Το φαγητό και η σχέση που έχουμε με αυτό είναι ίσως από τα σημαντικότερα κομμάτια της καθημερινότητας μας: χρειάζεται καθημερινά να αγοράσουμε τρόφιμα, να προετοιμάσουμε το φαγητό που θα φάμε, πηγαίνουμε βόλτες στις οποίες τρώμε με φίλους κ.ο.κ.
Για πολλούς ανθρώπους, ωστόσο, το φαγητό μοιάζει επικίνδυνο σπορ, καθώς θεωρείται εχθρός στη διατήρηση ενός λεπτού και άρα επιθυμητού σώματος αλλά και εχθρός της αυτοπεποίθησης ενώ άλλοι ταλαιπωρούνται για χρόνια μέχρι να καταφέρουν να ελέγξουν την παρόρμηση τους για φαγητό.
Ας δούμε κάποια στοιχεία σχετικά με τις διαταραχές πρόσληψης τροφής. Σύμφωνα με το Διαγνωστικό Στατιστικό Εγχειρίδιο για τις Ψυχιατρικές Διαταραχές (American Psychiatric Association, 2013), οι διαταραχές πρόσληψης διακρίνονται στις εξής κατηγορίες:
- Πίκα
- Μηρυκαστική διαταραχή
- Αποφευκτική/ περιοριστική διαταραχή πρόσληψης τροφής
- Ψυχογενής ανορεξία
- Ψυχογενής βουλιμία
- Διαταραχή υπερφαγίας
- Άλλη προσδιορισμένη διαταραχή πρόσληψης τροφής
- Απροσδιόριστη διαταραχή πρόσληψης τροφής
Διαβάστε σχετικά: Ας γνωρίσουμε τις διαταραχές πρόσληψης τροφής
Όσον αφορά στην ψυχογενή ανορεξία, η διάγνωση της δίνεται όταν πληρούνται τα παρακάτω κριτήρια:
- Περιορισμός ενεργειακής πρόσληψης συγκριτικά με τις ανάγκες, η οποία οδηγεί σε σημαντικά χαμηλό σωματικό βάρος σε σχέση με την ηλικία, το φύλο, την αναπτυξιακή τροχιά και τη σωματική υγεία. Το σημαντικά χαμηλό βάρος ορίζεται ως το βάρος που είναι χαμηλότερο από το ελάχιστα φυσιολογικό ή για παιδιά και εφήβους, λιγότερο από το ελάχιστα αναμενόμενο.
- Έντονος φόβος ότι θα αυξηθεί το βάρος ή ότι θα γίνει παχύ ή επίμονη συμπεριφορά που εμποδίζει την αύξηση του βάρους, παρά το σημαντικά χαμηλό βάρος.
- Διαταραχή του τρόπου με τον οποίο βιώνεται το βάρος ή το σχήμα του σώματος, υπέρμετρη επίδραση του βάρους ή του σχήματος στην αυτοαξιολόγηση ή επίμονη άρνηση της κρισιμότητας του υπάρχοντος χαμηλού βάρους.
Η διαταραχή αυτή διακρίνεται σε δύο υποτύπους, στον περιορισμένο τύπο, όπου η απώλεια βάρους επιτυγχάνεται με δίαιτα, νηστεία ή υπερβολική άσκηση και στον καθαρτικό τύπο, όπου η απώλεια βάρους επιτυγχάνεται με αυτοπροκαλούμενους εμετούς, κατάχρηση καθαρτικών, διουρητικών ή υποκλυσμών.
Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι το άτομο που πάσχει από ψυχογενή ανορεξία βλέπει τον εαυτό του υπέρβαρο-παρά τις αντικειμενικές ενδείξεις ότι το βάρος του είναι χαμηλό-και προσπαθεί με κάθε τρόπο να το ελέγξει: ζυγίζεται καθημερινά, περιορίζει σημαντικά το ποσό τροφής που καταναλώνει, ασκείται υπερβολικά και προβαίνει σε συγκεκριμένα μοτίβα συμπεριφοράς, μετά από ένα «πλούσιο» γεύμα.
Η ψυχογενής ανορεξία οδηγεί σταδιακά τον οργανισμό σε εξάντληση, προκαλώντας αναιμία, οστεοπενία, προβλήματα με τα μαλλιά, τα νύχια και το δέρμα, μειωμένη αρτηριακή πίεση, δομικές βλάβες στην καρδιά αλλά και στον εγκέφαλο, πτώση της θερμοκρασίας σώματος, οργανικές ανεπάρκειες, υπογονιμότητα. Επιπλέον, έχει τα υψηλότερα ποσοστά θνησιμότητας από κάθε άλλη ψυχική διαταραχή, είτε λόγω οργανικών προβλημάτων που προκύπτουν από τη στέρηση τροφής είτε λόγω αυτοκτονίας.
Αυτό σημαίνει ότι παρατηρώντας αυτά τα σημάδια σε κάποιο αγαπημένο μας πρόσωπο, οφείλουμε να δράσουμε άμεσα. Η θεραπεία της ψυχογενούς ανορεξίας είναι εξατομικευμένη και μπορεί να περιλαμβάνει ατομική και ομαδική ψυχοθεραπεία, οικογενειακή θεραπεία, ιατρική παρακολούθηση (ψυχιατρική και παθολογική), διατροφικό πλάνο σε συνεργασία με διατροφολόγο και φαρμακοθεραπεία.
Πρωταρχικός στόχος είναι να φτάσει το άτομο σε ένα φυσιολογικό βάρος ώστε να μην κινδυνεύει και στη συνέχεια να επεξεργαστεί ζητήματα που έχουν να κάνουν με την αυτοεκτίμηση αλλά και την σχέση με το φαγητό, να εκπαιδευτεί στο τι σημαίνει σωστή διατροφή και τέλος, να μπορεί τελικά να προλαμβάνει τις υποτροπές μέσα από την αναγνώριση δυσλειτουργικών μοτίβων σκέψης και συμπεριφοράς.
Ενδεικτική βιβλιογραφία
- American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders. BMC Med, 17, 133-137.
- Brownell, K. D., & Walsh, B. T. (Eds.). (2017). Eating disorders and obesity: A comprehensive handbook. Guilford Publications.
- Fitzsimmons‐Craft, E. E., Balantekin, K. N., Eichen, D. M., Graham, A. K., Monterubio, G. E., Sadeh‐Sharvit, S., … & Firebaugh, M. L. (2019). Screening and offering online programs for eating disorders: Reach, pathology, and differences across eating disorder status groups at 28 US universities. International Journal of Eating Disorders.
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
