“Όποιος κοιμάται, ψάρια δεν πιάνει”. Είναι μια παροιμία που πολλές φορές ερμηνεύεται κυριολεκτικά. Βλέπουμε τη μέρα πολύ μικρή και τον ανταγωνισμό πολύ άγριο για να επιτρέψουμε την απόλαυση πολλών ωρών ύπνου.
Αλλά αυτό είναι το πρόβλημα: Ο ύπνος δεν είναι απόλαυση. Είναι ανάγκη για τη σωματική και ψυχική μας υγεία και είναι κρίσιμος για την απόδοσή μας. Ακόμα κι έτσι, είναι εύκολο να κατανοήσουμε πως αυτοί που ταρακουνάνε τον κόσμο δεν είναι αυτοί που ροχαλίζουν στα κρεβάτια τους και πως αυτοί που χρειάζονται τον ύπνο είναι κάπως τα αδύναμα μέλη της αγέλης.
Εντυπωσιαζόμαστε από την “άγρυπνη ελίτ” – όλους αυτούς τους διευθυντές που στριμώχνουν 20 ώρες δουλειάς σε μια μέρα και ιστορικά πετυχημένα πρόσωπα όπως ο Τόμας Έντισον που κοιμόταν 3-4 ώρες κάθε νύχτα και που θεωρούσε τον ύπνο ως “κληρονομιά από τις ημέρες των σπηλαίων”. (Ορισμένοι βλέπουν μια άμεση σύνδεση ανάμεσα στην επαγρύπνηση του Έντισον και στη θρυλική του απόδοση. Εγώ θα έλεγα, πόσα περισσότερα θα καταφέρναμε σε μια βραδιά με καλό ύπνο.)
Φυσικά, είναι λίγοι οι τυχεροί που τα καταφέρνουν με λιγότερο ύπνο – οι ερευνητές το αποδίδουν σε μετάλλαξη γονιδίων – αλλά οι περισσότεροι από εμάς δεν μπορούμε να μειώσουμε τον ύπνο στη ζωή μας χωρίς να το πληρώσουμε ακριβά. Η απώλεια ύπνου μας αρρωσταίνει, μας παχαίνει, μας οδηγεί στη χρήση επικίνδυνων ουσιών για να μείνουμε άγρυπνοι, αυξάνει τα ατυχήματα τόσο στους δρόμους, όσο και στην κρίση μας και μας αφαιρεί χρόνια από τη ζωή μας.
Ακόμα κι έτσι, εξακολουθούμε να θεωρούμε τον ύπνο προαιρετικό. Οι ειδικοί λένε πως οι ενήλικες χρειάζονται 7-9 ώρες ύπνου κάθε νύχτα αλλά λίγοι φτάνουμε αυτόν τον αριθμό. Αν δυσκολεύεσαι να κοιμηθείς, πρέπει άμεσα να συμβουλευτείς κάποιον ειδικό. Όμως αν χάνεις τον ύπνο σου, επειδή τον θεωρείς πιο ασήμαντο σε σχέση με άλλες σου δραστηριότητες, ήρθε η ώρα να ξανασκεφτείς τις προτεραιότητές σου, πώς μετράς την επιτυχία, και τα αισθήματά σου για τον ύπνο. Αναρωτήσου: Αν εξακολουθείς να πιέζεις τον εαυτό σου να συνεχίσει παρά την κούραση ή όταν βλέπεις άλλους να το κάνουν, το θεωρείς σημάδι διάκρισης; Αν κοιμηθείς παραπάνω, νιώθεις ενοχές; Το να ομολογήσεις στο αφεντικό σου πως χρειάζεσαι περισσότερο χρόνο για ύπνο, σου μοιάζει σαν να ζητάς να σε απολύσει;
Αν χρειάζεσαι βοήθεια για να καταλάβεις ότι δεν μπορείς να παραμελείς τον ύπνο, εδώ θα βρεις μερικά χρήσιμα πράγματα:
Δεν κοιμούνται όλοι οι πετυχημένοι λίγο: Ο Bill Gates, Warren Buffet, Matthew McConaughey είναι μερικοί από τους διάσημους που δεν παραμελούν τον ύπνο τους. Υπάρχουν κι άλλοι που εκτίμησαν τον ύπνο με πιο δύσκολο τρόπο. Η Arianna Huffington, για παράδειγμα, ταρακουνήθηκε τόσο άσχημα που άλλαξε η ζωή της όταν κατέρρευσε από την κούραση και έσπασε το πηγούνι της. Τώρα θέτει την ξεκούραση ως προτεραιότητα και προωθεί μια καμπάνια “Ανάπτυξης” που παρακινεί τους επαγγελματίες να “οδηγηθούν στην κορυφή με τη βοήθεια του ύπνου”.
Ένα άλλο παράδειγμα είναι ο πρώην πρόεδρος Bill Clinton. Ένας καθηγητής πανεπιστημίου του είπε κάποτε ότι οι σπουδαίοι άνθρωποι δε χρειάζονται πολλή ξεκούραση. Σε απάντηση, ο Κλίντον άρχισε να κοιμάται λίγο, μέχρι που χρειάστηκε να μπει στο χειρουργείο, γεγονός που τον ανάγκασε να αναγνωρίσει την ανάγκη για ύπνο και να ακολουθήσει έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής.
Δουλεύουμε ακόμα κι όταν κοιμόμαστε. Ο εγκέφαλός μας δεν αποσυνδέεται την ώρα που κοιμόμαστε. Αντίθετα, μπορεί να αποδίδει με τον καλύτερο τρόπο. Έρευνες δείχνουν πως μαθαίνουμε ενόσω κοιμόμαστε και πως ο ύπνος ενισχύει ό,τι έχουμε μάθει. Οι εγκέφαλοι που βρίσκονται σε κατάσταση ύπνου είναι ικανοί για δημιουργικά άλματα, όπως μπορούν να επιβεβαιώσουν όσοι έχουν ξυπνήσει με μια καινούρια ιδέα ή μια ξαφνική λύση σε ένα πρόβλημα. Ο συγγραφέας και στιχουργός Steve Allen θεωρεί τον εαυτό του τόσο δημιουργικό τις ασυνείδητες ώρες του, όσο και όταν είναι ξύπνιος – και ήταν τυχερός γιατί ανακάλυψε πως ήταν στη φύση του να κοιμάται 11 ώρες κάθε βράδυ. Το πιο γνωστό του τραγούδι, This Could Be the Start of Something Big, ήταν στην πραγματικότητα προϊόν ενός ονείρου, όπως είπε.
Θα αποζημιωθούμε στην πορεία. Ο ύπνος μπορεί να φαίνεται σαν χαμένος χρόνος, αλλά στην πραγματικότητα μας προετοιμάζει για την επιτυχία. Χτίζει και επανορθώνει τον ιστό, γεμίζει ενέργεια, ενισχύει τη μνήμη, βελτιώνει τη διάθεση, ελέγχει τις ορμόνες και μας επιτρέπει να επιδιδόμαστε σε σωματικές και πνευματικές δραστηριότητες τις ώρες που είμαστε ξύπνιοι. Και σύμφωνα με νέα έρευνα, ένας καλός νυχτερινός ύπνος κρατάει τα βλαστοκύτταρά μας πάντα νέα. Εν ολίγοις, ο ύπνος δεν είναι μόνο για τους λιγότερο φιλόδοξους. Είναι για όλους, ακόμα και για όσους προσβλέπουν σε μεγάλα πράγματα. Κοιμάσαι λίγο «παραπάνω»; Κερδίζεις.
Πηγή: psychcentral.com
Απόδοση – Επιμέλεια: PsychologyNow.gr
