τόση σημασία από πού προέρχεται όλη αυτή η θετική ενέργεια. Αυτό που έχει σημασία είναι ότι υπάρχει και σας κάνει να νιώθετε καλά.
Παρ’ όλα αυτά, περιέργως, μόλις δέκα λεπτά αργότερα –ή και τριάντα δευτερόλεπτα– όλες οι βαθυστόχαστες ιδέες σας έχουν πάει περίπατο. Έτσι απλά. Κάθε σκέψη ενός νέου, λαμπρού μέλλοντος έχει εξανεμιστεί. Όλες οι μεγάλες φιλοδοξίες σας έχουν γίνει συντρίμμια.
Οι προοπτικές που φάνταζαν τόσο ευοίωνες πριν από μερικές στιγμές ξαφνικά φαίνονται ολότελα ανέφικτες. Είστε ράκοι. Το μόνο που βλέπετε είναι σκοτάδι, ενώ όλες σας οι δυνάμεις έχουν γίνει καπνός. Τώρα νιώθετε ανίκανοι να κάνετε οτιδήποτε.
Πώς είναι δυνατόν να κάνετε αυτή τη μετάβαση από την αγαλλίαση και τη χαρά στο απόλυτο κενό μέσα σε λίγα λεπτά;
Η απάντηση είναι απλή.
Διασταυρωθήκατε με ένα ενεργειακό βαμπίρ.
Τα ενεργειακά βαμπίρ είναι απρόσκλητοι ψυχικοί καταληψίες που φαίνεται ότι ζουν για να στραγγίζουν όση ενέργεια έχουν οι πάντες γύρω τους. Κάποιες φορές αναφέρονται και ως ψυχικά βαμπίρ.
Παρά τη μεταστροφή της διάθεσής σας, ξέρετε ότι αυτό που είχατε σχεδιάσει –ένα νέο επαγγελματικό εγχείρημα, ένα ταξίδι που επιθυμούσατε να κάνετε, μια σχέση για την οποία θέλατε να μιλήσετε σε κάποιον, ένα εξοχικό που βρήκατε ή οτιδήποτε άλλο σας πλημμύριζε μ’ εκείνη την εκπληκτική ενέργεια– δεν ήταν καθόλου κακή ιδέα. Απλώς τώρα… δυσκολεύεστε ακόμα και να τη σκεφτείτε. Κάποιος βοήθησε να πειστείτε ότι ήταν καταδικασμένη.
Και κατά συνέπεια την καταχωνιάζετε σε μια νοητική αρχειοθήκη για τις «ιδέες για το μέλλον». Θα πρέπει να την επανεξετάσετε. Ίσως κάποια άλλη στιγμή. Ίσως ποτέ. Η ιδέα έχει συνθλιφτεί πλήρως, και μπορεί να μη σας ξανάρθει ποτέ. Όλοι μας κουβαλάμε αμέτρητες τέτοιες ιδέες σαν ψυχικά συντρίμμια.
Για να πούμε ένα παράδειγμα, σκεφτείτε το εξής:
Η αισιόδοξη αφεντικίνα σας, σας ανέθεσε ένα απίστευτα περίπλοκο πρότζεκτ και πανηγυρίζει για την καταπληκτική δουλειά που θα κάνετε! Γιούπι! Όμως, όσο περισσότερα μαθαίνετε για το πρότζεκτ, τόσο συνειδητοποιείτε ότι, εκτός από έλλειψη οποιουδήποτε πλάνου εργασίας, έχει τόσο υπερφιλόξοδους στόχους ώστε θα χρειαζόταν τουλάχιστον μία παραβίαση των νόμων της φυσικής και τη συμμετοχή δύο νικητών του Βραβείου Νόμπελ για να φανεί έστω κάπως εφικτό. Όταν ζητάτε περισσότερες οδηγίες, η αφεντικίνα σας, σας κοιτάζει σαν να κατεβήκατε από άλλο πλανήτη. Αντί να σας στηρίξει και να σας βοηθήσει, σας ρωτάει με αδικαιολόγητη δυσαρέσκεια αν είστε ακόμα ευχαριστημένοι που εργάζεστε εκεί. Φαίνεστε τόσο αρνητικοί τελευταία, το ξέρετε;
Τα ενεργειακά βαμπίρ μπορούν να σας κλέψουν τον ενθουσιασμό σας δίχως την παραμικρή προσπάθεια.
Αλλά πώς θα καταλάβετε ότι πέσατε σε ενεργειακό βαμπίρ, και τι τρόποι υπάρχουν για να το αποφύγετε;
Ρουφήχτρα ενέργειας μπορεί να είναι επίσης μια δουλειά, μια ομάδα ανθρώπων, ένα φαινόμενο ή οτιδήποτε σας κάνει τη ζωή δύσκολη. Παρ’ όλα αυτά, απρόσμενα συχνά, ο ένοχος είναι ένα ανθρώπινο πλάσμα με σάρκα και οστά που έχει τη συνήθεια να φέρνει την καταστροφή σε οτιδήποτε σας χαροποιεί.
Κάποιοι απ’ αυτούς είναι ενεργειακά βαμπίρ επειδή το χαίρονται πραγματικά όταν βλέπουν ανθρώπους να αποτυγχάνουν. Ίσως αισθάνονται σπουδαίοι και σημαντικοί καταρρακώνοντας τους άλλους. Άλλοι όμως πηγαινοέρχονται άγαρμπα στη ζωή των ανθρώπων όπως οι παροιμιώδεις ελέφαντες σε εργαστήριο πορσελάνης, προκαλώ- ντας τεράστιες ζημιές χωρίς καν να το αντιλαμβάνονται.
Όλοι έχουμε ζήσει περιστάσεις που από κει που προχωρούσαμε ακάθεκτοι και με το γκάζι στο φουλ μέσα σε λίγες μόλις ώρες πέσαμε στη μηδενική πρόοδο. Όλη εκείνη η καταπληκτική ενέργεια πρέπει να πήγε κάπου, σωστά; Δεν θα σας άρεσε να ξέρετε πώς να αποφεύγετε αυτά τα εμπόδια;
Τα άτομα –τα ενεργειακά βαμπίρ– που ρουφούν τη ζωτική σας δύναμη και σας οδηγούν στην απόλυτη εξάντληση είναι ουσιαστικά κάτι σαν τα ζόμπι, σαν νεκροζώντανοι. Επίσης, εξαιτίας τους, διατρέχετε τον κίνδυνο να μετατραπείτε κι εσείς σε δυνάμει βαμπίρ απέναντι στους άλλους.
Όλα αυτά μπορεί ν’ ακούγονται λίγο τρελά, αλλά όταν το καλοσκεφτείτε, είναι πολύ εύστοχη αλληγορία. Το μυθολογικό βαμπίρ στραγγίζει τη ζωτική δύναμη του θύματός του ρουφώντας του το αίμα, και ένα ενεργειακό βαμπίρ κάνει το ίδιο ακριβώς κλέβοντας από τους ανθρώπους την αυτοπεποίθησή τους, τα κίνητρα και, κάποιες φορές, ακόμα και την επιθυμία τους να ζήσουν.
Δεν θέλω να κολλήσουμε στη σημασιολογία τώρα, αλλά βρίσκω διασκεδαστική την ομοιότητα. Η βασική διαφορά είναι, φαντάζομαι, ότι οι βρικόλακες των παραμυθιών ξέρουν τι κάνουν και δεν μπορούν να αντισταθούν στον πειρασμό, ενώ τα ενεργειακά παράσιτα της πραγματικής ζωής δεν συνειδητοποιούν πάντα τον αντίκτυπο που έχουν στους άλλους.
Κι ακόμα, διαφορετικοί άνθρωποι χάνουν την ενέργειά τους με διαφορετικούς τρόπους. Συνήθως δεν αντιδρούμε όλοι με τον ίδιο τρόπο σε κάποιο συμβάν, και αυτό μάλλον είναι καλό.
Κάποιοι άνθρωποι μπορεί να εξαντλούνται τελείως από μια ασήμαντη διαφωνία για κάτι απλό, όπως τον προορισμό ενός ταξιδιού, ενώ άλλοι μπορεί να αντλούν ενέργεια από την ίδια κατάσταση. Η εμπλοκή σε μια μικρή λεκτική αντιπαράθεση φαίνεται να τους αφυπνίζει. Από την άλλη μεριά, μπορεί να τους τρελαίνει η αναμονή, ενώ η πρώτη ομάδα ίσως δεν επηρεάζεται καθόλου. Πανομοιότυπες καταστάσεις, αλλά εντελώς διαφορετικές αντιδράσεις.
Κάποιοι χρειαζόμαστε ένα διάλειμμα κάπου κάπου, μια ευκαιρία να καθίσουμε κάτω και να ανασυνταχθούμε πριν ριχτούμε ξανά στον αγώνα.
Αν παραλείψουμε πάρα πολλά διαλείμματα, απλώς δεν έχουμε την ενέργεια να δούμε τι πρέπει να κάνουμε. Η ενέργεια πάει κι έρχεται με διαφορετικούς τρόπους σε διαφορετικούς ανθρώπους, και αυτό ισχύει τόσο για τη θετική όσο και για την αρνητική ενέργεια. Ως προς αυτό δεν υπάρχει σωστό και λάθος, αλλά το να γνωρίζετε τι πυροδοτεί αυτές τις αντιδράσεις μέσα σας –και γιατί– μπορεί να είναι ανεκτίμητο. Μπορεί να σας βοηθά να αποφεύγετε τεράστια στραβοπατήματα και να διατηρεί την ενέργειά σας για τα σωστά πράγματα.
Είναι περίπλοκο. Εντούτοις, συχνά έχει απλώς να κάνει με το ποιοι είστε και ποια είναι τα στοιχεία του χαρακτήρα σας.
Ποιος πέφτει θύμα των ενεργειακών βαμπίρ;
Αν θέλουμε να πούμε την αλήθεια, όλοι μας. Ωστόσο, κάθε τύπος ενεργειακού βαμπίρ επηρεάζει με διαφορετικό τρόπο διαφορετικούς ανθρώπους. Και είναι λογικό.
Διαφορετικοί τύποι ενεργειακών βαμπίρ μάς επηρεάζουν επίσης σε διάφορους βαθμούς. Η κατάσταση μπορεί να ποικίλλει από τη σύγχυση ή την ήπια ενόχληση μέχρι το απόλυτο μετατραυματικό στρες. Το φάσμα είναι τεράστιο. Πολλές φορές δεν θα καταλαβαίνετε καν τι σας βρήκε, παρά μόνο εκ των υστέρων.
Το απόσπασμα είναι από το βιβλίο Ανάμεσα σε Βαμπίρ του Thomas Erikson. Κυκλοφορεί σε όλα τα βιβλιοπωλεία από τις εκδόσεις Διόπτρα και στο www.dioptra.gr.