Γιατί παραμένουμε σε τοξικές σχέσεις;

Ένα χρήσιμο και πολύ βοηθητικό άρθρο για όλες και όλους που δεν μπορούν να βρουν τη δύναμη να φύγουν από μία τοξική σχέση.

Μερικές φορές παραμένουμε σε κακές, ακόμα και τοξικές, σχέσεις περισσότερο απ’ ό,τι θα θέλαμε. Και αυτό όχι επειδή είμαστε εθισμένοι στο χάος, ούτε επειδή θέλουμε να μας συμπεριφέρονται άσχημα. Το πιο πιθανό είναι να βλέπουμε, μια στο τόσο, μια μικρή λάμψη ελπίδας, ότι τα πράγματα θα βελτιωθούν.

Μπορεί να μη βλέπουμε προειδοποιητικά σημάδια, τα οποία είναι προφανή για τους άλλους, ίσως επειδή κοιτάζουμε το σύντροφό μας και τις δυναμικές της σχέσης μας μέσα από ένα φακό συμπόνοιας και ελπίδας.

Η επίδραση των πεποιθήσεών μας

Πιστεύουμε κάθε λογής πράγματα για τον εαυτό μας και τους άλλους, τα οποία επηρεάζουν αυτές τις επιλογές μας. Μπορεί να πιστεύουμε ότι με τη σωστή βοήθεια ή υποστήριξη, ο σύντροφός μας θα μπορέσει να αξιοποιήσει τις δυνατότητες του – και ότι εμείς πρέπει να παρέχουμε αυτή τη βοήθεια και υποστήριξη. Μπορεί να φοβόμαστε, ότι θα τους πληγώσουμε αν φύγουμε, ότι ο σύντροφός μας μπορεί να ξεφύγει χωρίς την επιρροή μας.

Τα όνειρά μας μπορεί να είναι στενά συνδεδεμένα με την αφοσίωσή μας σε αυτό το άτομο, και ένας χωρισμός θα σήμαινε ότι αυτά τα όνειρα πρέπει να πεθάνουν. Ίσως, πιστεύουμε ότι ο πρωταρχικός μας ρόλος είναι να θεραπεύουμε και να φροντίζουμε για τους άλλους, ακόμα και αν αυτό σημαίνει ότι χάνουμε τον εαυτό μας. Ίσως, φοβόμαστε μη γίνουμε εγωιστές και η σκέψη να φύγουμε από μια σχέση, λόγω των δικών μας ανεκπλήρωτων αναγκών και επιθυμιών να μας φαίνεται αδιανόητη.

Καινούρια πληροφορία και πώς τη διαχειριζόμαστε

Όταν βρισκόμαστε σε μια τοξική σχέση, βιώνουμε αυτό που λέμε γνωστική ασυμφωνία. Όταν μαθαίνουμε κάτι, το οποίο έρχεται σε αντίθεση με τις πεποιθήσεις μας, τις αξίες μας, και τις απόψεις μας, έχουμε λίγες επιλογές:

1. Να αγνοήσουμε την καινούργια, αντίθετη, πληροφορία («Είμαι σίγουρος/η ότι δεν ήθελε να σε τρελάνει», «Δε θυμάμαι να έκαναν αυτό που λες»)

1. Να καταπολεμήσουμε την πληροφορία. («Πώς τολμάς να υπονοείς ότι με απατάει; Δε με νοιάζει, τι νομίζεις ότι είδες»)

1. Να δικαιολογήσουμε την πληροφορία. («Με χτυπάει, αλλά πραγματικά δεν είναι κακοποίηση, και εκτός αυτού, το αξίζω»)

1. Να τροποποιούμε τις πεποιθήσεις και τις αξίες μας, ώστε να ταιριάζουν με αυτήν την καινούρια πληροφορία. («Νόμιζα ότι ήταν καλός με τα ζώα, αλλά τώρα τον είδα να χτυπάει το σκύλο του, οπότε πρέπει να έκανα λάθος»)

Η γνωστική ασυμφωνία μπορεί να παρουσιαστεί ως μια από τις πρώτες τρεις επιλογές – σε κάθε περίπτωση, προσπαθούμε να πείσουμε το μυαλό μας να έχει αντιφατικές ιδέες ταυτόχρονα. Η τέταρτη επιλογή απαιτεί να αλλάξουμε το μυαλό με βάση κάτι καινούριο, και αυτό συχνά είναι μια τρομακτική προοπτική – επειδή ανοίγει την πόρτα για μια οριστική πράξη, όπως το τέλος της σχέσης.

Κοιτάζοντας απέξω: Όταν ο φίλος σας είναι σε μια κακή σχέση

Οι περισσότεροι από εμάς αναρωτιόμαστε, γιατί ο φίλος μας δε φεύγει απλά από μια σχέση που τον βλάπτει. Σε πολλές περιπτώσεις, αυτό συμβαίνει επειδή αυτή η σχέση είναι καθοριστική στη ζωή του και είναι το μόνο πράγμα που θεωρεί αληθινό. Συχνά, αυτό συνοδεύεται με την πεποίθηση, ότι αυτός θα είναι που θα αλλάξει αυτό το άτομο.

Είναι βοηθητικό να θυμόμαστε ότι οι κακές σχέσεις συνήθως δεν είναι κακές όλη την ώρα. Ο καθένας που έχει βρεθεί σε μια τοξική σχέση γνωρίζει, ότι δεν είναι πάντα μαύρο ή άσπρο εκ των έσω. Υπάρχουν στιγμές ευτυχίας, στιγμές όπου μπορείτε να ρίξετε μια φευγαλέα ματιά στην αλλαγή που ελπίζατε, ή στιγμές που νομίζετε ότι φτάσατε στο σημείο καμπής.

Η προοπτική μπορεί να είναι ευλογία και κατάρα. Δεν έχουμε τον πραγματικό έλεγχο των άλλων ανθρώπων, το μόνο άτομο που ελέγχουμε πραγματικά είμαστε εμείς οι ίδιοι. Δυστυχώς, η δυνατότητα που βλέπετε, η ελπίδα που έχετε για το ποιος μπορεί να γίνει κάποιος, φτάνει μόνο ως εδώ. Το άλλο άτομο πρέπει, επίσης, να δει και να αγωνιστεί για αυτήν την προοπτική. Πρέπει να επενδύσει και αυτός στη σχέση.

Εκ των έσω: Να μείνω ή να φύγω;

Πώς να μιλάτε στον εαυτό σας

Όταν σκέφτεστε τη σχέση σας, είναι χρήσιμο να αναρωτηθείτε: Τι θα μπορούσα να πω σε ένα φίλο που περνάει την ίδια κατάσταση; Τείνουμε να είμαστε και πιο άμεσοι και πιο συμπονετικοί για τις καταστάσεις των φίλων μας, από ότι για τις δικές μας.

Είναι πάντα ένας καλός εμπειρικός κανόνας να μιλάτε στον εαυτό σας με τον τρόπο που θα μιλούσατε σε έναν αγαπημένο φίλο. Κοιτάζοντας τη δική σας κατάσταση μέσα από την οπτική των φίλων σας μπορεί να σας βοηθήσει να προσδιορίσετε τι συμβαίνει, τι είναι ευσεβής πόθος και ποια προβλήματα απαιτούν δράση.

Πώς μπορείτε να πείτε, ότι ο σύντροφός σας είναι πραγματικά έτοιμος να αλλάξει

Πώς μπορείτε, λοιπόν, να πείτε, ότι κάποιος έχει δεσμευτεί στην αλλαγή; Απλά, αναλαμβάνουν δράση.

- Κάνουν αυτά που λένε = τα λόγια τους αντιστοιχούν με τις πράξεις τους.

- Αναγνωρίζουν και παραδέχονται τα προβλήματά τους.

- Δεσμεύονται να αναλάβουν δράση για να βρουν μια λύση.

- Είναι πρόθυμοι να συζητήσουν μαζί σας, σχετικά με το πρόβλημα, και να εργαστούν μαζί σας, ως ομάδα και όχι εναντίον σας, για την επίλυση του προβλήματος.

- Αναγνωρίζουν, ότι υπάρχει κάτι που πρέπει να διορθωθεί.

Αν βρίσκεστε σε μια ψυχικά ή συναισθηματικά τοξική σχέση, η αλλαγή δε θα ολοκληρωθεί έως ότου ο σύντροφός σας αναγνωρίσει τι κάνει λάθος και σταματήσει.

Πώς να αξιολογήσετε την κατάστασή σας

Ξέρω ότι είναι δύσκολο να αποφασίσετε, τι να κάνετε σε αυτές τις σχέσεις, όταν η ελπίδα τα θολώνει όλα. Πιστεύω ότι η καλύτερη πορεία δράσης είναι να φέρετε τον εαυτό σας σε ευθυγράμμιση με τις αξίες ή επιθυμίες και στόχους σας, και, στη συνέχεια, να αναρωτηθείτε: Μπορεί αυτό το πρόσωπο να με πάει εκεί που θέλω; Μπορώ πραγματικά να είμαι αυτός που είμαι και θέλω να είμαι με αυτό το άτομο; Μοιραζόμαστε τις ίδιες αξίες; Μόλις αναγνωρίσετε, τι είναι σημαντικό για εσάς, ελπίζω να μπορείτε να κάνετε τη σωστή επιλογή για τη σχέση.

Πηγή: goodtherapy.org
Απόδοση: Ανδριανάκη Σοφία – μετάφραση και επιμέλεια ξενόγλωσσων άρθρων