Είναι γνωστή και ως «τύφλωση του προσώπου» ή αγνωσία προσώπων. Αυτή η διαταραχή πλήττει και τον γνωστό ηθοποιό του κινηματογράφου Μπραντ Πιτ.
Γιατί συμβαίνει αυτή η παράξενη διαταραχή; Φαίνεται ότι η πιο κοινή αιτία είναι το τραύμα στο κεφάλι ή η μόλυνση του κεντρικού νευρικού συστήματος.
Δεν αναγνωρίζω το πρόσωπό σου!
Είναι σχεδόν αδύνατο να φανταστούμε την εμπειρία ενός ανθρώπου που πάσχει από προσωπαγνωσία. Πώς αντισταθμίζουν οι άνθρωποι που υποφέρουν από αυτή τη διαταραχή την έλλειψη ικανότητας να αναγνωρίζουν τα πρόσωπα των άλλων;
Με αυτή τη διαταραχή, όπως συμβαίνει πάντοτε με την έλλειψη μιας αίσθησης, οι άλλες αισθήσεις προσπαθούν να την καλύψουν. Για παράδειγμα, ένας άνθρωπος που δεν ακούει, αναπτύσσει την ικανότητα να διαβάζει τα χείλη και οι άνθρωποι που δεν βλέπουν έχουν ιδιαίτερα ανεπτυγμένες τις αισθήσεις της ακοής και της αφής.
Στην ουσία, κάθε αίσθηση προσπαθεί να τροφοδοτήσει, όσο είναι εφικτό, την αίσθηση που δεν λειτουργεί όπως θα έπρεπε. Ακριβώς το ίδιο συμβαίνει στην περίπτωση των ανθρώπων με προσωπαγνωσία. Αναπτύσσουν ακουστικές στρατηγικές ώστε να ξεχωρίζουν ποιοι είναι οι άλλοι άνθρωποι από τις φωνές τους. Με αυτό τον τρόπο, καταφέρνουν να τους αναγνωρίζουν.
Όμως, δεν είναι μόνο αυτό. Αν έχετε κάτι ξεχωριστό στο πρόσωπό σας, είτε είναι μια ελιά, μια ουλή, ή κάποιο άλλο χαρακτηριστικό στοιχείο που έλκει οπτικά την προσοχή, το άτομο με προσωπαγνωσία μπορεί να σας ταυτοποιήσει. Ενώ δεν μπορούν να ξεχωρίσουν το ίδιο το πρόσωπο, μπορούν να ταυτοποιήσουν κάποιο ιδιαίτερα έντονο χαρακτηριστικό.
Η αγωνία του να μην μπορείς να αναγνωρίσεις ένα πρόσωπο
Το πιθανότερο είναι ότι θα αισθανόσασταν ταραγμένοι αν δεν μπορούσατε να αναγνωρίσετε τα πρόσωπα των άλλων. Ευτυχώς, μπορείτε να αναγνωρίζετε τους ανθρώπους από τη φωνή τους. Είναι το ίδιο όμως;
Υπάρχουν τουλάχιστον τρία είδη προσωπαγνωσίας, που ποικίλλουν από άποψη σοβαρότητας.
-
- Αντιληπτική προσωπαγνωσία. Ο πάσχων δυσκολεύεται να αναγνωρίσει ότι ένα πρόσωπο είναι ένα πρόσωπο. Είναι το πιο βασικό και στοιχειώδες επίπεδο προσωπαγνωσίας. Για την ακρίβεια, μπορεί να οδηγήσει τον ασθενή στο να μην αναγνωρίζει ούτε το ίδιο του το πρόσωπο στον καθρέφτη.
-
- Διακριτική προσωπαγνωσία. Ο πάσχων δυσκολεύεται να αναγνωρίσει ένα πρόσωπο από διαφορετικές θέσεις και διαφορετικές προοπτικές.
-
- Προσωπαγνωσία ταυτοποίησης. Ο πάσχων δυσκολεύεται να εντοπίσει σε ποιον ανήκει το πρόσωπο. Όμως, αν ανήκει σε κάποιον που γνωρίζει, το αναγνωρίζει.
Φαίνεται ότι οι άνθρωποι συχνά δεν μιλάνε για αυτή την ασθένεια επειδή αισθάνονται άσχημα. Στην περίπτωση του Μπραντ Πιτ, οι άνθρωποι τον θεωρούσαν ματαιόδοξο και εγωκεντρικό επειδή δεν θυμόταν αυτούς που γνώριζε. Η στάση τους είναι κατανοητή, ειδικά αν δεν είχαν ακούσει ποτέ γι’ αυτή τη διαταραχή ή δεν γνώριζαν ότι υπέφερε από αυτή.
Στην πραγματικότητα, είναι μια ασθένεια που είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που πάσχουν από αυτή την ελάχιστα γνωστή νευρολογική διαταραχή. Μπορούμε μόνο να φανταστούμε το είδος των προβλημάτων που αναμφισβήτητα προκαλεί στην καθημερινή τους ζωή.
Απόδοση: Έφη Μεσιτίδου, Ψυχολόγος
Επιμέλεια: Ισμήνη Τσοχαλή, επιμελήτρια κειμένων
Πηγή
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
