Νέα έρευνα διαπίστωσε ότι ένα απλό, μη δομημένο διάλειμμα πέντε λεπτών από μια σύνθετη εργασία είναι το μόνο που χρειάζεστε για να επανακτήσετε τη συγκέντρωσή σας ή να αποκαταστήσετε την προσοχή σας.
Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Σίδνεϊ θέλησαν να ανακαλύψουν ποιοι από τους κοινούς τρόπους προσοχής λειτουργούν πραγματικά. Διαπίστωσαν ότι ένα 5λεπτο διάλειμμα από τη σκέψη είναι το μόνο που χρειάζεστε για να επανακτήσετε τη συγκέντρωσή σας. Δεν χρειάζεται μια βόλτα κατά μήκος ενός ποταμού ή ένα μακροσκελές βίντεο με δάση μπαμπού να λικνίζονται στον άνεμο (αν και αυτό θα μπορούσε να είναι ωραίο). Ένα πεντάλεπτο συνολικό διάλειμμα είναι βοηθητικό.
Η ανάπαυση θεωρείται ολοένα και περισσότερο ως σημαντική για την απόδοση, την ευημερία και τη μάθηση. Είτε πρόκειται για διακοπές δύο εβδομάδων, είτε για έναν καλό ύπνο, είτε για έναν περίπατο σε ένα πάρκο για μια ώρα, είτε για λίγα λεπτά που περνάτε σηκώνοντας το γραφείο σας για έναν καφέ, τα διαλείμματα ανάπαυσης έχουν διάφορες μορφές και μεγέθη. Στους χώρους εργασίας και στα περιβάλλοντα σπουδών, μέθοδοι όπως η τεχνική Pomodoro -ορισμός ενός χρονοδιακόπτη για ένα σύντομο διάλειμμα πέντε λεπτών μετά από 25 λεπτά συγκεντρωμένης εργασίας- κερδίζουν ολοένα και μεγαλύτερη δημοτικότητα ως υπενθύμιση για επαναφόρτιση.
Η παραμονή στη φύση έχει βρεθεί ότι αποκαθιστά την προσοχή, σε μια σειρά από μελέτες από τη δεκαετία του 1980. Αλλά δεν είναι πολλοί από εμάς που μπορούν να πεταχτούν έξω και να κάνουν μία βόλτα στο δάσος για να κάνουν ένα διάλειμμα από τη συγγραφή έκθεσης ή την εκμάθηση μιας νέας δεξιότητας στη δουλειά. Ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι η απλή παρακολούθηση ενός βίντεο με μια φυσική σκηνή προσφέρει το ίδιο αναζωογονητικό αποτέλεσμα.
Αν θέλετε η εργασία ή η μελέτη σας να είναι πιο παραγωγική, πρέπει να ενσωματώσετε απλά πεντάλεπτα διαλείμματα χωρίς να κάνετε τίποτα, δήλωσε ο αναπληρωτής καθηγητής Πώλ Γκινς, ειδικός στην εκπαιδευτική ψυχολογία στο Πανεπιστήμιο του Σίδνεϊ. Πρέπει να κάνετε κάτι διαφορετικό για πέντε λεπτά. Απομακρυνθείτε από τον υπολογιστή ή τη συσκευή σας, πάρτε μερικές αναπνοές ή απλά καθίστε ήσυχα για να ξεκουράσετε τον εγκέφαλό σας από την εργασία. Το scrolling στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεν μετράει ως ξεκούραση – πρέπει να κάνετε ένα διάλειμμα από τις συσκευές.
Ο Γκινς δήλωσε ότι πρέπει να χρησιμοποιούμε τον εγκέφαλό μας για να δημιουργήσουμε την προσοχή ώστε να μπορούμε να μάθουμε ή να λύσουμε προβλήματα, αλλά η προσοχή είναι πεπερασμένη και μπορεί να εξαντληθεί γρήγορα.
Η διάρκεια της προσοχής μας διαφέρει ατομικά και μπορεί να επηρεαστούμε από την ώρα της ημέρας ή από τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα ή την πρόσληψη καφεΐνης, οπότε είναι περίπλοκο, είπε. Θέλαμε όμως να δοκιμάσουμε πώς μπορούμε να αποκαταστήσουμε την προσοχή και είναι ευχάριστο ότι μπορεί να είναι τόσο απλό όσο ένα πεντάλεπτο διάλειμμα ξεκούρασης. Είναι μία εύκολη τεχνική παραγωγικότητας που είναι προσιτή σε όλους.
Διαβάστε σχετικά: Μάθηση & Συναίσθημα. Δύο όψεις του ίδιου νομίσματος
Πώς λειτούργησε η μελέτη
Στη μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Educational and Developmental Psychologist, 72 Αυστραλοί φοιτητές πανεπιστημίου συμπλήρωσαν πρώτα ένα δύσκολο προ-τεστ νοητικών μαθηματικών σε συνθήκες επιταχυνόμενης εξέτασης, προκειμένου να εξαντληθούν οι πόροι προσοχής των φοιτητών. Αυτό το μέρος του πειράματος σχεδιάστηκε να διαρκέσει περίπου 20 λεπτά.
Οι μαθητές της ομάδας ελέγχου (χωρίς ξεκούραση) συνέχισαν αμέσως μετά να μελετούν ένα σύντομο μάθημα για το πώς να πολλαπλασιάζουν νοερά δύο διψήφιους αριθμούς (π.χ. 34 x 67). Η δεύτερη ομάδα μαθητών έκανε ένα πεντάλεπτο μη δομημένο διάλειμμα ξεκούρασης, με μια απλή αντίστροφη μέτρηση στην οθόνη του υπολογιστή που έδειχνε πόσος χρόνος από το διάλειμμα απέμενε.
Η τρίτη ομάδα παρακολούθησε για πέντε λεπτά ένα βίντεο με προοπτική πρώτου προσώπου από έναν περίπατο σε ένα τροπικό δάσος της Αυστραλίας. Η μελέτη ονόμασε αυτό το διάλειμμα “ανάπαυση βασισμένη στη φύση”, παρόλο που επρόκειτο απλώς για την παρακολούθηση ενός βίντεο.
Στη συνέχεια, όλοι οι μαθητές συμπλήρωσαν μια σύντομη έρευνα “κατευθυνόμενης προσοχής” σχετικά με τον βαθμό στον οποίο βίωναν αποσπασματικές σκέψεις κατά τη διάρκεια του μαθήματος νοητικών μαθηματικών, απαντώντας σε ερωτήσεις όπως “Η προσοχή μου ήταν στραμμένη σε άλλα πράγματα εκτός από το μάθημα” και “Μου ήταν δύσκολο να διατηρήσω τη συγκέντρωσή μου για περισσότερο από ένα μικρό χρονικό διάστημα”. Τέλος, οι μαθητές συμπλήρωσαν ένα τεστ επίλυσης προβλημάτων 20 ερωτήσεων για να διαπιστώσουν πόσο καλά μπορούσαν να εφαρμόσουν τη στρατηγική των νοητικών μαθηματικών.
Συγκρίνοντας τα αποτελέσματα στις τρεις ομάδες, οι μαθητές στην ομάδα μη δομημένης ανάπαυσης ανέφεραν υψηλότερα μέσα επίπεδα κατευθυνόμενης προσοχής από ό,τι στην ομάδα ελέγχου χωρίς ανάπαυση. Στη δοκιμασία επίλυσης προβλημάτων, τόσο η ομάδα μη δομημένης ανάπαυσης όσο και η ομάδα ανάπαυσης με βάση τη φύση είχαν καλύτερες επιδόσεις από την ομάδα ελέγχου.
Ενώ η ομάδα ανάπαυσης με βάση τη φύση έλυσε περισσότερα προβλήματα κατά μέσο όρο από την ομάδα μη δομημένης ανάπαυσης (60% έναντι 53% σωστά), η διαφορά μεταξύ των δύο ομάδων ανάπαυσης δεν ήταν στατιστικά σημαντική.
Γιατί η ανάπαυση βοηθά στη μάθηση
Πολλές δεξιότητες -συμπεριλαμβανομένων των γνωστικών δεξιοτήτων όπως τα μαθηματικά- απαιτούν μεγάλη συγκέντρωση για να κατακτηθούν, αλλά οι γνωστικοί μας πόροι εξαντλούνται όταν χρησιμοποιούμε το μυαλό μας για να λύσουμε προβλήματα ή να μελετήσουμε, δήλωσε ο Γκινς, ακαδημαϊκός υπεύθυνος και συν-συγγραφέας της μελέτης.
Μπορεί να φαίνεται αντιφατικό να διακόπτουμε ένα διάλειμμα μελέτης για να βοηθήσουμε τη μάθηση, αλλά τα μικρά διαλείμματα ξεκούρασης -είτε είναι αδόμητα είτε παρακολουθούν “εικονικά” βίντεο με τη φύση- φαίνεται ότι αξίζουν τον χρόνο, βοηθώντας τους φοιτητές να συγκεντρώνονται καλύτερα και να μαθαίνουν πιο αποτελεσματικά. Αυτό θα μπορούσε επίσης να εφαρμοστεί για τους εργαζόμενους που μαθαίνουν μια νέα δεξιότητα ή συγκεντρώνονται σε μια σύνθετη εργασία.
Τι μπορείτε να κάνετε για να αποκαταστήσετε την προσοχή
Ενσωματώστε πεντάλεπτα διαλείμματα μετά από 20 λεπτά σύνθετης γνωστικής εργασίας. Αυτό θα μπορούσε να γίνει σε αίθουσες διδασκαλίας ή σε πανεπιστημιακά περιβάλλοντα. Θα μπορούσε επίσης να εφαρμοστεί σε διάφορους χώρους εργασίας ή στο σπίτι όταν κάνετε σύνθετες γνωστικές εργασίες, όπως φορολογικές δηλώσεις.
Η μέθοδος Pomodoro Technique -όπου οι άνθρωποι εργάζονται για 25 λεπτά και μετά κάνουν διάλειμμα για πέντε λεπτά- είναι ένα δημοφιλές life hack και ίσως μόλις βρήκαμε τις πρώτες αποδείξεις ότι λειτουργεί, δήλωσε ο Γκινς. Άλλα hacks, όπως η βαθιά αναπνοή ή η εύρεση μιας αίσθησης ηρεμίας είναι γνώσεις πολλών ετών. Ό,τι κι αν επιλέξετε να κάνετε, προσφέρετε στον εγκέφαλό σας ένα ολικό διάλειμμα για μόλις πέντε λεπτά και να δείτε πώς βελτιώνεται η προσοχή σας.
Έρευνα: Paul Ginns et al, Rest breaks aid directed attention and learning, Educational and Developmental Psychologist (2023). DOI: 10.1080/20590776.2023.2225700
Απόδοση – Επιμέλεια: PsychologyNow.gr
Πηγή
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
