Δεν σημαίνει ότι κάθε φορά που επισκεπτόμαστε έναν θεραπευτή ψυχολόγο ή ψυχίατρο απώτερος στόχος είναι η θεραπεία.
Η θεραπεία για να επιτευχθεί χρειάζεται θέληση, επιμονή και υπομονή. Μπορεί να μην έρθει και ποτέ, κι απλά θεραπευτικός στόχος να τεθεί η συμβίωση με τη δυσλειτουργική συμπεριφορά. Τι γίνεται όμως στην περίπτωση που η θεραπεία επιτυγχάνει σταδιακά, αλλά ο θεραπευόμενος ή η οικογένεια του – όταν πρόκειται για παιδί- εγκαταλειπουν την προσπάθεια;
Το λεγόμενο Drop Out είναι ένα φαινόμενο που όλοι οι θεραπευτές λίγο πολύ έχουμε έρθει αντιμέτωποι με αυτό. Οι θεραπευόμενοι για διάφορους λόγους ο καθένας αποφασίζουν να σταματήσουν τη θεραπεία, πολλές φορές χωρίς να ενημερώσουν καν. Δεν έρχονται στα ραντεβού τους, αποφεύγουν την επαφή με το θεραπευτή τους. Δεν είναι αποτέλεσμα κακής διαχείρισης ή ανικανότητας του θεραπευτή, αλλά καθαρή απόφαση του θεραπευόμενου.
Γιατί όμως κάποιος που θέλει να θεραπευτεί ξαφνικά σταματάει;
Πολλοί είναι οι λόγοι που συνδράμουν σε αυτή την απόφαση του θεραπευόμενου. Ένας από τους βασικότερους, κατά την προσωπική μου άποψη, είναι η αντίσταση του στη θεραπεία. Δοκιμάζουμε ένα μοντέλο το οποίο λειτουργεί, φέρνει αποτελέσματα, αλλά ξαφνικά συνειδητοποιουμε ότι δεν έχουμε μάθει να ζούμε χωρίς τη δυσλειτουργία, δεν την έχουμε πενθήσει, δεν απομακρυνόμαστε ομαλά και σταδιακά από αυτή.
Στη θεραπεία παιδιού και οικογένειας όταν λύνεται σταδιακά το κουβάρι των προβλημάτων ή όλα παίρνουν το δρόμο τους, τότε ξεσκεπάζεται ένας όγκος δυσκολιών που κανείς δεν έχει μάθει να διαχειρίζεται και τα πράγματα γίνονται χειρότερα από πριν.
Για παράδειγμα, μια μητέρα είχε μάθει να επικοινωνεί με το παιδί της μόνο κάτω από τις συνθήκες της ανυπακοής, της σκανταλιάς και της τιμωρίας. Επισκέπτεται λοιπόν τον θεραπευτή με αίτημα το παιδί της να μάθει να ακούει και να επικοινωνεί με μεγαλύτερη ευκολία μαζί του. Όταν το παιδί έμαθε να αντιδρά με ηρεμία και να ακούει τους γύρω του και τις ανάγκες τους, τότε γινόταν ακόμα πιο αυστηρή και πιεστική μέχρι να δει την εικόνα που ήξερε να αντιμετωπίσει.
Η μητέρα του παιδιού δεν είχε μάθει να επικοινωνεί μαζί του διαφορετικά, δεν τα κατάφερε ποτέ να προσαρμοστεί στη νέα κατάσταση και τελικά σταμάτησε τη θεραπεία.
Άλλος ένας λόγος που μπορεί κάποιος να σπάσει το θεραπευτικό συμβόλαιο και να μην συνεχίσει τη θεραπεία του, είναι ότι δεν βλέπει άμεσα αποτελέσματα ή τα αποτελέσματα δεν τον καλύπτουν. Έτσι, καταλήγει στο βεβιασμένο συμπέρασμα ότι η θεραπεία δεν βοηθάει, οπότε σταματά. Προφανώς και η θεραπεία δεν αντικαθιστά το παυσίπονο, άρα τα αποτελέσματα δεν θα φανούν άμεσα. Καλό θα ήταν οι στόχοι που ορίζετε στο θεραπευτικό σας συμβόλαιο να είναι μικρότεροι, για να παίρνει κι ο θεραπευόμενος τη θετική του ενίσχυση.
Στην Ελλάδα των τελευταίων χρόνων ένας άλλος συχνός λόγος αποτελεί το κόστος των θεραπειών. Δυστυχώς στη χώρα μας ή θεραπεία με ψυχολόγο δεν καλύπτεται από κάποιο ασφαλιστικό φορέα – τουλάχιστον όχι άμεσα κι όχι αν δεν υπάρχει κάποιο πολύ σοβαρό πρόβλημα. Σίγουρα το κόστος για μια θεραπεία είναι επιβαρυντικό, αλλά μπορεί να γίνει ένας διαφορετικός διακανονισμός που να αισθάνεται κι ο θεραπευτής άνετα με αυτόν. Μέσα από τη συζήτηση των εναλλακτικών κι οι δυο εμπλεκόμενοι θα αισθανθούν ασφάλεια και ικανοποίηση.
Ένα τελευταίο, αλλά αρκετά δύσκολο βήμα είναι να αλλάξει κάνεις τον τρόπο ζωής του και να υιοθετήσει πράγματα στην καθημερινότητα του που θα τον βοηθήσουν να αισθάνεται πιο ήρεμος και υγιής. Είναι πολύ δύσκολο, ειδικά για τους ενήλικες να το πάρουν απόφαση και χρειάζεται συνεχώς να έχουν στήριξη από το θεραπευτή κι από το κοντινό τους περιβάλλον.
Τι σημαίνει το “drop out” για ένα θεραπευτή;
Πιθανόν στην απόφαση κάποιου θεραπευόμενου να σταματήσει τη θεραπεία να αισθανθείτε σαν θεραπευτές αδύναμοι και να αρχίσετε να κατηγορείτε τον εαυτό σας. Μπορεί να σας περάσει από το μυαλό ότι κάτι δεν κάνατε καλά, ότι δεν είστε καλός στη δουλειά σας και καλό θα ήταν να κάνετε κάτι που θα σας βοηθήσει να εξελιχθείτε. Πιθανόν να μη σας νοιάξει και καθόλου.
Απαλλαχθείτε από το μερίδιο ευθύνης. Αν ήσασταν στο θεραπευτικό συμβόλαιο ξεκάθαρος και ακριβής, αν θεωρείτε ότι κάνατε κ δικό τη δουλειά σας, δεν υπάρχει ιδιαίτερος λόγος να το σκέφτεστε.
Ρίξτε μια ματιά στο παρελθόν σας ως θεραπευτής. Πόσο κόσμο έχετε βοηθήσει, πόσα άτομα ολοκλήρωσαν με επιτυχία τη θεραπεία τους. Τότε ίσως οι ανασφάλειες σας καμφθούν και συνεχίσετε πιο δυνατός τη δουλειά σας.
Θεωρώ ότι στη χώρα μας αντιμετωπίζουμε δυσκολίες, καθώς δεν είναι ξεκάθαρο τι προσφέρει η θεραπεία ή τι μπορεί κανείς να πετύχει μέσω αυτής. Στερούμαστε παιδείας και ενημέρωσης για το θέμα. Οπότε πριν κλείσετε ραντεβού, ενημερωθείτε για τον τρόπο που λειτουργεί η θεραπευτική διαδικασία.
Photo credit: Emma Ahlqvist
