O Jean – Martin Charcot ήταν Γάλλος νευρολόγος και καθηγητής ανατομικής παθολογίας στο Παρίσι. Θεωρείται παγκοσμίως ο «Ιδρυτής της μοντέρνας νευρολογίας».
Γεννήθηκε στο Παρίσι στις 29 Νοέμβρη του 1825, όπου ανθούσε ο κλάδος της νευρολογικής επιστήμης. Παρα το γεγονός ότι κανένα μέλος της οικογένειάς του δεν είχε σχέση με την ιατρική, ο Charcot σπούδασε ιατρική και μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του εργάσθηκε ως εκπαιδευόμενος ιατρός στο «Hospital de la Salpetriere». Το 1853, με αφορμή την διατριβή του για την διαφοροποίηση της αρθρίτιδας από την χρόνια ρευματοειδή αρθρίτιδα, προωθείται στην θέση «Chef de Clinique» την οποία κρατά για 3 χρόνια. Το 1856 διορίζεται ως γιατρός σε νοσοκομείο του Παρισιού. Το 1872 διορίζεται «Καθηγητής παθολογικής ανατομίας» στο πανεπιστήμιου του Παρισιού θέση που κρατά για 30 χρόνια και που αποτέλεσε κομβικό σημείο για την ανάπτυξη της καρίερας του.
Ο Jean – Martin Charcot επικέντρωσε το ενδιαφέρον του στην επιστήμη της νευρολογίας και χάρη στις ικανότητές του η εξέλιξή του στον κλάδο αυτό ήταν ταχεία. Ωστόσο, η φήμη του δεν υπερέβηκε ποτέ τον θαυμασμό του και το πάθος του για την νευρολογική επιστήμη. Το ενδιαφέρον του τον ώθησε να ασχοληθεί με όλες της πτυχές της νευρολογίας, σπουδάζοντας και καλύπτοντας όλες τις πτυχές του νευρικού συστήματος και του εγκεφάλου. Μια από τις πρώτες ανακαλύψεις του που έγινε σε συνεργασία με τον Pierre Marie ήταν η νόσος Charcot-Marie-Tooth. Η σημαντικότερη συμβολή του Charcot ήταν η ανάπτυξη μιας θεωρίας και καθιέρωση ενός ονόματος για μια θανατηφόρο ασθένεια, γνωστή ως «Σκλήρυνση κατά Πλάκας» (Multiple Sclerosis). Το όνομά του συνδέεται επίσης με έρευνες για την εγκεφαλική αιμορραγία καθώς και για την νόσο Parkinson.
Κατα την διάρκεια του Γαλλο-Πρωσικού πολέμου ασχολήθηκε με την ιατρική έρευνα πάνω στις ασθένειες του τύφου και της ανεμοβλογιάς. Το 1872 έγινε καθηγητής παθολογικής ανατομίας και το 1882 καθηγητής για τις ασθένειες του νευρικού συστήματος. Το τρίτο κομβικό σημείο της καριέρας του ήταν η ίδρυση της «Νευρολογικής Κλινικής» στο νοσοκομείο Salpetriere, η οποία ήταν μοναδική σε όλη την Ευρώπη. Με αυτόν τον τρόπο άνοιξε το δρόμο για την ανάπτυξη της ψυχοπαθολογίας και έγραψε μια σειρά άρθρων που προσέλκυσε το ενδιαφέρον πολλών νευρολόγων σε όλο τον κόσμο.
Ο Charcot έγινε γνωστός και έξω από τον κύκλο την νευρολογικής επιστήμης καθώς ασχολήθηκε με την εμφάνιση της υστερίας και την ύπνωση. Η αρχική του άποψη ήταν ότι η υστερία ήταν μια νευρολογική διαταραχή, στην οποία ο ασθενής είχε μια προδιάθεση εξαιτίας κληρονομικών χαρακτηριστικών. Η άποψη αυτή άλλαξε προς το τέλος της ζωής του, όπου διατύπωσε την θέση ότι η υστερία είναι μια ψυχολογική διαταραχή με φυσικές εκδηλώσεις. Θεωρούσε λοιπόν, ότι η υστερία οφείλονταν σε μια αδυναμία του νευρικού συστήματος, που ίσως είχε κληρονομική βάση, η οποία συνδυάζονταν με κάποιο τραυματικό γεγονός της ζωής του ατόμου, όπως για παράδειγμα ένα ατύχημα.
Για τον Charcot η υστερία αποτελούσε μια κατάσταση προοδευτική και μη αναστρέψιμη. Για να μελετήσει την υστερία έμαθε την τεχνική της ύπνωσης και σύντομα έγινε ο ειδικός μιας σχετικά νέας «επιστήμης». Είχε την άποψη ότι η κατάσταση της ύπνωσης ήταν πολύ κοντά στην κατάσταση της υστερίας και έτσι την εφάρμοζε με σκοπό την μελέτη των συμπτωμάτων. Δεν πίστευε ότι μέσω αυτής της διαδικασίας θα γιατρέψει τους ασθενείς του. Εξαιτίας του γεγονότος ότι εφάρμοζε την τεχνική αυτή για τις ομάδες φοιτητών και άλλων ερευνητών κέρδισε το παρατσούκλι «ο Ναπολέων των νευρώσεων». Ωστόσο, κάποια στιγμή απομακρύνθηκε από την τεχνική της ύπνωσης γιατί είδε ότι δεν μπορούσε να τον βοηθήσει πια στην μελέτη του.
Ο Charcot άσκησε μεγάλη επιρροή σε άτομα με τα οποία «συνεργάστηκε» όπως ο Sigmund Freud, o Alfred Binet, o Pierre Janet και άλλα μεγάλα ονόματα στο χώρο της ψυχολογίας.
Ο Jean – Martin Charcot πέθανε στις 16 Αυγούστου του 1893 σε ηλικία 67 ετών, αφήνοντας ένα τεράστιο έργο πίσω του. Μετά το θάνατό του ο Freud και ο Janet δημοσίευσαν διάφορα άρθρα που υπογράμμιζαν την σημασία του και την συμβολή του στο χώρο. Το έργο του και οι ανακαλύψεις του είναι παρόντες ακόμα και σήμερα μέσω των 15 επωνυμιών που δόθηκαν σε διάφορες νόσους όπως η νόσος Charcot. Έθεσε τις βάσεις για την νευρολογική έρευνα μέσω της αυτοψίας και της ανατομικής ανάλυσης και διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στην ανακάλυψη ασθενειών που μελετώνται ακόμα και σήμερα. Ο Charcot λοιπόν μέσω του ενδιαφέροντος και του πάθους του για την επιστήμη πρωτοστάτησε και διασφάλισε μια θέση που κρατά μέχρι και σήμερα στον τομέα της νευρολογίας.
Συγγραφέας: Άννα Αποστολίδου, Ψυχολόγος
