Στην πρώτη φωτογραφία, ο 23χρονος φωτογράφος Λίου Νάιγιανγκ αιχμαλωτίζει μια ιδιαίτερη στιγμή μεταξύ της Μέι Λιν και των δύο εγγονών της. Η 83χρονη γυναίκα χαμογελά καθώς η μια εγγονή της γέρνει προς το μέρος της για να της δώσει ένα φιλί και η άλλη ποζάρει για την κάμερα.
Η Γιονγκ Γι Ου, ένα 12χρονο κορίτσι φιλάει τη γιαγιά του Μέι Λιν καθώς η μεγαλύτερη αδελφή του, στέκεται χαμογελαστή στη μέση του δωματίου. Πρόκειται για μία οικογένεια στην οποία τα 4 από τα 5 μέλη της, είναι ψυχικά ασθενείς και η γιαγιά συντηρεί όλη την οικογένεια μόνη της.
Αλλά τα μάτια της Μέι Λιν προδίδουν πόσο κουρασμένη είναι. Τα μαλλιά της είναι εντελώς γκρί και το πρόσωπό της είναι βαθιά ρυτιδωμένο. Στην ηλικία της, η Μέι Λιν υποτίθεται ότι θα έπρεπε να ζεί σχετικά ξέγνοιαστη. Αντ ‘αυτού, έχει να υποστηρίξει την τετραμελή οικογένειά της: Την κόρη της, το γιο της και τις δύο εγγονές – όλοι τους είναι ψυχικά ασθενείς.
«Μπορείτε να φανταστείτε μία 83χρονη κυρία να φροντίζει τέσσερεις ψυχικά ασθενείς;» ρωτάει ο Λίου. «Εκείνη συνήθως αγοράζει τα φάρμακα για την οικογένεια της, πηγαίνει να ψωνίσει για το φαγητό και ετοιμάζει το δείπνο. Και όταν τα μέλη της οικογένειας κάνουν την ανάγκη τους στο πάτωμα του σπιτιού, αυτή είναι που τα καθαρίζει».
Η 83χρονη Μέι Λιν παρακαλά την κόρη της να επιστρέψει στο σπίτι, η οποία συνήθως χάνεται από το σπίτι της για αρκετές ημέρες.
Η φωτογραφία αποτελεί μέρος του τελευταίου project του Liu, που ονομάζεται «Στο σπίτι με την Ψυχική Ασθένεια», το οποίο τον Ιούλιο κέρδισε την υποτροφία Ian Parry, για νέους φωτογράφους. Ο ίδιος πήγε σε δύο πόλεις της επαρχίας Γκουανγκντόνγκ και κατέγραφε την καθημερινή ζωή των έξι οικογενειών που αγωνίζονται με τους ασθενείς ψυχικής υγείας – μια ομάδα, λέει ο Λίου, που πολύ συχνά αγνοείται από την κινεζική κυβέρνηση και στιγματίζεται από το κοινό.
Ο 9χρονος Τονγκ Ζιάο και η μικρότερη αδερφή του, προστατεύουν το γεύμα τους από ένα γουρούνι. Η μητέρα τους τρώει το δείπνο της στη γωνία του σπιτιού τους.
Οι αόρατοι άνθρωποι
Η Κίνα έχει ένα εντυπωσιακό πληθυσμό 173 εκατομμύριων ανθρώπων με κάποια διαγνώσιμη ψυχική διαταραχή, σύμφωνα με μια μελέτη του 2012 που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Lancet. Από αυτούς, τα 158 εκατομμύρια δεν έχουν λάβει ποτέ οποιαδήποτε θεραπεία. Και στην Κίνα ο μέσος όρος ψυχίατρων είναι ένας για κάθε 83.000 άτομα. Έτσι, πολλοί ασθενείς εξαρτώνται από τις οικογένειές τους για βοήθεια.
«Δεν μπορούμε να δούμε τους ψυχικά ασθενείς μέσα στο κοινωνικό σύνολο. Δεν θα έχετε έναν φίλο ή συμμαθητή που είναι ψυχικά ασθενής, οπότε θα νομίζετε ότι είναι αόρατοι στη ζωή σας», λέει ο Λίου. «Δεν περπατούν στους δρόμους, ούτε πάνε στα μέρη που μπορεί εσείς να συχνάζετε».
Ο Τζιαγκούι Σου στέκεται στη σκάλα του σπιτιού του, με το κρεβάτι του να βρίσκεται στον κάτω όροφο. Ο ίδιος από τη στιγμή που διεγνώσθη με σχιζοφρένεια, βρίσκεται συνέχεια μέσα στο σπίτι τα τελευταία δέκα χρόνια.
Το project ξεκίνησε με ένα ενημερωτικό δελτίο που έλαβε ο ίδιος νωρίτερα αυτό το έτος, ενώ εργαζόταν ως φωτογράφος για την Tencent, μια από τις μεγαλύτερες εταιρείες μέσων μαζικής ενημέρωσης της Κίνας. Ήταν από το Κέντρο Πρόληψης Χρόνιων Νοσημάτων σε μια μικρή πόλη της Γκουανγκντόνγκ, το οποίο τόνιζε τις προσπάθειές της πόλης για να βοηθήσει τις οικογένειες που ασχολούνται με την ψυχική ασθένεια. «Μόλις διάβασα το ενημερωτικό δελτίο, κατάλαβα ότι [οι ασθενείς] και οι οικογένειές τους ζούν μια πραγματική ζωή, έτσι θέλησα να ανακαλύψω αυτή τη ζωή και να καταγράψω την καθημερινότητά τους και τις σχέσεις τους», αναφέρει.
Ο Λίου ήθελε να αιχμαλωτίσει στο φακό του τόσο το όμορφο όσο και το άσχημο: φωτογραφίες από παιδιά που αγωνίζονται να τα καταφέρουν με γονείς ψυχικά ασθενείς, νέοι ενήλικες παγιδευμένοι στο σπίτι και μια απίστευτη αίσθηση της οικογενειακής αγάπης και υποστήριξης. «Δεν νομίζω ότι οι άνθρωποι συνειδητοποιούν τις προσπάθειες που καταβάλουν για να αναλάβουν τη φροντίδα των ψυχικά ασθενών-μελών της οικογένειας. Ξέρω ότι η Μέι Λιν αγαπάει την κόρη και τις εγγονές της, αλλά της είναι τόσο δύσκολο», λέει ο Λίου. «Θα μπορούσε να απολαύσει τη ζωή της. Αυτό που γίνεται, πιστεύω ότι είναι τραγικό».
Ο 15χρονος Ζεντόνγκ Λιάνγκ φυσάει για να ανάψει μία φωτιά, στην προσπάθειά του να βοηθήσει τη μητέρα του. Έχει εκδιωχθεί από το σχολείο του από το 2009 καθώς οι δάσκαλοι υποστήριζαν ότι ήταν κακή επιρροή για τους συμμαθητές του.
Το 2002, ένα φωτογραφικό project που ονομάζεται «Η Αλυσίδα», από το φωτογράφο Τσανγκ Τσιεν Τσι, εμφανίζει πορτραίτα 700 ψυχικά ασθενών που φωτογραφήθηκαν στα τέλη του 1990. Κάθε άτομο φορούσε απλά ρούχα και όλοι μαζί ήταν αλυσοδεμένοι σε ζεύγη. «Αυτή η ζοφερή εικόνα είναι η συχνή αντίληψη που έχει το κοινό για τους ψυχικά πάσχοντες», λέει ο Λίου.
Ακόμα και ο ίδιος ο Λίου ήταν ένοχος που σκέφτηκε με αυτόν τον τρόπο.
Όταν ο Γιανγουέν Πανγκ κλειδώνεται στο σπίτι από τον πατέρα του, γράφει ποιήματα. Τώρα μπορεί να εργαστεί στο εργοστάσιο, αφού λάβει τη φαρμακευτική του αγωγή από το τοπικό νοσοκομείο.
«Πριν φτιάξω αυτό το δοκίμιο φωτογραφιών, σκέφτηκα ότι οι ψυχικά ασθενείς είναι σαν τέρατα», παραδέχεται. Γι’ αυτόν, το έργο έφερε πίσω μνήμες από μία από τις πρώτες συναντήσεις του με ψυχικά ασθενείς. Είναι μια μνήμη που δεν είναι υπερήφανος.
Ο Λίου ήταν στο δημοτικό σχολείο εκείνη την εποχή. Συχνά περπατούσε δίπλα από έναν άνθρωπο που φαινόταν σαν να ήταν περίπου 50 ετών. «Ήταν πολύ αδύνατος και χωρίς μαλλιά», θυμάται ο Λίου. «Έριχνε σκουπίδια στα παιδιά που περνούσαν. Τον είδα να επιτίθεται σε ένα παιδί από το δημοτικό σχολείο».
«Αυτός είναι ο λόγος που τους σκέφτηκα ως τέρατα», λέει. Οι περισσότεροι άνθρωποι απλώς τον αγνόησαν. Ο Λίου παραδέχεται ότι τον κορόιδεψε. «Τώρα λυπάμαι γι΄αυτό», λέει. «Τώρα συνειδητοποιώ ότι είναι φυσιολογικοί άνθρωποι, απλώς με μια ασθένεια που δεν έχουν τη δυνατότητα επιλογής».
Η 13χρονη Σαοπίνγκ Ξιάο, φτιάχνει το δωμάτιό της το οποίο είναι γεμάτο σκουπίδια. Ζει με τον 72χρονο πατέρα του και την ψυχωτική μητέρα της.
Ο Λίου σκοπεύει να συνεχίσει να φωτογραφίζει την ψυχική ασθένεια στην Κίνα και ευελπιστεί ότι η έκθεση θα οδηγήσει σε κάποιου είδους αλλαγή – έστω και σε μία μόνο οικογένεια. Οι άνθρωποι που έχουν δει τις φωτογραφίες του Λίου έχουν δωρίσει 600 δολάρια για να βοηθήσουν μία από τις οικογένειες. Ελπίζει να συγκεντρώσει περισσότερα χρήματα, καθώς ο ίδιος συνεχίζει το έργο με τα χρήματα από την υποτροφία που μόλις κέρδισε.
«Τίποτα δεν έχει τελειώσει ακόμη», αναφέρει.
Πηγή: npr.com
Δείτε το φωτογραφικό Project εδώ
