Γνωρίστε τη Διαταραχή Διαγωγής και την Ενατιωματική Προκλητική Διαταραχή.
Η Διαταραχή Διαγωγής εκφράζεται με ποικίλες επιθετικές και αντικοινωνικές συμπεριφορές οι οποίες μπορούν να εκδηλωθούν στην πρώιμη παιδική ηλικία και να επιμείνουν κατά τη διάρκεια της εφηβείας ακόμη και στην ενήλικη ζωή. Η ΔΔ συχνά αναπτύσσεται σε οικογενειακά και κοινωνικά πλαίσια που χαρακτηρίζονται από διενέξεις και αντιξοότητες.
Αυτή η παρατήρηση εύλογα γεννά το ερώτημα εάν και σε ποιον βαθμό τα συμπτώματα της διαταραχής διαγωγής αντιπροσωπεύουν απόκλιση από τη φυσιολογική αντίδραση (συμπεριφοράς και συναισθήματος) του παιδιού σε παθολογικές καταστάσεις. Αν και οι κοινωνικοί και οικογενειακοί παράγοντες θεωρούνται πρώτιστης σημασίας στην εκδήλωση της διαταραχής, αυτό δεν σημαίνει ότι οι ατομικές διαφορές δεν είναι σημαντικές. Σημειώνεται ότι πολλά από τα παιδιά που εκτίθενται σε καταστάσεις υψηλού κινδύνου δεν εμφανίζουν τη διαταραχή.
Το DSM-IV -TR παραθέτει την Εναντιωτική Προκλητική Διαταραχή, τη ΔΔ και την Αντικοινωνική Διαταραχή Προσωπικότητας ιεραρχικά και αναπτυξιακά αφού η ΕΠΔ θεωρείται ότι σε αρκετές περιπτώσεις αποτελεί προοίμιο της διαταραχής διαγωγής και επισημαίνεται ότι τα νεαρά άτομα με έναρξη της διαταραχής διαγωγής στην παιδική (όχι στην εφηβική ηλικία) μπορεί να είχαν εμφανίσει ΕΠΔ στην πρώιμη παιδική ηλικία.
Επιδημιολογία
• Επιπολασμός: ποσοστό 4 με 10% του παιδικού και εφηβικού γενικού πληθυσμού
• Η συχνότερη διαταραχή κατά την παιδική και εφηβική ηλικία και η συχνότερη αιτία παραπομπής σε υπηρεσίες ψυχικής υγείας παιδιών και εφήβων
• Επιπολασμός της σοβαρού βαθμού ΕΠΔ στα παιδιά προσχολικής ηλικίας έχει διαπιστωθεί μεταξύ 4% και 9%. Σε παιδιά σχολικής ηλικίας οι εναντιωματικές διαταραχές μεταξύ 6% και 12% ενώ οι σοβαρότερου βαθμού διαταραχές της διαγωγής είναι λιγότερο συχνές Και εκδηλώνονται στο 2% με 4% των παιδιών. στην εφηβική ηλικία τα αντίστοιχα ποσοστά είναι 15% και 6 με 12% αντίστοιχα η συχνότητα εμφάνισης της διαταραχής διαγωγής διαφέρει ανάλογα με το φύλο και είναι δυο τρεις φορές συχνότερη στα αγόρια από ό,τι στα κορίτσια
• Η συχνότητα της διαταραχής διαγωγής είναι ιδιαίτερα υψηλή στις υποβαθμισμένες αστικές περιοχές.
Αιτιολογία
Οι περισσότερες έρευνες έχουν διαπιστώσει σημαντική συσχέτιση της ΔΔ κατά την παιδική ηλικία με τη φτώχεια και τα αναποτελεσματικά σχολεία, τη σχολική αποτυχία, την πρόωρη εγκατάλειψη του σχολείου, την ανεργία, την οικογενειακή δυσλειτουργία (διάλυση οικογένειας έλλειψη ενδοοικογενειακής επικοινωνίας, βία μέσα στο σπίτι είτε μεταξύ των συζύγων είτε προς τα παιδιά), τη γονεϊκή εγκληματικότητα, τον γονεϊκό αλκοολισμό, τον χαμηλότερο δείκτη νοημοσύνης. Αν και οι συσχετιζόμενοι κοινωνικοί παράγοντες είναι πολλοί, τρεις είναι οι παράγοντες επικινδυνότητας που θεωρούνται γενεσιουργοί:
Α. η αυστηρή, σκληρή και χωρίς συνέπεια γονεϊκή φροντίδα (με συχνές επικρίσεις ελάχιστη στοργή ελάχιστη ενασχόληση και ελλιπή εποπτεία)
Β. Η έκθεση του παιδιού σε δυσαρμονικές σχέσεις γονέων που χαρακτηρίζονται από βία, λεκτική η/και σωματική.
Γ. Η χαμηλή σχολική επίδοση.
Διαγνωστικά κριτήρια για την Εναντιωματική Προκλητική Διαταραχή
4 ή περισσότερα διαρκείας τουλάχιστον έξι μηνών
– συχνά χάνει την ψυχραιμία του ή έχει εκρήξεις θυμού.
– συχνά διαφωνεί τσακώνεται με τους ενήλικες.
– συχνά αψηφά ενεργά ή αρνείται να συμμορφωθεί με αιτήματα ή κανόνες των ενηλίκων.
– συχνά ενοχλεί εσκεμμένα τους ανθρώπους.
– συχνά κατηγορεί τους άλλους για τα δικά του λάθη ή την κακή διαγωγή.
– συχνά είναι εύθικτος, ευέξαπτος ή ενοχλείται εύκολα από τους άλλους.
-συχνά είναι θυμωμένος ή μνησίκακος.
– συχνά είναι κακεντρεχής ή εκδικητικός.
Διαγνωστικά κριτήρια για την Διαταραχή Διαγωγής
Τρία ή περισσότερα, διαρκείας τουλάχιστον 12 μηνών
– συχνά εκφοβίζει, απειλεί ή τρομοκρατεί άλλους.
– συχνά ξεκινά σωματικούς διαπληκτισμούς/καυγάδες.
– έχει χρησιμοποιήσει κάποιο όπλο που μπορεί να προκαλέσει σοβαρή σωματική βλάβη σε άλλους.
– έχει επιδείξει σωματική βία σε ανθρώπους.
– έχει επιδείξει σωματική βία σε ζώα.
– έχει επιτεθεί σε άνθρωπο για να κλέψει.
– έχει εξαναγκάσει κάποιο άτομο σε σεξουαλική δραστηριότητα μαζί του.
Καταστροφή ιδιοκτησίας
– έχει εσκεμμένα βάλει φωτιά με σκοπό να προξενήσει σοβαρή ζημιά.
– εχει εσκεμμένα προκαλέσει φθορά ή καταστρέψει ξένη περιουσία.
Απάτη ή κλοπή
– έχει διαρρήξει σπίτι, κτίριο ή αυτοκίνητο άλλου ανθρώπου.
– συχνά λέει ψέματα για να εξασφαλίσει αγαθά ή εύνοια ή για να αποφύγει υποχρεώσεις.
– έχει κλέψει αντικείμενα μη ευτελούς αξίας χωρίς να επιτεθεί σε κάποιο θύμα.
Σοβαρές παραβάσεις κανόνων
-συχνά μένει έξω τη νύχτα χωρίς την άδεια των γονιών με έναρξη <13 ετών.
έχει φύγει από το σπίτι και διανυκτέρευσε εκτός σπιτιού τουλάχιστον δύο φορές ενώ ζούσε στο πατρικό σπίτι ή μία φορά χωρίς να επιστρέψει για μεγάλο χρονικό διάστημα.
– συχνά πραγματοποιεί αδικαιολόγητες απουσίες στο σχολείο με έναρξη <13 ετών.
Θεραπεία
– Ψυχοθεραπεία: περιλαμβάνει ατομική και οικογενειακή θεραπεία, εκπαίδευση γονέων για τη διαχείριση της ανεπιθύμητης συμπεριφοράς και ενίσχυση της κοινωνικά αποδεκτής συμπεριφοράς, εκπαίδευση στις κοινωνικές δεξιότητες (εκπαίδευση αυτό-καθοδήγησης, πρόγραμμα προώθησης εναλλακτικών στρατηγικών σκέψης, πρόγραμμα αντιμετώπισης θυμού) παρεμβάσεις στο σχολείο (περιλαμβάνουν και την αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολιών).
– Φαρμακοθεραπεία: χορηγείται για την αντιμετώπιση της νοσηρής διαταραχής
